Διαστολή των υγρών

Αν γεμίσουμε ένα γυάλινο βάζο μέχρι το χείλος του με λάδι και το θερμάνουμε, το λάδι ξεχειλίζει. Το λάδι λοιπόν διαστέλλεται περισσότερο από το γυάλινο βάζο. Γενικά τα υγρά διαστέλλονται περισσότερο από τα στερεά.

Θερμαίνοντας ποσότητες ποικίλων υγρών και μετρώντας τη μεταβολή του όγκου καθώς και την αντίστοιχη μεταβολή της θερμοκρασίας τους, συμπεραίνουμε ότι η αύξηση του όγκου ενός υγρού : (α) είναι ανάλογη με τη μεταβολή της θερμοκρασίας (Εικ. 2.24) (β) είναι ανάλογη με τον αρχικό όγκο του υγρού (Εικ. 2.25) και (γ) εξαρτάται από είδος του υγρού (Εικ. 2.26 και Πίνακας 2.1)

Εικόνα 2.24 Η αύξηση του όγκου είναι ανάλογη της μεταβολής της θερμοκρασίας.

Εικόνα 2.25 Η αύξηση του όγκου είναι ανάλογη με τον αρχικό όγκο.

ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1 Υλικό Μεταβολή όγκου σε m3 Χαλαζίας 0,00012 Invar 0,00027 Γυαλί πυρίμαχο 0,0012 Γυαλί κοινό 0,0027 Σίδηρος 0,0036 Υδράργυρος 0,018 Νερό 0,021 Λάδι 0,068 Βενζίνη 0,096 Οινόπνευμα 0,112 Μεταβολή όγκου 1 m3 διαφόρων υλικών, όταν η θερμοκρασία τους μεταβληθεί κατά 100° C.

Αρχικός Όγκος Νερό Λάδι Οινόπνευμα Εικόνα 2.26 Η αύξηση του όγκου εξαρτάται από το είδος του υγρού.

Στο θερμόμετρο υδραργύρου όταν αυξάνεται η θερμοκρασία αυξάνεται τόσο ο όγκος του γυάλινου δοχείου, όπου βρίσκεται ο υδράργυρος όσο και ο όγκος του υδραργύρου. Όμως η διαστολή του (υγρού) υδραργύρου είναι σχεδόν 15 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του όγκου του γυάλινου δοχείου. Έτσι, καθώς ο υδράργυρος διαστέλλεται «ξεχειλίζει» από το γυάλινο δοχείο και ανεβαίνει στο λεπτό σωλήνα.