Περιβάλλον επικοινωνίας

Για την επικοινωνία ανθρώπου-μηχανής δημιουργείται ένα περιβάλλον επικοινωνίας που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο προβάλλεται στην οθόνη η εργασία που εκπονεί ο χρήστης, τον τρόπο με τον οποίο ενεργοποιούνται οι λειτουργίες για την επεξεργασία της και τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζονται τα μηνύματα προς το χρήστη. Το περιβάλλον αυτό λέγεται διεπαφή χρήστη (user interface) και διευκολύνει την επικοινωνία ανθρώπου-μηχανής για την αξιοποίηση του λογισμικού.

Επικοινωνία μέσω εντολών Ο σχεδιασμός ενός περιβάλλοντος επικοινωνίας περιοριζόταν αρχικά στην αναγνώριση λέξεων-κλειδιών, συμβόλων και εντολών (command driven), τις οποίες είτε πληκτρολογούσε ο χρήστης είτε τις ενεργοποιούσε με τη βοήθεια συνδυασμού πλήκτρων.

Οθόνη στο περιβάλλον του ΛΣ DOS. Για κάθε λειτουργία πληκτρολογείται η αντίστοιχη εντολή.

Επικοινωνία μέσω έτοιμων καταλόγων επιλογών Με την εξέλιξη της τεχνολογίας λογισμικού διευκολύνθηκε στη συνέχεια το έργο του χρήστη με τη βοήθεια έτοιμων καταλόγων που περιελάμβαναν εντολές και ρυθμίσεις, τις οποίες ο χρήστης μπορούσε να επιλέξει είτε με τη βοήθεια συνδυασμού πλήκτρων είτε με το ποντίκι.

Οθόνη από τον συντάκτη κειμένου "Edit" για DOS. Οι λειτουργίες περιλαμβάνονται κατά ομάδες σε πτυσσόμενους καταλόγους που ανοίγουν με τη βοήθεια των λειτουργικών πλήκτρων F1, F2 …

Επικοινωνία μέσω εικονιδίων και καταλόγων επιλογών Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί τα γνωστά γραφικά περιβάλλοντα -π.χ. MacOs, Ms-Windows, OS/2, X-Windows- που βελτίωσαν κατά πολύ τον τρόπο επικοινωνίας με τον υπολογιστή. Οι χειρισμοί του χρήστη κατευθύνονται από εμφανούς σημασίας εικονίδια ή έτοιμες επιλογές σε πτυσσόμενους καταλόγους και ενεργοποιούνται ή επιλέγονται με τη βοήθεια του ποντικιού.

Εικονίδια-εργαλεία, κουμπιά, επεξηγηματικές ενδείξεις που ακολουθούν το δείκτη του ποντικιού και το πάντα πολύτιμο πρόγραμμα βοήθειας… Ο χρήστης διευκολύνεται να ανακαλύψει μόνος του τις βασικές λειτουργίες μιας εφαρμογής, χωρίς να χρειάζεται να ανατρέχει σε εγχειρίδια χρήσης.

Ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας ανθρώπου-μηχανής, που αναπτύσσεται συνεχώς στις μέρες μας, στηρίζεται στην αναγνώριση της κίνησης διαφόρων μελών του σώματος. Αυτό το είδος επικοινωνίας χρησιμοποιείται σε εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας, απαιτεί όμως ειδικές συσκευές εισόδου-εξόδου οι οποίες κοστίζουν προς το παρόν πολύ ακριβά. Η προσπάθεια για την επικοινωνία ανθρώπου-μηχανής με τη χρήση φωνής περιορίζεται προς το παρόν σε ορισμένες εφαρμογές. Η εξέλιξη αυτής της δυνατότητας αναμένεται να κάνει ακόμα πιο προσιτούς τους υπολογιστές στο πλατύ κοινό.

Για πολλές εφαρμογές κυκλοφορούν προϊόντα λογισμικού από διαφορετικές εταιρείες. Το περιβάλλον τους, όμως, έχει παρόμοιο σχεδιασμό. Έτσι, αν μάθει κάποιος να χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο λογισμικό, δεν δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει στο μέλλον και κάποιο άλλο αντίστοιχο.