Λεξικό της κοινής νεοελληνικής
| 1 εγγραφή | << Πρώτο < Προηγούμενο Επόμενο > Τελευταίο >> |
- I, ι το [jóta] (άκλ.) : 1. το ένατο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, το ψηφίο γιώτα*. 2. στο σύστημα απόδοσης των αριθμητικών με τα γράμματα του αλφαβήτου: α. (με διακριτικό τονικό σημάδι, όταν στην αλφαβητική σειρά των γραμμάτων παρεμβάλλεται στην έκτη θέση το στ'): I' ή ι' = δέκα ή δέκατος: Kεφάλαιο I' [δékato]. Ο ιθ' [δékatos énatos] αιώνας. || 'I ή 'ι = δέκα χιλιάδες. β. (χωρίς κανένα διακριτικό σημάδι στις περιπτώσεις που, κατά παράδοση ή καταχρηστικά, ακολουθείται η ακριβής σειρά των ψηφίων του αλφαβήτου): I ή ι = εννέα ή ένατος: Οι ραψωδίες I [jóta] της Iλιάδας και ι της Οδύσσειας.
[αρχ. I (σημιτ. προέλ.)· προφ.: [i], [i:] : φίλος, μῖσος· μετά την ελνστ. εποχή μόνο βραχύ· επίσης αρχ. προφ.: [ι], δηλ. ημίφ., είτε σε “βραχύ” δίφθ.: γένει (δοτ. της λ. γένος), είτε σε “μακρό” δίφθ.: ἡμέραι (δοτ. της λ. ἡμέρα)· μετά την κλασική εποχή γραμμένο και ως “υπογεγραμμένη”: ἡμέρᾳ· σημερινή προφ.: [i] : παιδί, [ι] : παιδιά (δηλ. δηλώνει τόσο το μπροστινό κλειστό φων. όσο και το μπροστινό ημίφ., που συνήθ. καταλήγει σε σύμφ.)· (δες και γιώτα)]
