Ανακεφαλαίωση

Το λογισμικό εφαρμογών περιλαμβάνει όλα τα προγράμματα που μετατρέπουν τον υπολογιστή σε εξειδικευμένο εργαλείο. Ο σχεδιασμός της διεπαφής χρήστη αποσκοπεί στη διευκόλυνση του χρήστη και παίζει μεγάλο ρόλο στη διάδοση της εφαρμογής. Τα γραφικά περιβάλλοντα απετέλεσαν τομή στο σχεδιασμό της διεπαφής χρήστη και έχουν συνεισφέρει αποτελεσματικά σε αυτόν τον τομέα. Από τις δύο μεγάλες κατηγορίες λογισμικού, το τυποποιημένο λογισμικό σε πακέτα και το λογισμικό κατά παραγγελία, το μεν πρώτο προορίζεται κυρίως για μικροϋπολογιστές, ενώ το δεύτερο κυρίως για μεγάλα συστήματα. Οι μακροεντολές είναι εντολές που μπορεί να δημιουργήσει ο χρήστης στο περιβάλλον μιας εφαρμογής, για την αυτοματοποίηση μιας σειράς εντολών και χειρισμών που επαναλαμβάνονται συχνά. Οι εφαρμογές ευρείας χρήσης κυκλοφορούν είτε ως σειρές είτε ως ολοκληρωμένες εφαρμογές. Όλες οι εφαρμογές προσφέρουν δυνατότητα: - εισαγωγής και επεξεργασίας δεδομένων - δημιουργίας και ανάκτησης αρχείου - εκτύπωσης. Οι τεχνικές CORBA και COM έχουν ως στόχο την επίτευξη και διασφάλιση ανταλλαγής και ενσωμάτωσης πληροφοριών από μία εφαρμογή σε άλλη. Με τη Σύνδεση και Ενσωμάτωση Αντικειμένων (ΣΕΑ/OLE) σε περιβάλλον Ms-Windows εξασφαλίζεται η δυναμική ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε διαφορετικές εφαρμογές και προσφέρεται η δυνατότητα περαιτέρω επεξεργασίας των προσαρτημένων αντικειμένων. Δεν διαθέτουν όλες οι εφαρμογές δυνατότητες ΣΕΑ. Οι βελτιώσεις ενός λογισμικού που ήδη κυκλοφορεί οδηγούν στη δημιουργία και κυκλοφορία νέας έκδοσης. Η συμβατότητα ανάμεσα στις εκδόσεις του ίδιου προϊόντος τηρείται προς τα κάτω, δηλαδή ως προς τις προηγούμενες εκδόσεις. Με την αγορά λογισμικού ο αγοραστής δεν αποκτά την κυριότητα του προϊόντος αλλά την άδεια χρήσης με τους όρους που θέτει ο κατασκευαστής. Άλλη πηγή προμήθειας λογισμικού, εκτός από την αγορά, είναι το Διαδίκτυο, όπου βρίσκει κανείς προγράμματα κοινής χρήσης, ελεύθερης χρήσης ή προγράμματα για δοκιμαστική χρήση. Πειρατεία λογισμικού αποτελεί κάθε παράνομη διάθεση ή χρήση του. Η πειρατεία τιμωρείται αυστηρά από το νόμο. Εγγύηση για τη γνησιότητα ενός προϊόντος αποτελεί το πιστοποιητικό αυθεντικότητας που διατίθεται μαζί με το συγκεκριμένο πακέτο λογισμικού, καθώς και το παραστατικό αγοράς. Για την αξιολόγηση λογισμικού έχουν αναπτυχθεί μέθοδοι, με τις οποίες ελέγχονται συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του.

Ερωτήσεις 1. Γιατί λέμε ότι το λογισμικό συστήματος είναι προσανατολισμένο στη λειτουργία της μηχανής, ενώ το λογισμικό εφαρμογών είναι προσανατολισμένο στις ανάγκες και στις απαιτήσεις του χρήστη; 2. Ποιες είναι οι δύο μεγάλες κατηγορίες λογισμικού; α) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . β) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Σε ποια από τις δύο κατηγορίες λογισμικού συγκαταλέγονται οι επεξεργαστές κειμένου; - στο τυποποιημένο λογισμικό - στο κατά παραγγελία λογισμικό. 4. Ποιες από τις ιδιότητες ενός πακέτου λογισμικού αποτελούν πλεονέκτημα και ποιες μειονέκτημα; μειονέκτημα πλεονέκτημα Χαμηλό κόστος Ετοιμοπαράδοτο και δοκιμασμένο Απαιτεί αυξημένες δυνατότητες σε υλικό λόγω πληθώρας χαρακτηριστικών Υποστηρίζεται από εγχειρίδια χρήσης και προγράμματα εκμάθησης Παρέχεται δυνατότητα ενημέρωσής του από το Διαδίκτυο Δυνατότητες καθορισμένες - Έλλειψη προοπτικής προσαρμογής στις ανάγκες του χρήστη

5. Τι περιλαμβάνει συνήθως η συσκευασία ενός πακέτου εφαρμογής; α) Τις δισκέτες ή τον οπτικό δίσκο με τα αρχεία της εφαρμογής β) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . γ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . δ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Το περιβάλλον του λογισμικού λέγεται ……………….. χρήστη και διευκολύνει την ……………………….. ανθρώπου-μηχανής.

7. Τι είδους διαδικασίες επιτελούνται κατά τη φάση εγκατάστασης; α) αποσυμπίεση αρχείων και αποθήκευσή τους στο σκληρό δίσκο β) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . γ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . δ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ε) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά στο σχεδιασμό μιας τυποποιημένης εφαρμογής σε γραφικό περιβάλλον; Να τα απαριθμήσετε και να περιγράψετε συνοπτικά τη χρησιμότητά τους. Μπορείτε να τα καταδείξετε στην οθόνη του υπολογιστή; α) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . β) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . γ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . δ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ε) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. Ποιοι είναι οι βασικοί τομείς τους οποίους καλύπτει το τυποποιημένο λογισμικό; α) εφαρμογές ευρείας χρήσης β) επαγγελματικοί γ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . δ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ε) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . στ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ζ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Για κάθε εργασία από αυτές που αναφέρονται στον πίνακα να καταδείξετε το είδος του λογισμικού που απαιτείται

Λογισμικό εφαρμογών Εργασία Κατάλληλο λογισμικό Δημιουργία και εκτύπωση αρχιτεκτονικών σχεδίων σε μεγάλα φύλλα χαρτί Δημιουργία σχολικής εφημερίδας Απολογισμός των δαπανών για τη μετακίνηση ομάδας μαθητών στο εξωτερικό, στα πλαίσια ευρωπαϊκού προγράμματος Δημιουργία φύλλων διακοσμημένων με εικόνες, που θα χρησιμοποιηθούν ως ταμπέλες στις αίθουσες που θα χρησιμοποιηθούν για τις εξετάσεις

11. Το εκπαιδευτικό λογισμικό με πολυμέσα είναι οπωσδήποτε πιο ευχάριστο και πιο ελκυστικό από αυτό που βασίζεται σε κείμενο και εικόνες. Είναι, όμως, αλήθεια ότι συμβάλλει πιο αποτελεσματικά στη μάθηση; Να αναπτύξετε κατάλληλα επιχειρήματα που να θεμελιώνουν την απάντησή σας.

12. Να αναφέρετε έξι κριτήρια που χρησιμοποιεί κανείς για την αξιολόγηση λογισμικού: α) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . β) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . γ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . δ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ε) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . στ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13. Με ποιο τρόπο μπορούμε να προστατέψουμε έναν υπολογιστή από τους ιούς;

14. Σε τι αποσκοπεί η ανάπτυξη των αρχιτεκτονικών CORBA και COM; - Στη συμβατότητα ανάμεσα στις διάφορες εφαρμογές - Στη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στις διάφορες εφαρμογές - Στη δυνατότητα ενσωμάτωσης αντικειμένων που έχουν δημιουργηθεί από μια εφαρμογή στο περιβάλλον κάποιας άλλης

15. Ποιες ανάγκες καλύπτει το κατά παραγγελία λογισμικό;

16. Να αναφέρετε μερικά πεδία εφαρμογής που απαιτούν κατά παραγγελία λογισμικό α) Αποθήκη ανταλλακτικών β) Συστήματα δημόσιας διοίκησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17. Το κατά παραγγελία λογισμικό κοστίζει συνήθως περισσότερο από ό,τι το τυποποιημένο; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

18. Σε ποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητο να προμηθευτούμε τη νέα έκδοση ενός προϊόντος;

19. Τι είναι η "άδεια τελικού χρήστη"; Αποδεικνύει τη γνησιότητα του προϊόντος;

20. Ποιο στοιχείο πιστοποιεί τη γνησιότητα του προϊόντος; - Το εγχειρίδιο χρήσης - Το πιστοποιητικό αυθεντικότητας - Το τιμολόγιο αγοράς - Η κάρτα εγγύησης

21. Ποιοι κερδίζουν και ποιοι ζημιώνονται από την πειρατεία λογισμικού;

κερδίζουν ζημιώνονται οι κατασκευαστές λογισμικού οι χρήστες οι καταστηματάρχες

22. Με ποιον τρόπο προστατεύουν οι κατασκευαστές λογισμικού τα προϊόντα τους από την πειρατεία;

Γλωσσάριο Λογισμικό κατά παραγγελία: Λογισμικό που προορίζεται για ειδικές εργασίες και αναπτύσσεται κατόπιν παραγγελίας. Χρησιμοποιείται κυρίως από μεγάλα συστήματα. Λογισμικό τυποποιημένο: Λογισμικό εφαρμογών που προορίζεται για πολλούς χρήστες και κυκλοφορεί έτοιμο, με τυποποιημένες ιδιότητες. Χρησιμοποιείται κυρίως από μικροϋπολογιστές. Μακροεντολές: Εντολές που δημιουργούνται από το χρήστη στο περιβάλλον μιας εφαρμογής, για την αυτοματοποίηση μιας σειράς λειτουργιών που χρησιμοποιείται συχνά. Πιστοποιητικό αυθεντικότητας: Έντυπο που συνοδεύει ένα πακέτο λογισμικού και πιστοποιεί την αυθεντικότητα του προϊόντος. Φέρει συνήθως ανεξίτηλο σήμα της κατασκευάστριας εταιρείας, ώστε να παρακωλύεται το ενδεχόμενο πειρατείας. Πρόγραμμα για δοκιμαστική χρήση: Πρόγραμμα που διανέμεται δωρεάν, για περιορισμένη διάρκεια χρήσης. Πρόγραμμα ελεύθερης χρήσης: Πρόγραμμα που διανέμεται δωρεάν με περιορισμούς ως προς τον τρόπο χρήσης και διάδοσής του. Πρόγραμμα κοινής χρήσης: Πρόγραμμα που διανέμεται δωρεάν και μπορεί κανείς να το χρησιμοποιήσει ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς. Σύνδεση & ενσωμάτωση αντικειμένων: Χαρακτηριστικό που επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε διαφορετικές εφαρμογές με δυναμικό τρόπο. Ενδιαφέρουσες και χρήσιμες διευθύνσεις του Διαδικτύου http://www.microsoft.com Η τοποθεσία της Microsoft, με πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα της, κλπ. http://www.dmac.org/whatis/whatis.htm Πληροφορίες για OLE, CORBA, COM, OpenDoc. http://www.umassd.edu/coursepages/SoftwareArchitecture/OLE-Tforc... Πληροφορίες για COM. http://www.omg.org Πλούσιες πληροφορίες για CORBA. http://www.ibm.com Η τοποθεσία της εταιρείας ΙΒΜ. http://www.apple.com Η τοποθεσία της εταιρείας Apple. http://www.lotus.com Χρήσιμες πληροφορίες από τη γνωστή εταιρεία Lotus. http://www.tcp.ca/Dec94/OLE.html Πληροφορίες για OLE. http://www.tucows.com Στη διεύθυνση αυτή μπορεί κανείς να αναζητήσει λογισμικό που διανέμεται ελεύθερα μέσω Διαδικτύου. Για διευκόλυνση της αναζήτησης έχουν οριστεί και προτείνονται διάφορες κατηγορίες εφαρμογών. http://webopaedia.com Στη διεύθυνση αυτή φιλοξενείται εγκυκλοπαίδεια πληροφορικής. Στη θεματική ενότητα Software μπορείτε να επιλέξετε μια κατηγορία λογισμικού για να πάρετε περισσότερες πληροφορίες. Βιβλιογραφία Ομάδα συγγραφέων, Εισαγωγή στους υπολογιστές, Time-Life Books Εκδόσεις Αλκυών Εξέλιξη και λειτουργία των υπολογιστών με εξαιρετική εικονογράφηση. Ομάδα συγγραφέων, Η επανάσταση στις επιστήμες, Time-Life Books Εκδόσεις Αλκυών Τα θέματα «Λογισμικό για την Επιστήμη» και η «Εξερεύνηση του Μικρόκοσμου», εμπλουτισμένα με εντυπωσιακές εικόνες, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ομάδα Συγγραφέων, Ο Προσωπικός υπολογιστής (PC), Time-Life Books Εκδόσεις Αλκυών Πολλά ενδιαφέροντα σχετικά με την επεξεργασία κειμένου και άλλα, με εξαιρετική εικονογράφηση. Η. Λυπιτάκης, Ο Σύγχρονος κόσμος των υπολογιστών, Εκδ. ΛΕΑ, Αθήνα 1997 Μια σφαιρική προσέγγιση του κόσμου των υπολογιστών. Αφιερώνει αρκετές σελίδες στις διάφορες κατηγορίες λογισμικού. Ομάδα συγγραφέων, Ταχύτητα και Ισχύς, Time-Life Books Εκδόσεις Αλκυών Το θέμα «ο χειρισμός πελώριων μοντέλων» αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εισαγωγή στις έννοιες της μοντελοποίησης και της προσομοίωσης. Πολύ καλή και κατατοπιστική εικονογράφηση. Ε. ΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗΣ, Εισαγωγή στην Τεχνολογία Λογισμικού, Εκδόσεις ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ, ΑΘΗΝΑ, 1991 Πλήρες πανεπιστημιακό σύγγραμμα, ευανάγνωστο και καλά ενημερωμένο. Ε. ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗΣ, Τεχνολογία Λογισμικού Εκδόσεις Α. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ, 1994 Πλήρες πανεπιστημιακό σύγγραμμα, ευανάγνωστο και καλά ενημερωμένο. Peter Norton, Εισαγωγή στους Υπολογιστές, Εκδόσεις Α.ΤΖΙΟΛΑ Α.Ε, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 1995 Βιβλίο που απευθύνεται σε αρχάριους. Πώς δουλεύουν οι Υπολογιστές, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα, 1994 Εύχρηστο, πλήρες και κατανοητό βιβλίο το οποίο περιγράφει αναλυτικά όλα τα στοιχεία που συνθέτουν έναν Υπολογιστή. Περιέχει ειδικό κεφάλαιο για το λογισμικό. Δ. Γκρίτζαλης, Ασφάλεια στις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών Εννοιολογική Θεμελίωση, Εκδ. Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών Αθήνα, 1996 Πλήρες πανεπιστημιακό σύγγραμμα στα πλαίσια του προγράμματος ERASMUS και INFOSEC. Πλήρης και κατανοητή εννοιολογική θεμελίωση.