Εισαγωγικά στοιχεία

Μεταξύ των ερωτημάτων που απασχολούν τους νέους που βρίσκονται μπροστά σε εκπαιδευτικές και επαγγελματικές αποφάσεις περιλαμβάνονται και ερωτήματα που αφορούν τη σύνδεση σπουδών και επαγγέλματος2. Στη σημερινή πραγματικότητα φαίνεται να μην υπάρχει απόλυτη αντιστοιχία μεταξύ σπουδών και επαγγέλματος. Πολλοί απόφοιτοι A.E.I, ή T.E.I, αναγκάζονται να βρουν απασχόληση σε άλλο αντικείμενο από αυτό των σπουδών τους ή συνεχίζουν να εκπαιδεύονται σε άλλα αντικείμενα καταρτιζόμενοι συνεχώς, ώστε να μπορέσουν να βρουν απασχόληση σε άλλο κλάδο. Το τελευταίο είναι εφικτό, εφόσον υπάρχουν σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που παρέχουν μια ευρεία επιστημονική υποδομή και επαγγελματικά προσόντα τα οποία οι εργαζόμενοι μπορούν να προσαρμόζουν, να διευρύνουν ή ακόμα και να διαφοροποιούν, ανάλογα με το αντικείμενο και τη θέση εργασίας. Υπάρχουν επαγγέλματα που για να τα ασκήσει κάποιος χρειάζεται άδεια άσκησης επαγγέλματος, η οποία χορηγείται ανάλογα με τα εκπαιδευτικά του προσόντα και την επαγγελματική του εμπειρία. Η άδεια άσκησης επαγγέλματος δίνεται από τα διάφορα επιμελητήρια ή από τα αντίστοιχα υπουργεία στα οποία υπάγεται η κατηγορία του επαγγέλματος. Έτσι, για παράδειγμα, δεν μπορείς να ασκείς το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού, αν δεν είσαι απόφοιτος του αντίστοιχου τμήματος του Πολυτεχνείου και αν δεν έχεις άδεια άσκησης επαγγέλματος από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Το ίδιο ισχύει και για τα ιατρικά επαγγέλματα, για το επάγγελμα του λογιστή-φοροτεχνικού και για πολλά άλλα τεχνικά επαγγέλματα όπως του θερμοϋδραυλικού, του ηλεκτρολόγου, του ψυκτικού. Σε πολλές περιπτώσεις η χορήγηση επαγγελματικής άδειας δίνεται από τον αρμόδιο φορέα μετά από επιτυχείς εξετάσεις του υποψηφίου στην ειδικότητα που τον ενδιαφέρει. Η απόκτηση επαγγελματικής άδειας δίνει στον επαγγελματία που την κατέχει το επαγγελματικό δικαίωμα να εκτελεί νόμιμα ορισμένες εργασίες. Έτσι κάποια επαγγέλματα κατοχυρώνονται, αφού οι μη κάτοχοι επαγγελματικών αδειών δεν μπορούν να τα ασκήσουν. Προκειμένου να αποφασίσεις λοιπόν για κάποιο επάγγελμα, χρήσιμο είναι να ερευνήσεις αν για την άσκησή του χρειάζεται άδεια άσκησης επαγγέλματος και με ποιες προϋποθέσεις χορηγείται αυτή, έτσι ώστε να συνεκτιμήσεις όλες αυτές τις πληροφορίες στην απόφασή σου για επιλογή σπουδών και επαγγέλματος. Κάποτε δεν απασχολούμαστε, τελικά, ακριβώς στο αντικείμενο που αρχικά σπουδάσαμε. Ας πάρουμε το παράδειγμα ενός νέου, ο οποίος έχει ολοκληρώσει φιλολογικές σπουδές, όπως τον ενδιέφερε με την προοπτική να γίνει καθηγητής φιλολογίας. Επειδή στο επάγγελμα αυτό δεν βρίσκει απασχόληση (πολλοί απόφοιτοι και λίγες θέσεις εργασίας), στρέφεται αναγκαστικά αλλού για αναζήτηση εργασίας. Μπορεί λοιπόν να αναζητήσει εργασία ως υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων, να γίνει δημοσιογράφος, να ασχοληθεί με τις εκδόσεις βιβλίων, να γίνει διαφημιστής κτλ. Ας υποθέσουμε π.χ. ότι θέλει να ασχοληθεί με τις δημόσιες σχέσεις, γιατί έχει επικοινωνιακές δεξιότητες, κοινωνικότητα, γνωρίζει ξένες γλώσσες και έχει ενδιαφέρον για το αντικείμενο. Φυσικά θα αξιοποιήσει τις γενικές επιστημονικές γνώσεις του βασικού του πτυχίου και μπορεί να προχωρήσει σε μεταπτυχιακές σπουδές ή να επιδιώξει κάποια επιμόρφωση ή σχετική κατάρτιση στον τομέα των Δημοσίων Σχέσεων. Η επιστημονική κατάρτιση που έχει αποκτήσει από τις βασικές του σπουδές, τα γενικότερα ενδιαφέροντα του, καθώς και οι προσωπικές του δεξιότητες αποτελούν τα θεμέλια για παραπέρα εκπαίδευση και για τον προσανατολισμό του σε αυτό το αντικείμενο. Στο χώρο των Δημοσίων Σχέσεων πέτυχε το συγκεκριμένο άτομο να συνδυάσει, με επιτυχία, τις σπουδές και τις προσωπικές του δεξιότητες με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Φαίνεται ότι στις μέρες μας η δια βίου μάθηση, η συνεχής εκπαίδευση και επιμόρφωση αποτελούν μια ασπίδα κατά της ανεργίας και ταυτόχρονα μια θετική προοπτική για το άτομο που θέλει να εξελίσσεται, να έχει διαρκή πρόσβαση στη γνώση, σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης των πληροφοριών και της γνώσης, στη λεγόμενη «κοινωνία της γνώσης».