"Institute of Educational Policy" Books
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το να γράψει κανείς ένα καινούριο βιβλίο φυσικής για μαθητές μιας καινούριας εκπαιδευτικής βαθμίδας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στην αρχή μιας νέας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, αποτελεί ίσως μεγάλη πρόκληση για όποιον εκπαιδευτικό αποτολμήσει να επωμιστεί την ευθύνη μιας τέτοιας προσπάθειας.
Κίνητρο για την ανάληψη αυτού του έργου απετέλεσε η επιθυμία μας να εκφράσουμε μέσα από το διδακτικό βιβλίο μια άλλη άποψη τόσο για τη διδασκαλία της φυσικής όσο και για το σκοπό που εξυπηρετεί αυτή.
Πιστεύουμε σε μια εννοιοκεντρική διδασκαλία προσανατολισμένη περισσότερο στην ποιοτική κατανόηση των φυσικών μεγεθών, βοηθούμενη από απλές πειραματικές αλλά και από νοητικές δραστηριότητες.
Αποβλέπουμε στο να δώσουμε στους μαθητές να καταλάβουν την αιτιώδη σχέση ανάμεσα στα διάφορα φυσικά μεγέθη και ότι οι φυσικοί νόμοι δεν είναι παρά η περιγραφή αυτής της σχέσης.
Το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει τα κεφάλαια της θερμότητας του ηλεκτρισμού και των ταλαντώσεων μας δίνει την ευκαιρία να ασχοληθούμε με θέματα που έχουν άμεση και ευρύτατη εφαρμογή τόσο στην καθημερινή μας ζωή όσο και στις σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές.
Η παράθεση αρκετών ένθετων, που χωρίς να αποτελούν υποχρεωτικό αντικείμενο εκμάθησης βοηθούν στο κέντρισμα του ενδιαφέροντος σε θέματα επιστημονικής και τεχνολογικής αιχμής, αποσκοπεί στην παρακίνηση του μαθητή να αναζητήσει και πρόσθετες γνώσεις πέρα από αυτές που υπαγορεύονται από τις σχολικές υποχρεώσεις τους.
Στο κεφάλαιο των ταλαντώσεων, που ήταν και το πιο πρόσφορο, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί στην πειραματική παραγωγή της γνώσης, μια διδακτική μεθοδολογία που αποτελεί την πεμπτουσία της διδακτικής της φυσικής, μιας και με τον τρόπο αυτό αναβαθμίζονται, ο μεν μαθητής από παθητικός δέκτης και θεατής σε πρωταγωνιστή ο δε καθηγητής από απόμακρος δάσκαλος ή κριτής σε σκηνοθέτη και συμμέτοχο της διδακτικής πράξης.
Ελπίζουμε ότι η γόνιμη ζύμωση του περιεχομένου του βιβλίου με την προσπάθεια των συναδέλφων που θα το διδάξουν θα ενσταλάξει στην συνείδηση των μαθητών την γνώση ότι ο κόσμος που μας περιβάλλει διέπεται από απλούς αλλά απαράβατους νόμους. Η παραβίαση των νόμων αυτών, με όποιο τρόπο και αν εκδηλώνεται (μόλυνση περιβάλλοντος, οικολογική υποβάθμιση, καταστρατήγηση κανόνων ασφαλείας, π.χ. στη δόμηση) έχει αναπόφευκτα οδυνηρές συνέπειες για τους ανθρώπους μια και εμείς είμαστε αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης. Μέσα στα πλαίσια των νόμων αυτών όλα εξηγούνται και ερμηνεύονται και δεν υπάρχουν περιθώρια για μη φυσικές ερμηνείες. Όποιοι ισχυρίζονται κάτι άλλο είναι κοινοί τσαρλατάνοι.
Σ' αυτούς τους νόμους στηριζόμενοι η σύγχρονη τεχνολογία έχει καταγάγει θριάμβους.
Πίσω όμως απ' όλα αυτά τα εντυπωσιακά επιτεύγματά της βρίσκονται οι ίδιοι αυτοί απλοί νόμοι που διέπουν την κίνηση μιας σβούρας, το άναμμα ενός φακού, αιώρηση μιας κούνιας ή το φούσκωμα του μπαλονιού.
Η σημασία της διδασκαλίας της φυσικής στα Τ.Ε.Ε έχει επιπλέον να επιτελέσει και αυτόν ακριβώς το ρόλο, να απομυθοποιήσει, δηλαδή τα τεχνολογικά επιτεύγματα και να καταδείξει την προέλευση τους από τις βασικές αρχές και τους απλούς νόμους της φυσικής. Θα επιτύχει έτσι να συμφιλιώσει το μέσο πολίτη με το τεχνολογικό περιβάλλον αφ' ενός και με τη φύση αφ' ετέρου, μια φύση της οποίας ο άνθρωπος δεν είναι ούτε ο ιδιοκτήτης ούτε ο δυνάστης αλλά τμήμα της και θαυμαστής συγχρόνως.
Τελειώνοντας, παραδίδουμε αυτό το βιβλίο στην καλόπιστη κριτική των αναγνωστών του με την ελπίδα ότι αυτή θα συντελέσει στη βελτίωση των όποιων ατελειών του.