Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Η κρίση του μεσαιωνικού κόσμου

Έτσι από τα μέσα ήδη του 13ου αιώνα άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα παρακμής της φεουδαρχίας που έλαβαν από τις αρχές του 14ου αι. τη μορφή μιας βαθιάς κρίσης. Η Ευρώπη εισέρχεται πλέον σε μεταβατική περίοδο (μέσα 13ου αι. - μέσα 15ου αι.) από το μεσαιωνικό κόσμο στην αυγή των νέων χρόνων. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεν επαρκούν πλέον για τη διατροφή του πληθυσμού που αυξάνεται με ρυθμούς υψηλότερους από τις δυνατότητες της παραγωγής. Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες κατά το 14ου αι., οπότε η έλλειψη τροφίμων λαμβάνει γρήγορα τη μορφή παρατεταμένου λιμού. Υπό αυτές τις συνθήκες βρήκε πρόσφορο έδαφος η μαύρη πανώλης που εισέβαλε στην Ευρώπη το 1345 και μέχρι το 1400 εξόντωσε μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Όχι λιγότερη, επίσης, δημογραφική και οικονομική φθορά προκαλούσαν οι αιματηροί και μακροχρόνιοι πόλεμοι που μάστιζαν τον ευρωπαϊκό χώρο, με κυριότερο τον εκατονταετή μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας (1337-1453). Έτσι, η επαρχία ερημώνεται, η παραγωγή και το εμπόριο φθίνουν. Η έλλειψη τροφίμων προκαλεί άνοδο των τιμών και μείωση του πληθυσμού. Οι ηγεμόνες και οι φεουδάρχες για να καλύψουν τις έκτακτες πολεμικές δαπάνες και για να διασφαλίσουν τα έσοδά τους επιβάλλουν πρόσθετη φορολογία στους ήδη εξαθλιωμένους χωρικούς. Η κατάσταση αυτή προκάλεσε τη λαϊκή οργή στη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία και αλλού. Εκδηλώθηκαν εξεγέρσεις με αίτημα τον περιορισμό των προνομίων και των αυθαιρεσιών των ευγενών. Το φαινόμενο αυτό δεν περιορίστηκε μόνον στην ύπαιθρο, αλλά επεκτάθηκε και σε ανεπτυγμένα αστικά κέντρα, όπως στη Φλάνδρα και στη βόρεια Ιταλία, με πρωταγωνιστές τους αστούς. Οι εξεγέρσεις αυτές, που τελικά καταπνίγηκαν όλες με βιαιότητα, εξέφραζαν τη γενικότερη κρίση του φεουδαρχικού συστήματος.