Σχέση που συνδέει την Ka οξέος και την Kb της συζυγούς βάσης

Η αντίστροφη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη ισχύ του οξέος και της συζυγούς της βάσης μπορεί να γίνει κατανοητή αν σκεφτούμε ότι, το ισχυρό οξύ αποβάλλει εύκολα το πρωτόνιο του, πράγμα που σημαίνει ότι η συζυγής του βάση έχει μικρή «συμπάθεια» προς το πρωτόνιο και συνεπώς είναι μια ασθενής βάση. Αντίθετα, το ασθενές οξύ χάνει με δυσκολία το πρωτόνιο του πράγμα που σημαίνει ότι η συζυγής του βάση έχει μεγάλη «συμπάθεια» προς το πρωτόνιο και συνεπώς είναι μια ισχυρή βάση.

Σε ένα διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ έχουμε: ΗΑ + Η2Ο [pic] Η3Ο+ + Α- (1) Το ιόν Α-, όπως έχουμε αναφέρει, είναι η συζυγής βάση του οξέος ΗΑ. Το Α- αντιδρά με το νερό Α- + Η2Ο [pic] ΗΑ + ΟΗ- (2) Η σταθερά ισορροπίας της (1) είναι η Ka του ΗΑ. Η σταθερά ισορροπίας της (2) είναι η Kb της βάσης Α-. Αν γράψουμε αυτές τις δύο Κ και πολλαπλασιάσουμε κατά μέλη προκύπτει: [pic] δηλαδή, Κa HA . K b A- = Kw

Η σχέση αυτή επαληθεύεται στον παρακάτω πίνακα:

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.2 Σχετική ισχύς οξέων/ βάσεων κατά Br?nsted – Lowry με βάση τις σταθερές ιοντισμού Ka / Kb αυτών στους 25 oC.

Με βάση τον παραπάνω πίνακα, που δίνει τις σχετικές δραστικότητες των οξέων - βάσεων, μπορούμε να προβλέψουμε την κατεύθυνση που έχει μια αντίδραση ενός οξέος- βάσης κατά Br?nsted - Lowry. Οι αντιδράσεις αυτές, ως γνωστό, έχουν τη γενική μορφή: οξύ + βάση [pic] συζυγής βάση + συζυγές οξύ

Στις ισορροπίες αυτές ευνοείται η κατεύθυνση εκείνη που οδηγεί σε μεταφορά πρωτονίων από το ισχυρότερο οξύ προς την ισχυρότερη βάση.

- Συμπερασματικά, στις αντιδράσεις οξέος - βάσης η ισορροπία μετατοπίζεται προς το ασθενέστερο οξύ και την ασθενέστερη βάση. Με άλλα λόγια, τα προϊόντα θα πρέπει να είναι πιο σταθερά (λιγότερα δραστικά ή πιο ασθενή) από τα αντιδρώντα.