9.1 Θετικές και αρνητικές πλευρές σε κάθε καινοτομία

Όταν, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, χρησιμοποιήθηκαν οι πρώτες μηχανές στην ακμάζουσα τότε υφαντουργία στην Αγγλία, πολλοί εργάτες έχασαν τη δουλειά τους, μαζί και την ψυχραιμία τους, και κινητοποιήθηκαν συσπειρωμένοι για να τις καταστρέψουν. Η ανάπτυξη, όμως, της υφαντουργικής βιομηχανίας ευνόησε την ευδοκίμηση της βιομηχανίας έτοιμων ενδυμάτων, η οποία με τη σειρά της έδωσε νέα ώθηση στην παραγωγή υφασμάτων και άλλων συναφών προϊόντων. Ο κύκλος αυτός δημιούργησε παγκοσμίως πολλαπλάσιες νέες θέσεις εργασίας και προκάλεσε νέες συνήθειες και στάσεις ως προς την αξία -υλική και ηθική- της ένδυσης. Ανάλογα φαινόμενα παρουσιάστηκαν και στην εκμηχάνιση των αγροτικών εργασιών καθώς και σε άλλους παραγωγικούς τομείς. Η βιομηχανική επανάσταση επέφερε βαθιά τομή στις κοινωνικές δομές και προκάλεσε πολλές αναστατώσεις, στο τέλος όμως δικαιώθηκε με τη σημαντική άνοδο του βιοτικού επιπέδου που σημειώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν. Σε κάθε καινοτομία, στην εξέλιξη της ανθρωπότητας, έχουν υπάρξει τόσο οι θετικές, όσο και οι αρνητικές πλευρές. Άλλοι υπερτονίζουν τις πρώτες και άλλοι τις δεύτερες. Ως τώρα, όμως, η κοινωνία έχει επιδείξει μεγάλο βαθμό προσαρμοστικότητας: μετεξελίσσεται, απορροφώντας τους κραδασμούς. Γι’ αυτό καλό είναι να εξετάζει κανείς τα πράγματα από απόσταση, χωρίς να παραγνωρίζει τα οφέλη, αλλά ούτε και να υποτιμά τους κινδύνους και την προσπάθεια που χρειάζεται για την αντιμετώπισή τους. Κυρίως, όμως, δεν θα πρέπει να έχουμε εκ προοιμίου αρνητική στάση απέναντι στην εξέλιξη, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε νέες εξελίξεις.