26. "Ευλογημένος ο ερχόμενος!…" - Ο Ιησούς εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα και εκδιώκει τους εμπόρους από τον Ναό

Λίγον καιρό ύστερα από την ανάσταση του Λαζάρου ο Ιησούς θα μπει επίσημα και με συμβολικό τρόπο στα Ιεροσόλυμα. Ξέρει βέβαια ότι σχεδόν ολόκληρη η θρησκευτική ηγεσία είναι εναντίον του με φονικές διαθέσεις. Όμως αυτός είναι αποφασισμένος για όλα. Στους δρόμους της πόλης και στον Ναό θα συμβούν πράγματα εντυπωσιακά και συνταρακτικά. Άραγε πώς έζησαν και εκτίμησαν αυτά τα γεγονότα ο λαός, οι θρησκευτικοί ηγέτες, αλλά και ο ίδιος ο Ιησούς; Πρόκειται για ένα πανηγύρι χαράς ή για ένα δράμα;

α' Ιω 11, 55: Πλησίαζε… το Πάσχα των Ιουδαίων. Και πολλοί από όλη τη χώρα ανέβηκαν στα Ιεροσόλυμα πριν από το Πάσχα, για να τελέσουν τους καθορισμένους καθαρμούς. Αναζητούσαν λοιπόν τον Ιησού… Μάλιστα οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι είχαν δώσει εντολές, αν μάθει κανείς πού είναι, να ειδοποιήσει για να τον συλλάβουν. Ιω 12, 1: Έξι μέρες πριν από το Πάσχα ήρθε ο Ιησούς στη Βηθανία, όπου έμενε ο Λάζαρος… Ετοίμασαν λοιπόν εκεί για χάρη του δείπνο… Μκ 11,1: Όταν (την άλλη μέρα) πλησίασαν στα Ιεροσόλυμα,… κοντά στο Όρος των Ελαίων, έστειλε ο Ιησούς δύο από τους μαθητές του, και τους λέει: "Πηγαίνετε στο απέναντι χωριό και μόλις μπείτε μέσα σε αυτό θα βρείτε ένα πουλάρι δεμένο, στο οποίο κανένας… ακόμη δεν έχει καθίσει. Λύστε το και φέρτε το"… Έφεραν τότε το πουλάρι στον Ιησού, έβαλαν πάνω σε αυτό τα ρούχα τους και εκείνος κάθισε πάνω του. Λκ 19, 37: Όταν ο Ιησούς πλησίαζε πια στο σημείο που κατηφορίζει από το Όρος των Ελαίων, όλο το πλήθος των μαθητών του άρχισαν να δοξάζουν χαρούμενοι τον Θεό με δυνατή φωνή για όλα τα θαύματα που είδαν. Μκ 11, 8: Πολλοί έστρωναν τα ρούχα τους στον δρόμο κι άλλοι έκοβαν κλαδιά από τα δέντρα και τα έστρωναν στον δρόμο. Όσοι βάδιζαν μπροστά και όσοι ακολουθούσαν από πίσω κραύγαζαν: "Ωσαννά! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Ευλογημένη η Βασιλεία του πατέρα μας Δαβίδ, που έρχεται στο όνομα του Κυρίου! Ωσαννά στον ύψιστο Θεό!" (Ψαλμός 117, 26) Λκ 19, 41: Όταν πλησίασε (ο Ιησούς) και είδε την πόλη, έκλαψε γι' αυτήν. Μτ 21, 10: Όταν μπήκαν στα Ιεροσόλυμα, αναστατώθηκε όλη η πόλη, και έλεγαν: "Ποιος είναι αυτός;" Και το πλήθος έλεγε: "Αυτός είναι ο προφήτης Ιησούς, από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας". Μκ 11,11: …ο Ιησούς… πήγε στον Ναό. Αφού έριξε μια ματιά σε όλα γύρω του, επειδή είχε κιόλας βραδιάσει, γύρισε με τους δώδεκα μαθητές στη Βηθανία.

β' Μκ 11, 15: Όταν ήρθαν πάλι στα Ιεροσόλυμα (την επόμενη μέρα), μπήκε ο Ιησούς στον Ναό… Ιω 2, 14: Μέσα στον περίβολο του ιερού (Ναού) βρήκε αυτούς που πουλούσαν βόδια, πρόβατα και περιστέρια για τις θυσίες, και τους αργυραμοιβούς καθιστούς πίσω από τους πάγκους. Τότε έφτιαξε ένα μαστίγιο από σχοινιά και τους έβγαλε όλους έξω από τον περίβολο του Ναού, μαζί και τα πρόβατα και τα βόδια, και έριξε καταγής τα νομίσματα των αργυραμοιβών, και αναποδογύρισε τους πάγκους. Και είπε σε αυτούς που πουλούσαν τα περιστέρια: "Πάρτε τα αυτά από εδώ, μην κάνετε εμπορικό κατάστημα το σπίτι του Πατέρα μου. Μτ 21, 13: …Η Γραφή λέει: Ο οίκος μου πρέπει να είναι οίκος προσευχής (Ησαΐας 56, 7), εσείς όμως τον κάνατε σπήλαιο ληστών". (Ιερεμίας 7, 11) Εκεί στον Ναό τον πλησίασαν κουτσοί και τυφλοί, και τους θεράπευσε. Όταν είδαν οι αρχιερείς και οι γραμματείς τα θαύματα που έκανε, και τα παιδιά να φωνάζουν μέσα στον Ναό και να λένε "Δόξα στον Υιό του Δαβίδ", αγανάκτησαν και του είπαν: "Δεν ακούς τι λένε αυτοί; " Και ο Ιησούς τους λέει: "Και βέβαια τα άκουσα. Αλλά και εσείς δεν διαβάσατε ποτέ στην Γραφή, πως από το στόμα νηπίων και βρεφών έκανες να βγει τέλειος ύμνος;" (Ψαλμός 8, 3) Τους άφησε και βγήκε έξω από την πόλη, στη Βηθανία, και διανυκτέρευσε εκεί. Μκ 11, 18: Τα πληροφορήθηκαν αυτά οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι και οι αρχιερείς, και αναζητούσαν τρόπο να τον εξοντώσουν. Τον φοβούνταν όμως, γιατί ο λαός εντυπωσιαζόταν με τη διδασκαλία του.

Η εκδίωξη των εμπόρων από τον Ναό. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 16ος αι.

Ερμηνευτικά 1. Από τη χώρα τους και το εξωτερικό χιλιάδες Ισραηλίτες και "προσήλυτοι" (=αλλοδαποί ειδωλολάτρες που είχαν δεχτεί την ισραηλιτική πίστη) συγκεντρώθηκαν στην Ιερουσαλήμ για το Πάσχα. Κάποιοι είχαν φτάσει νωρίτερα για να πάρουν μέρος στους καθαρμούς, δηλ. σε θυσίες και ειδικές προσευχές, ώστε "καθαροί" να γιορτάσουν το Πάσχα. Αυτό το επεδίωκαν προπάντων όσοι ζούσαν σε ειδωλολατρικές περιοχές. 2. Η είσοδος του Ιησού στην πόλη καβάλα πάνω σε πουλάρι (=μικρό γαϊδουράκι) ήταν πράξη συμβολική. Έτσι είχε προβλέψει ο προφήτης Ζαχαρίας (κεφ. 9, 9). Σήμαινε ότι είναι ο αληθινός Μεσσίας: σωτήρας δίκαιος, πράος και ειρηνικός, διαφορετικός από αυτόν που περίμεναν οι πιο πολλοί Ισραηλίτες. 3. Το "Ωσαννά!" σήμαινε: "Σώσε μας, Κύριε", "Δόξα σ' εσένα , Κύριε", "Ζήτω!" Αυτή η ζητωκραυγή ακουγόταν σε στιγμές θρησκευτικής έξαρσης. Τα κλαδιά φοινικιάς στα χέρια τους ήταν σύμβολα νίκης και θριάμβου. 4. Ο Ιησούς έκλαψε με λυγμούς για την Ιερουσαλήμ. Διότι οι κάτοικοι της, κυρίως η ηγεσία της, δεν δέχτηκαν το μήνυμά του, παρέμειναν αμετανόητοι, είχαν αποφασίσει τα χειρότερα εναντίον του - σε τελική ανάλυση και εναντίον του εαυτού τους. 5. Οι αργυραμοιβοί ("κερματιστές" ή "κολλυβιστές") ήταν μικροτραπεζίτες που "έκαναν συνάλλαγμα". Ο Ναός είχε το δικό του νόμισμα, τον "σίκλο τον άγιο". Άλλαζαν λοιπόν κυκλοφορούντα κρατικά νομίσματα με "σίκλους". Έτσι διευκόλυναν τους προσκυνητές για τις προσευχές τους στον Ναό, αλλά και συνέβαλλαν ώστε να μη μπαίνουν στο ταμείο του ειδωλολατρικά νομίσματα με παραστάσεις θεών. Αυτό το θεωρούσαν "βεβήλωση" (=μόλυνση). 6. Δυναμική, αποφασιστική, αποτελεσματική και με εντυπωσιακή εξουσία ήταν η πράξη του Ιησού για την κάθαρση του Ναού. Θύμιζε πράξεις παλιών προφητών.