Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ο κύκλος των Φαναριωτών

4. Στο Φανάρι, συνοικία της Κωνσταντινούπολης, εγκαταστάθηκε στα 1603 το Πατριαρχείο. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι κληρικοί που υπηρετούσαν στο πατριαρχείο και οι κοσμικοί, στους οποίους αυτό απένειμε τίτλους και αξιώματα. Οι «Φαναριώτες», όπως ονομάστηκαν, γνώριζαν τις σημαντικότερες γλώσσες της εποχής και το οθωμανικό κράτος τους είχε διορίσει επίσημους διερμηνείς («δραγουμάνους»), πράγμα που ενίσχυε το κύρος τους. Στην εποχή τους θεωρούνταν ισότιμοι με υπουργούς. Οι Φαναριώτες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πνευματική αλλά και στην πολιτική ζωή. Γενάρχης της μεγαλύτερης φαναριώτικης οικογένειας ήταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος από τη Χίο. Ο γιος του Νικόλαος Μαυροκορδάτος (1670-1730) ήταν ο συγγραφέας που αποπειράθηκε να γράψει για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα ένα «μυθιστόρημα». Ο τίτλος του ήταν: Φιλόθεου πάρεργα (γράφτηκε το 1718 αλλά τυπώθηκε το 1800). Στο έργο αυτό που ήταν γραμμένο σε αρχαιοελληνική γλώσσα καθρεφτίζεται πιστά το προοδευτικό ευρωπαϊκό πνεύμα της εποχής, το πνεύμα του Διαφωτισμού.

Η υπόθεση του μυθιστορήματος Φιλόθεου πάρεργα: Ο αφηγητής-Φιλόθεος κάνει περίπατο με φίλους του στην πλατεία του Ιπποδρόμου στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί συναντούν αγνώστους ντυμένους Πέρσες, οι οποίοι μιλούν ιταλικά. Ένας από αυτούς, ο Κορνήλιος, τους προσκαλεί στο σπίτι του. Ακολουθεί μια περιγραφή (έκφρασις) του μαγευτικού κήπου. Τούρκοι χωροφύλακες όμως εισβάλλουν στον κήπο και συλλαμβάνουν τον Κορνήλιο. Ο αφηγητής και οι φίλοι του πηγαίνουν στο Γαλατά, στο σπίτι ενός Ιταλού, όπου ένας βαρκάρης τους διηγείται τη ζωή του. Η μικρή αυτή ιστορία που περιέχεται στη μεγάλη («εγκιβωτισμένη ιστορία») συνεχίζεται με άλλες παρόμοιου τύπου.