5.3 Ζυγοί με άνισους βραχίονες (με ή χωρίς βερνιέρο).

Εικόνα 5.2.5

Οι ζυγοί του τύπου αυτού αποτελούνται από φάλαγγα με άνισους βραχίονες. Ο μικρός βραχίονας φέρει ένα δίσκο, στον οποίο τοποθετείται το αντικείμενο που θα ζυγιστεί. Ο μεγάλος βραχίονας αποτελείται από δύο ή τρία παράλληλα στελέχη (σκέλη). Άλλοι από τους ζυγούς της κατηγορίας αυτής έχουν βερνιέρο, ενώ άλλοι όχι. Επίσης άλλοι έχουν πρόσθετες μάζες (βαρίδια), ενώ άλλοι όχι (Εικ. 5.3.1).

Εικόνα 5.3.1 Ζυγοί με άνισους βραχίονες

Εικόνα 5.3.2

Στην εικόνα 5.3.2 φαίνεται ο ζυγός με βερνιέρο που υπάρχει στα περισσότερα σχολικά εργαστήρια. Ο μεγάλος βραχίονας αποτελείται από δύο παράλληλα στελέχη. Κάθε στέλεχος φέρει μία μάζα, η οποία μπορεί να μετακινηθεί κατά μήκος του. Ο ζυγός συνοδεύεται και από δύο πρόσθετες μάζες (μεταλλικούς κυλίνδρους). Για να μετρήσουμε τη μάζα αντικειμένου κάνουμε προηγουμένως ρύθμιση μηδενός. Για το σκοπό αυτό φέρνουμε την κινητή μάζα του μπροστινού στελέχους (απόβαρο) στην άκρη αριστερά και την κινητή μάζα του πίσω στελέχους (βαρίδι) στη θέση 0. Στρέφουμε το μαύρο κοχλία της κλίμακας 0-100, ώστε το μηδέν του να συμπέσει με το μηδέν του βερνιέρου. Στρέφουμε έπειτα τη μικρή βίδα που υπάρχει κάτω από το δίσκο, δεξιά ή αριστερά, μέχρις ότου φέρουμε το δείκτη του μπροστινού στελέχους στη χαραγή "μηδέν". Ο ζυγός είναι τώρα έτοιμος για ζύγιση. Για να ζυγίσουμε σώμα με μάζα μέχρι 100g, τοποθετούμε το σώμα στο δίσκο και στρέφουμε τον κοχλία, μέχρις ότου ο δείκτης της φάλαγγας έρθει στη χαραγή "μηδέν". Βρίσκουμε σε ποια χαραγή της κλίμακας του κοχλία αντιστοιχεί το μηδέν του βερνιέρου. Η χαραγή αυτή μας δείχνει το ακέραιο μέρος της τιμής της μάζας (στην εικόνα 5.3.3 η ένδειξη είναι 67).

Εικόνα 5.3.3

Προσδιορίζουμε έπειτα τη χαραγή (ένδειξη) του βερνιέρου που συμπίπτει με κάποια χαραγή της κλίμακας του κοχλία. Η χαραγή αυτή του βερνιέρου μας δίνει το δεκαδικό μέρος της τιμής της μάζας (στην εικόνα 5.3.3 συμπίπτει η τέταρτη χαραγή, άρα το δεκαδικό μέρος είναι 0,4). Το σώμα λοιπόν έχει μάζα 67,4g. Για να ζυγίσουμε σώμα με μάζα από 100 έως 600g μετατοπίζουμε την κινητή μάζα του πίσω στελέχους της φάλαγγας στις θέσεις (εγκοπές) 100g, 200g, 300g κτλ., μέχρις ότου ο δείκτης της φάλαγγας πέσει κάτω από τη χαραγή. Φέρνουμε τότε τη κινητή μάζα μία θέση πίσω. Η φάλαγγα ανασηκώνεται πάλι και την οριζοντιώνουμε (ώστε ο δείκτης της να έρθει στη χαραγή "μηδέν") με τη βοήθεια του κοχλία. Η μάζα του σώματος βρίσκεται, αν προσθέσουμε την ένδειξη της θέσης της κινητής μάζας και αυτή της κλίμακας 0 έως 100 (λ.χ. 200 + 67,4 = 267,4g). Για μάζες από 600 έως 1.100 g πιέζουμε το ένα έλασμα, ώστε να πέσει στην υποδοχή ένας μαύρος κύλινδρος, ο οποίος έχει μάζα 500g, ή τον κρεμάμε σε κατάλληλη υποδοχή. Η εύρεση της μάζας του σώματος γίνεται με την προηγούμενη διαδικασία αφού προσθέσουμε το 500. Για μάζες από 1.100 έως 1.600 g ρίχνουμε ή κρεμάμε και τους δύο κυλίνδρους. Η εύρεση της μάζας γίνεται όπως και προηγουμένως αλλά τώρα θα προσθέσουμε το 1.000. Όταν τελειώσουμε τη ζύγιση, επαναφέρουμε τους κυλίνδρους στις θέσεις τους με περιστροφή της πεταλούδας που βρίσκεται κάτω από το δείκτη.