3. Εργασία και επαγγέλματα

α. Ιστορική αναδρομή Στην ομηρική εποχή δούλοι και ελεύθεροι, ευγενείς και απλοί άνθρωποι εργάζονται από κοινού. Εκτός από τους γεωργούς υπάρχουν και οι δημιουργοί, που ασχολούνται με ποικίλα επαγγέλματα, ενώ παράλληλα ασκούν και καθήκοντα γιατρών, ιερέων, μάντεων κ.τ.λ. Αργότερα, κατά την αρχαϊκή περίοδο, οι νέες οικονομικές συνθήκες έχουν ως συνέπεια την εμφάνιση νέων επαγγελμάτων, για την κάλυψη των νέων αναγκών. Στην κλασική εποχή τα χειρωνακτικά έργα αναλαμβάνουν κυρίως οι μέτοικοι και οι δούλοι. Στην Αθήνα καθιερώνονται όροι εργασίας, ενώ φαινόμενα όπως αυτό της ανεργίας δεν είναι άγνωστα. β. Επαγγέλματα της υπαίθρου Η γεωργία εθεωρείτο από τους αρχαίους Έλληνες ως το σημαντικότερο επάγγελμα. Πολλοί γεωργοί καλλιεργούσαν μόνοι τους τα κτήματά τους, ενώ υπήρχαν και ορισμένοι που ανέθεταν σε άλλους αυτό το έργο. Τα μέσα για την καλλιέργεια της γης ήταν πρωτόγονα. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, σε όλη την Ελλάδα, ανάλογα με τη διαμόρφωση του εδάφους εκτρέφονταν όλα τα είδη ζώων. Το κυνήγι ήταν επάγγελμα αλλά και ευχάριστη απασχόληση και γινόταν με τη βοήθεια κυνηγετικών σκύλων, ενώ το ψάρεμα γινόταν με τα μέσα που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα. Λατόμοι, υλοτόμοι και μεταλλωρύχοι ήταν ακόμη μερικά από τα επαγγέλματα της υπαίθρου. γ. Επαγγέλματα των πόλεων Στο άστυ υπήρχαν καταστήματα και εργαστήρια που παρήγαν και εμπορεύονταν κάθε είδους προϊόντα. Συνηθισμένα επαγγέλματα ήταν αυτά του αγγειοπλάστη και του αγγειογράφου, του βυρσοδέψη και του σκυτοτόμου, του βαφέα και του γναφέα. Οι ανάγκες σε χρήμα ευνόησαν το επάγγελμα του τραπεζίτη και του δανειστή, που συνδεόταν με την τοκογλυφία. Καθώς το επάγγελμα του γιατρού εξελίσσεται, εμφανίζονται ειδικότητες όπως αυτές του οφθαλμίατρου, του οδοντίατρου, της νοσοκόμας, της μαίας, και ταυτόχρονα καθιερώνεται το επάγγελμα του φαρμακοποιού. Οι έμποροι αποτελούν μεγάλη επαγγελματική τάξη και διακρίνονται σε καπήλους, δηλαδή μικρέμπορους, και εμπόρους. Οι τελευταίοι ασχολούνται κυρίως με τις εισαγωγές και τις εξαγωγές προϊόντων, και παίζουν σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των επισιτιστικών αναγκών της πόλης.