Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

9. Ιωάννης ο Βαπτιστής: Ο τελευταίος Προφήτης και Πρόδρομος του Χριστού

Στη Ναζαρέτ ο Ιησούς ζούσε, μεγάλωνε, εργαζόταν και ετοιμαζόταν αθόρυβα για τη μελλοντική του αποστολή. Τα ίδια χρόνια στην έρημο, ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού, ασκήτευε ο ξάδελφος του Ιωάννης, γιος του ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ. Ετοιμαζόταν κι αυτός για το έργο που του ανέθεσε ο Θεός. Σε λίγο θα το ξεκινούσε στις όχθες του ποταμού. Εκεί θα αναδειχθεί ως ο τελευταίος φλογερός Προφήτης της Π. Διαθήκης, Βαπτιστής του λαού και του Ιησού και Πρόδρομος του. Στο μάθημα αυτό, καθώς και στο επόμενο, θα γνωρίσουμε με συντομία την πελώρια δράση του και το μαρτυρικό του τέλος.

α' Μτ 3, 1: Εκείνον τον καιρό εμφανίστηκε στην έρημο της Ιουδαίας ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Κήρυττε κι έλεγε: "Μετανοείτε, γιατί έφτασε η Βασιλεία του Θεού". Για τον Ιωάννη είχε προφητέψει ο προφήτης Ησαΐας: "Μια φωνή βροντοφωνάζει στην έρημο: ετοιμάστε τον δρόμο για τον Κύριο, κάντε ίσια τα μονοπάτια να περάσει". (Ησαΐας 40, 3) Ο Ιωάννης φορούσε ρούχο από τρίχες καμήλας και ζώνη δερμάτινη στη μέση του. Η τροφή του ήταν ακρίδες και μέλι από αγριομέλισσες. Σε αυτόν τον άνθρωπο πήγαινε τότε όλος ο κόσμος, από τα Ιεροσόλυμα και από όλη την Ιουδαία, κι από όλη την περιοχή του Ιορδάνη. Έρχονταν και τους βάπτιζε στον Ιορδάνη ποταμό, καθώς ομολογούσαν τις αμαρτίες τους. Όταν ο Ιωάννης είδε πολλούς Φαρισαίους και Σαδδουκαίους να έρχονται για να βαπτιστούν, τους είπε: … "Αν θέλετε να γλιτώσετε, κάνετε έργα που ταιριάζουν σε αυτούς που πραγματικά μετανοούν. Και μην αυταπατάστε λέγοντας, 'καταγόμαστε από τον Αβραάμ'…" Λκ 3, 10: Τα πλήθη τον ρωτούσαν: "Τι να κάνουμε, λοιπόν;" Κι εκείνος τους απαντούσε: "Όποιος έχει δύο χιτώνες ας δώσει τον ένα σε αυτόν που δεν έχει, κι όποιος έχει τρόφιμα ας κάνει το ίδιο". Τον ρωτούσαν ακόμη και στρατιώτες: "Κι εμείς τι πρέπει να κάνουμε; " Και τους έλεγε: "Μην παίρνετε λεφτά από κανέναν με ψεύτικες κατηγορίες ούτε με τη βία, αλλά να αρκείστε στον μισθό σας". Καθώς ο κόσμος περίμενε κι όλοι σκέφτονταν μέσα τους για τον Ιωάννη, μήπως αυτός είναι ο Χριστός, εκείνος απαντούσε σε όλους κι έλεγε: … Μτ 3, 11: "Εγώ σας βαπτίζω με νερό, και το βάπτισμά μου είναι βάπτισμα μετάνοιας. Αυτός όμως που έρχεται ύστερα από μένα είναι πιο ισχυρός από μένα, και δεν είμαι άξιος ούτε τα υποδήματά του να κρατήσω. Αυτός θα σας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα…"

β' Λκ 3, 19: Επειδή όμως ο Ιωάννης κατηγορούσε τον Ηρώδη τον τετράρχη, γιατί είχε για γυναίκα τη γυναίκα του αδελφού του, την Ηρωδιάδα, καθώς και για πολλές άλλες φαύλες πράξεις, ο Ηρώδης… έκλεισε τον Ιωάννη στη φυλακή. Λκ 7, 24: (Ενώ ο Ιωάννης βρισκόταν στη φυλακή)… ο Ιησούς άρχισε να μιλάει στον κόσμο για τον Ιωάννη: "Σας βεβαιώνω πως μάνα δεν γέννησε ως τώρα προφήτη πιο μεγάλο από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή…" Μκ 6, 19: Και η Ηρωδιάδα μισούσε τον Ιωάννη κι ήθελε να τον σκοτώσει, αλλά δεν μπορούσε. Γιατί ο Ηρώδης φοβόταν τον Ιωάννη, επειδή ήξερε ότι ήταν δίκαιος κι άγιος άνθρωπος… Η Ηρωδιάδα τελικά βρήκε την ευκαιρία, όταν ο Ηρώδης για τα γενέθλιά του κάλεσε σε δείπνο τους πολιτικούς και στρατιωτικούς άρχοντες και τους επίσημους της Γαλιλαίας. Τότε μπήκε η θυγατέρα της Ηρωδιάδας και χόρεψε. Τόσο άρεσε στον Ηρώδη και στους καλεσμένους, που ο βασιλιάς είπε στο κορίτσι: "Ζήτησε μου ό,τι θέλεις, και θα σου το δώσω ". Της έκανε μάλιστα και όρκο: "Οτιδήποτε μου ζητήσεις θα σου το δώσω, μέχρι και το μισό μου βασίλειο". Πήγε τότε και είπε στη μητέρα της: "Τι να ζητήσω; " Κι εκείνη της απάντησε: "Το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή". Ήρθε αμέσως βιαστικά στον βασιλιά και του ζήτησε: "Θέλω τώρα αμέσως να μου δώσεις το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή μέσα σε ένα πιάτο". Ο βασιλιάς λυπήθηκε, εξαιτίας όμως του όρκου που είχε δώσει μπροστά στους καλεσμένους δεν ήθελε να της το αρνηθεί. Έστειλε τότε αμέσως ο βασιλιάς έναν στρατιώτη της φρουράς με τη διαταγή να φέρει το κεφάλι του Ιωάννη. Εκείνος πήγε και τον αποκεφάλισε στη φυλακή. Έφερε το κεφάλι του σε ένα πιάτο και το έδωσε στο κορίτσι, και το κορίτσι το έδωσε στη μητέρα του. Μτ 14, 12: Πήγαν τότε οι μαθητές του Ιωάννη και σήκωσαν το σώμα και το έθαψαν, κι ύστερα πήγαν και το ανάγγειλαν στον Ιησού.

Ερμηνευτικά 1. Πρόκειται για τη μεγάλη έρημο στην Περαία, βορειοανατολικά της Νεκρής Θάλασσας και ανατολικά του Ιορδάνη (βλ. χάρτη). 2. Ιωάννης σημαίνει Θεόδωρος ή Θεοχάρης. Τον ονόμασαν έτσι, διότι οι γονείς του - για πολλά χρόνια άτεκνοι - θεώρησαν την γέννησή του ως δώρο και χάρη από τον Θεό, ύστερα από θερμές και επίμονες προσευχές τους (βλ. Λκ 1, 5-25 και 47-80). 3. Αυτό το "Μετανοείτε" επιγραμματικά σημαίνει: "Αλλάξτε τρόπο σκέψης και ζωής"! 4. Οι ακρίδες είναι τα γνωστά έντομα που αφθονούσαν τότε εκεί. Σύμφωνα με άλλη ερμηνεία, πρόκειται για τα "άκρα" φαγώσιμων φυτών, δηλ. για τα τρυφερά βλαστάρια, τις κορφές τους. 5. Ομολογούσαν τις αμαρτίες τους, καθώς ήταν μέσα στα νερά του Ιορδάνη. 6. Πρόκειται για τον Ηρώδη Αντίπα, γιο του Μεγάλου Ηρώδη. Μετά τον θάνατο του πατέρα του κυβέρνησε ως το 39 μ.Χ. στις επαρχίες Γαλιλαία, Δεκάπολη και Περαία (βλ. χάρτη). 7. Για χάρη της Ηρωδιάδας ο Ηρώδης Αντίπας έδιωξε τη νόμιμη σύζυγό του. Η Σαλώμη, τότε 19χρονη και πολύ όμορφη, ήταν κόρη της Ηρωδιάδας από τον πρώτο της γάμο. 8. Ο Ιωάννης ήταν φυλακισμένος και αποκεφαλίστηκε στο φρούριο Μαχαιρούς (ανατολικά της Νεκρής Θάλασσας· βλ. χάρτη). Σύμφωνα με μια παράδοση, οι μαθητές του έθαψαν το σώμα του κάπου στη Σαμάρεια.

Η κοιλάδα του Ιορδάνη. Αυτού δίδασκε και βάπτιζε ο Ιωάννης. Πιο πέρα ήταν η έρημος