δ) Η κοινότητα οργανώνεται θρησκευτικά: ο Έσδρας

Την ίδια περίπου εποχή ήρθε στην Ιερουσαλήμ και ο ιερέας Έσδρας, που ήταν υπάλληλος στην περσική αυλή. Γνώριζε καλά το Νόμο του Θεού κι έβαλε στόχο να ρυθμίσει τη ζωή της ιουδαϊκής κοινότητας σύμφωνα μ' αυτόν. Πρώτη του φροντίδα ήταν να απαγορεύσει στους συμπατριώτες του να παντρεύονται με ειδωλολάτρες θεωρώντας ότι έτσι οι Ιουδαίοι διατηρούνταν θρησκευτικά καθαροί.

Στη συνέχεια φρόντισε να συγκεντρωθούν όλα τα θρησκευτικά κείμενα και να καταγραφούν. Σημαντικό μέρος απ' αυτά προερχόταν από την εποχή του Μωυσή. Αυτή την εποχή υπηρετούσαν στο Ναό πολλοί εκπαιδευμένοι γραφείς, οι οποίοι εργάστηκαν για να επιτευχθεί αυτό το σπουδαίο έργο. Από τις εργασίες αυτές προέκυψαν τα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, όπως τα ξέρουμε σήμερα (= Πεντάτευχος). Με βάση αυτά ο Έσδρας οργάνωσε τη ζωή της κοινότητας. Στην Παλαιά Διαθήκη μάλιστα διαβάζουμε ότι ο λαός δεσμεύτηκε σε μια δημόσια τελετή να τηρεί το Νόμο του Θεού:

Ο Έσδρας έφερε το βιβλίο του Νόμου μπροστά στη συγκέντρωση, που αποτελείτο από άνδρες, γυναίκες και παιδιά… Κι από τότε που ανέτειλε ο ήλιος μέχρι το μεσημέρι ο Έσδρας τους διάβασε από το βιβλίο του Νόμου και όλος ο λαός άκουγε προσεκτικά… Ο κυβερνήτης Νεεμίας και ο Έσδρας … καθώς και οι λευίτες* που εξηγούσαν το κείμενο είπαν στο λαό: «Η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη στον Κύριο το Θεό σας! Δεν είναι ώρα τώρα για κλάματα και πένθη», γιατί όλος ο λαός έκλαιγε ακούγοντας να διαβάζεται ο Νόμος. Ο Νεεμίας είπε ακόμα: «Πηγαίνετε στα σπίτια σας, φάτε από τα πιο εκλεκτά φαγητά, πιείτε γλυκό κρασί και στείλτε μερίδες σ' όποιον δεν έχει τίποτε να ετοιμάσει…». Έτσι όλοι πανηγύρισαν τη μεγάλη γιορτή…