Ασκήσεις

1. Να αποδώσετε τη σημασία των μεταφορικών εκφράσεων:

1. Του 'στριψε η βίδα! 2. Μου έγινε βραχνάς! 3. Τι γλυκανάλατα αστεία είναι αυτά! 4. Έχω ράμματα για τη γούνα σου! 5. Του μίλησε έξω από τα δόντια. 6. Έχω ένα κεφάλι καζάνι! 7. Μαζεύτηκε εκεί κάθε καρυδιάς καρύδι. 8. Τον κόλλησα στον τοίχο. 9. Πνίγεται σε μια κουταλιά νερό. 10. Μασάει τα λόγια του. 11. Δεν ξέρω τι μαγειρεύουν! 12. Αυτός δε μου γεμίζει το μάτι. 13. Είναι σαν τη μέρα με τη νύχτα. 14. Πήρε τα μάτια του κι έφυγε. 15. Δεν τα σηκώνει κάτι τέτοια.

2. Να βρείτε σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες μεταφορικές φράσεις:

Α. 1. σηκώνω χέρι 2. σηκώνω ψηλά τα χέρια 3. δίνω τα χέρια 4. τρίβω τα χέρια μου 5. με το χέρι στην καρδιά 6. πάει με το σταυρό στο χέρι 7. έχω τα χέρια μου δεμένα 8. λύνω τα χέρια κάποιου 9. κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου 10. τον κρατώ στο χέρι 11. είναι του χεριού μου 12. έχω το πάνω χέρι 13. χάνω κάτι μέσα από τα χέρια μου 14. γύρισε με άδεια χέρια 15. ζήτησε το χέρι της 16. τα είπαμε ένα χέρι

Β. 1. βρήκα το δάσκαλό μου 2. βρήκα τις πόρτες κλειστές 3. τα βρήκαμε 4. βρήκα τον εαυτό μου 5. βρήκα το δρόμο μου 6. τα βρήκα σκούρα 7. τα βρήκαμε τα λεφτά μας 8. βρήκα λογαριασμό

3. Να γράψετε προτάσεις στις οποίες να χρησιμοποιούνται κυριολεκτικά και συνυποδηλωτικά οι εξής λέξεις: πηγή, υιοθετώ, σκηνοθετώ, θυσιάζω, συρρικνώνω.

4. Να εντάξετε σε περιόδους λόγου τις ακόλουθες μεταφορικές φράσεις:

1. τον ψάρεψε 2. τα έκανε θάλασσα 3. τον έπιασε στα δίχτυα της 4. έγινε καπνός 5. πέρασα πολλές φουρτούνες 6. τα 'κανε μούσκεμα 7. πλήρωσε τη νύφη 8. τον έβαλε στο μάτι 9. με πήρες στο λαιμό σου 10. μου έβαλε τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι

5. Να βρείτε όσο το δυνατό περισσότερες μεταφορικές εκφράσεις που να περιέχουν τις παρακάτω λέξεις και να πείτε τι σημαίνουν.

1. μάτι/α π.χ. μου άνοιξε τα μάτια, κόβει το μάτι του κτλ. 2. χάνω 3. γάτα 4. ρίχνω 5. κόσμος

6. Οι υπογραμμισμένες λέξεις χρησιμοποιούνται με τη δηλωτική τους σημασία. Να τις εντάξετε σε διαφορετικό γλωσσικό περιβάλλον, έτσι ώστε να χρησιμοποιούνται με τη συνυποδηλωτική (μεταφορική) τους σημασία.

1. Η χρήση της πυξίδας έπαιξε σημαντικό ρόλο στις γεωγραφικές ανακαλύψεις. 2. Τρομοκράτες πυροδότησαν βόμβα με ωρολογιακό μηχανισμό και προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στο κέντρο της πόλης. 3. Λέγεται ότι οι Ρωμαίοι κατέκτησαν τους Έλληνες με τα όπλα και οι Έλληνες τους Ρωμαίους με το πνεύμα τους. 4. Οι στρατιώτες διείσδυσαν στην απαγορευμένη περιοχή 5. Ο Κ.Κ. σκηνοθέτησε με μεγάλη επιτυχία δεκάδες θεατρικά έργα. 6. Η θερμοκρασία είναι 40° υπό σκιάν. 7. Η προσέγγιση του πλοίου στην ακτή στάθηκε αδύνατη λόγω της σφοδρής θαλασσοταραχής. 8. Να προσδεθείτε στο κάθισμά σας και να μην καπνίζετε κατά την απογείωση και την προσγείωση του αεροπλάνου. 9. Μη στρίβεις δεξιά γιατί είναι μονόδρομος. 10. Το λιοντάρι κατασπαράζει τη λεία του.

7. Να βρεις μεταφορικές φράσεις που να αποδίδουν τη σημασία των φράσεων που ακολουθούν:

1. Προσπαθεί να μας παραπλανήσει, να μας ξεγελάσει, να μας εμποδίσει να δούμε καθαρά. 2. Ανέλαβα όλη την ευθύνη εγώ. 3. Μας λύπησε, μας πίκρανε και μας στενοχώρεσε όλους. 4. Είναι πολύ απελπισμένος, βρίσκεται σε απόγνωση. 5. Έφτασαν τα πράγματα στο απροχώρητο, σε αδιέξοδο. 6. Πριν επιχειρήσει κανείς κάτι δύσκολο, πρέπει να έχει εξασφαλίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις. 7. Του παίρνει κανείς λόγια με μεγάλη δυσκολία. 8. Κοιμάμαι πολύ νωρίς. 9. Έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, είναι αλαζόνας. 10. Δεν ανέχεται την παραμικρή ενόχληση.

8. Να βρεις ένα ή περισσότερα επίθετα που να αποδίδουν το νόημα καθεμιάς από τις ακόλουθες λαϊκές φράσεις. Ύστερα να γράψεις ένα μικρό κείμενο στο οποίο θα περιγράφεις ένα φανταστικό (ή πραγματικό) πρόσωπο, που θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά (μερικά ή όλα).

1. Θέλει το παξιμάδι βρεγμένο. 2. Βγάζει από τη μύγα ξίγκι. 3. Του γεννούν και τα κοκόρια. 4. Δεν ξέρει να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα. 5. Το ένα τού βρομά και τ' άλλο τού μυρίζει.

9. Να αποδώσεις το νόημα των ακόλουθων μεταφορικών φράσεων και να τις χρησιμοποιήσεις σε σύντομες περιόδους λόγου.

1. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. 2. Χτίζω πύργους στην άμμο. 3. Ρίχνω λάδι στη φωτιά. 4. Τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια μου. 5. Για την τιμή των όπλων 6. Περί όνου σκιάς 7. Μην πυροβολείτε τον πιανίστα! 8. Πύρρειος νίκη

10. Για τις μεταφορικές φράσεις που ακολουθούν να βρείτε από μια λέξη ή φράση ισοδύναμη.

π.χ. 1. το παραξήλωσε -> ξεπέρασε τα όρια 2. μπήκες στη μύτη (μας..) -> 3. χώνει τη μύτη του (παντού) -> 4. ως το κόκαλο (βραχήκαμε) -> 5. ως εδώ και μη παρέκει -> 6. βράζει στο ζουμί του -> 7. μια χαρά και δυο τρομάρες -> 8. ο κούκος αηδόνι (κόστισε) ->

11. Συχνά μεταχειριζόμαστε μεταφορικά ονόματα ζώων, για να εκφράσουμε πιο έντονα μια ιδιότητα κάποιου ανθρώπου, σωματική ή ψυχική. Έτσι π.χ. λέμε για κάποιον ότι είναι φίδι, όταν είναι ύπουλος, πονηρός και κακός. Να βρείτε ποιες ανθρώπινες ιδιότητες εκφράζονται με τα ακόλουθα ονόματα ζώων:

αρνάκι, αρκούδα, καμήλα, κατσίκι, λιοντάρι, μαϊμού, μουλάρι, χαμαιλέοντας, παγόνι, παπαγάλος, λύκος, όρνιο

12. Να βρείτε μια μεταφορική φράση που να αποδίδει τη σημασία που έχει το καθένα από τα επίθετα που ακολουθούν:

π.χ. 1. (είναι) τρελός: (είναι) για δέσιμο 2. αστείος 3. χαϊδεμένος 4. άγνωστος 5. ένοχος/μαζεμένος 6. παμπόνηρος 7. φιλάργυρος 8. ψευδολόγος, τερατολόγος 9. δύσκολος, μεμψίμοιρος

Αλέκος Κοντόπουλος (1905-1975). Όταν περιμένουμε την Άνοιξη , 1974. Λάδι σε μουσαμά (125εκ. Χ 140εκ.).

13. Να σχηματίσεις τρεις προτάσεις με καθεμία από τις λέξεις που σου δίνονται, παίρνοντας υπόψη σου τις διαφορετικές σημασίες τους, όπως αυτές φαίνονται στις ακόλουθες φράσεις:

α) στάση 1. αναπαυτική στάση 2. ουδέτερη στάση 3. στάση πληρωμών

β) πτώση 1. πτώση από μπαλκόνι 2. πτώση της θερμοκρασίας 3. πτώση της δικτατορίας

γ) πίεση 1. πίεση ενός κουμπιού 2. ασκώ πιέσεις 3. πληθωριστικές πιέσεις

δ) ανάβω 1. ανάβω το καντήλι 2. άναψε το γλέντι 3. ανάβω το θερμοσίφωνα

14. Να βρείτε τη σημασία που έχει το ρήμα δίνω στις παρακάτω φράσεις και να το αντικαταστήσετε με ένα κατάλληλο για την κάθε περίπτωση συνώνυμο.

1. Του έδωσα το αυτοκίνητό μου για το Σαββατοκύριακο. 2. Το σπίτι θα το δώσω στην κόρη μου. 3. Της έδωσα για τη γιορτή της δέκα χιλιάδες. 4. Η μητέρα δίνει για τα παιδιά της ακόμη και τη ζωή της. 5. Ο Θεός να δώσει να ξανασυναντηθούμε. 6. Δεν μπορώ να δώσω τόσα λεφτά 7. Πόσο το δίνεις το σπίτι; 8. Όταν φεύγω, δίνω τα κλειδιά στο θυρωρό. 9. Δόθηκε στην επιστήμη του. 10. Έδωσε τη ζωή του για την πατρίδα. 11. Ζήτησα να μου δώσουν από την κεντρική υπηρεσία δύο ικανούς τεχνίτες. 12. Μου δίνει χαρά η παρουσία σου. 13. Θα δοθεί δεξίωση προς τιμήν των ξένων δημοσιογράφων.

15. Να αντικαταστήσετε με κατάλληλα ρήματα ή περιφράσεις τα ρήματα βάζω, βγάζω και βλέπω. Σε μερικές περιπτώσεις πρέπει να αντικατασταθεί ολόκληρη η φράση.

α) βάζω 1. βάζω προθεσμία 2. βάζω φύλακα 3. βάζω μπρος μια δουλειά 4. βάζω μπροστά κάποιον 5. βάζω τραπέζι 6. το βάζω στα πόδια 7. βάζω το χέρι μου στη φωτιά 8. βάζω κατά μέρος 9. βάζω στο χέρι κάποιον 10. τα βάζω με κάποιον 11. βάζω κάποιον στη θέση του 12. βάζω μυαλό 13. βάζω τη θηλιά στο λαιμό 14. βάζω πλώρη

β) βγάζω 1. βγάζω γλώσσα 2. του βγάζω το λάδι. 3. βγάζω χρήματα 4. τα βγάζω πέρα 5. βγάζω στη φόρα 6. βγάζω στο σφυρί 7. βγάζω από τη μέση 8. βγάζω το συμπέρασμα 9. του βγάζω την ψυχή

γ) βλέπω 1. βλέπω σφαιρικά τα πράγματα 2. το σπίτι βλέπει στη θάλασσα 3. τα βλέπω ρόδινα 4. τα βλέπω μαύρα 5. απ' αυτό βλέπουμε… 6. είδα κι έπαθα 7. είδα άσπρη μέρα 8. βλέπω με καλό μάτι

16. Φτωχαίνει η ιδιόλεκτός μας (όχι η γλώσσα μας), όταν περιορίζουμε το λεξιλόγιό μας σε μερικές μόνο λέξεις που ταιριάζουν σε πολλές περιπτώσεις. Σε καθεμία από τις παρακάτω φράσεις να αντικαταστήσετε το κάνω με ένα άλλο ρήμα ή με μια περίφραση.

1. Το εργοστάσιό μας κάνει χαλιά από το 1955. 2. Ο Θεός έκανε τον κόσμο. 3. Τι θα κάνεις σήμερα; - Θα κάνω ψητό. 4. Με τη δουλειά του έκανε περιουσία. 5. Του έκανε ένα δώρο. 6. Δεν έχω τι να κάνω· βαρέθηκα να κάθομαι. 7. Τι θα κάνεις όταν μεγαλώσεις; 8. Έκανε δάσκαλος σε πολλά χωριά. 9. Και τι θα μου κάνει, αν δεν υπακούσω; 10. Έκανε πως δε μας είδε, για να μη μας μιλήσει. 11. Έκανε σαν παιδί από τη χαρά του. 12. Πόσο κάνουv τα παπούτσια; 13. Εγώ δεν έχω να κάνω μ' αυτή την υπόθεση. 14. Δεν κάνει να λες ψέματα. 15. Δεν κάνει για δάσκαλος, γιατί δεν αγαπάει τα παιδιά.

17. Μερικές λέξεις πλαταίνουν σημασιολογικά, διευρύνεται η αρχική τους σημασία και αποκτούν ποικίλες σημασίες μέσα στο χρόνο. Να βρείτε τον τρόπο με τον οποίο διευρύνθηκε η σημασία των παρακάτω λέξεων:

1. υπηρέτης 2. καρδιά 3. δόντι 4. ανδράποδο 5. διθύραμβος 6. είλωτας 7. σατράπης

18. α) Να βρείτε την αρχική σημασία των λέξεων της Α' στήλης. β) Να αντιστοιχίσετε την αρχική σημασία τους με την ευρύτερη που απέκτησαν μέσα στο χρόνο (στήλη Β').

Α' αρχική σημασία π.χ. 1. εκατόμβη: θυσία εκατό βοδιών (ε) 2. βουκόλος: ………………………………. 3. αιγίδα: ……………………………….. 4. χορηγός:……………………………….. 5. αδελφός:……………………………….. 6. έρανος:……………………………….. 7. ταξίδι:……………………………….. 8. πολεμώ:……………………………….. 9. τεντώνω:……………………………….. 10. μελάνι:……………………………….. 11. κερνώ:………………………………..

Β' ευρύτερη σημασία α. προστασία β. κάθε είδους δωρητής γ. ο άνθρωπος με τον οποίο έχει κανείς ισχυρούς κοινούς δεσμούς δ. κάθε είδους συνεισφορά ε. μεγάλη θυσία, μεγάλος αριθμός ανθρώπινων θυμάτων στ. φτιάχνω ζ. βοσκός γενικά η. τσιτώνω καθετί θ. κάθε πορεία σε μακρινό μέρος ι. προσφέρω ια. γραφική ύλη

19. Κάποιες λέξεις στενεύουν σημασιολογικά, δηλαδή κρατούν μία μόνο από τις πολλές και ποικίλες σημασίες που είχαν αρχικά. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το στένεμα των ακόλουθων λέξεων;

1. ποιητής 2. τύχη 3. ρίμα 4. άρτος 5. ψάλλω 6. έπος 7. άγαλμα 8. τέμενος

20. Μερικές λέξεις χειροτερεύουν σημασιολογικά, δηλαδή φθείρεται η σημασία τους και δηλώνουν κάτι κακό, ενώ αρχικά δήλωναν κάτι καλό. Να βρείτε: α) την αρχική σημασία των παρακάτω λέξεων β) τη σημασιολογική μεταβολή (χειροτέρευση) που υπέστησαν μέσα στο χρόνο γ) πού οφείλονται, κατά τη γνώμη σας, οι σημασιολογικές αλλοιώσεις αυτών των λέξεων.

αγαθός, πονηρός, μοχθηρός, βάναυσος, άθλιος

21. Εκτός από τις λέξεις που χειροτερεύουν σημασιολογικά, υπάρχουν και λέξεις που βελτιώνονται / καλυτερεύουν σημασιολογικά. Να εντοπίσετε την αρχική σημασία και τις βελτιώσεις που παρουσιάζουν οι λέξεις:

λεβέντης, νήπιο, υπουργός, δουλειά, τύχη

22. Να βρείτε τη σημασία των λέξεων έπαρση, ασθενής και ακέραιος σε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις:

α) 1. Μιλάει με έπαρση για τα κατορθώματά του. 2. Κάθε πρωί γίνεται η έπαρση της σημαίας.

β) 1. Είναι ασθενής χαρακτήρας. 2. Οι ασθενείς μαθητές πρέπει να προσκομίζουν ιατρική βεβαίωση. 3. Όπως όλοι οι άνθρωποι, έχει και αυτός το ασθενές σημείο του χαρακτήρα του. 4. Έχει ασθενή όραση. 5. Οι νέες αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων πλήττουν κυρίως τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις.

γ) 1. Κατέβαλα ακέραιο το ποσό της οφειλής μου. 2. Έχει ακέραιες τις σωματικές και πνευματικές του δυνάμεις. 3. Αναλαμβάνω ακέραια την ευθύνη των πράξεών μου. 4. Έκανα το καθήκον μου στο ακέραιο. 5. Είναι ακέραιος χαρακτήρας.

23. Να βρείτε ποια ήταν η πρώτη σημασία των παρακάτω λέξεων και ποια η σημερινή μεταφορική σημασία τους.

1. φενάκη 2. σταυρώνω 3. ανερμάτιστος 4. δορυφόρος 5. εμπορεύομαι 6. μύωπας 7. ξιφουλκώ δ. πυροδοτώ 9. ναρκοθετώ 10. προσβάλλω

24. Η λέξη γλώσσα χρησιμοποιείται σε πολλές μεταφορικές φράσεις. Να βρείτε ποια μεταφορική φράση που περιέχει τη λέξη γλώσσα αντιστοιχεί σε κάθε σημασία που σας δίνεται.

1. κουράστηκα, ταλαιπωρήθηκα: π.χ. 1. Μου βγήκε η γλώσσα. 2. αυθαδιάζει 3. έμεινε άναυδος ή δε θέλει να μιλήσει 4. αρχίζει να μιλά ελεύθερα και με ευχέρεια 5. δυσκολεύεται να εκφράσει αυτό που σκέφτεται λόγω ταραχής 6. δεν μπορεί να κρατήσει ένα μυστικό 7. μην κακομελετάς 8. αυτοί που σχολιάζουν κακόβουλα τους άλλους 9. μιλά με κακία / με καλοσύνη 10. για λέξη που μας διαφεύγει

25. Να εντάξετε καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις σε διαφορετικές φράσεις, έτσι ώστε να γίνει φανερή η πολυσημία της.

1. έκδοση 2. καταβολή 3. κατάσχεση 4. καταγραφή 5. χαλώ 6. χαλαρός 7. κύκλωμα 8. σκηνή 9. σκιάζω 10. όργανο

26. Να εντάξετε τις παρακάτω λέξεις σε διαφορετικές περιόδους λόγου, έτσι ώστε να φανούν οι διαφορετικές νοηματικές αποχρώσεις που απέκτησαν μέσα στο χρόνο. (Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις και μέσα σε χαρακτηριστικές εκφράσεις, που λέγονται σε συγκεκριμένες συνθήκες επικοινωνίας).

1. φύλλο 2. μαύρος 3. αγωγή 4. αέρας 5. ασφάλεια 6. γλώσσα 7. γλάστρα 8. βάση 9. παράλυση 10. κατάρρευση

27. Πολλές λέξεις αλλάζουν σημασία μέσα στο χρόνο. Οι ακόλουθες άλλαξαν σημασία μετά την εμφάνιση του χριστιανισμού. Να βρείτε την αρχική και τη μεταγενέστερη σημασία τους.

1. άγγελος 2. εκκλησία 3. λειτουργία 4. βαπτίζω 5. επίσκοπος 6. διάκονος

28. Να σχηματίσετε φράσεις με τις λέξεις που σας δίνονται, παίρνοντας υπόψη τις διαφορετικές σημασίες τους, όπως αυτές φαίνονται στα παρακάτω λεκτικά σύνολα.

α) αδυναμία 1. έλλειψη σωματικής επάρκειας 2. έλλειψη πνευματικής επάρκειας 3. συμπάθεια

β) αντίσταση 1. η αντίσταση στον επιδρομέα 2. η αντίσταση στον αέρα 3. η ηλεκτρική αντίσταση

γ) σύσταση 1. φυσική σύνθεση, υφή 2. συγκρότηση, ίδρυση 3. συμβουλή 4. παρουσίαση κάποιου νέου προσώπου 5. γραπτή ή προφορική μαρτυρία για το χαρακτήρα ή τις ικανότητες κάποιου 6. διεύθυνση κατοικίας 7. ένωση προσώπων για διάπραξη αξιόποινης πράξης

δ) ασκώ 1. ασχολούμαι συστηματικά με κάτι, κυρίως επαγγελματικά 2. κάνω χρήση ενός δικαιώματος ή εκτελώ μια υποχρέωση 3. εφαρμόζω ή επιβάλλω κάτι με άμεσο ή έμμεσο τρόπο 4. ασχολούμαι μεθοδικά με κάτι, προσπαθώ να αναπτύξω μια ικανότητα με τη συνεχή επανάληψη 5. καθοδηγώ σε μια μεθοδική και συστηματική προσπάθεια που θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας ιδιαίτερης σωματικής ή πνευματικής ικανότητας

ε) εξετάζω 1. ερευνώ προσεκτικά 2. ερευνώ επιστημονικά τον οργανισμό του αρρώστου 3. ανακρίνω 4. λεπτολογώ, δίνω προσοχή

29. Να αποδώσετε τη σημασία των υπογραμμισμένων επιρρημάτων ή επιρρηματικών εκφράσεων με μία ισοδύναμη λέξη ή φράση.

1. Ξύπνησε κιόλας το παιδί; 2. Θα του δώσω απάντηση σήμερα κιόλας! 3. Όταν θα τον αναζητήσουν, θα βρίσκεται κιόλας μακριά 4. Ο καλός τραγουδιστής δεν τραγουδάει απλώς το τραγούδι, το ερμηνεύει κιόλας. 5. - Τον ξέρεις τον Κώστα; - Αν τον ξέρω… Είναι συγγενής μου κιόλας. 6. Δεν έχει πάρει πτυχίο ακόμη η κόρη της. 7. Ακόμη και ο συνέταιρός του δεν τον υποστήριξε όσο έπρεπε. 8. - Πώς πηγαίνει η υγεία του; - Έτσι κι έτσι. 9. Η άποψή μου είναι αμερόληπτη και αντικειμενική εγώ· έτσι κι αλλιώς δεν κερδίζω τίποτε απ' αυτή την υπόθεση. 10. Πέρασαν κάπου δέκα χρόνια από τότε που ξενιτεύτηκε. 11. Κάπου κάπου μας τηλεφωνεί. 12. Ο φίλος σου μια φορά δεν έκανε λάθος· κάποιος άλλος έχει την ευθύνη. 13. Μιλάει σιγανά, μόλις που ακούγεται. 14. Ο ήλιος μόλις είχε ανατείλει και όμως έκανε πολλή ζέστη. 15. Γιαλό γιαλό πηγαίναμε κι όλο για σένα λέγαμε. 16. Δεν προσπάθησε απλώς να τονίσει την άποψή του, αλλά θέλησε να την επιβάλει κιόλας. 17. Η συμμετοχή του ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική. 18. Επιθυμώ να ανακοινώσω τα αποτελέσματα στον καθένα ιδιαιτέρως. 19. Το σκυλί δε δαγκώνει ποτέ, εκτός αν του επιτεθούν. 20. Σας ζηλεύω, γιατί επισκέφτηκαν αυτές τις μέρες την πόλη σας τόσο γνωστοί καλλιτέχνες. 21. Προσπάθησαν όπως όπως να καλύψουν το λάθος τους.