Μεταβολή της θερμοκρασίας

Η αύξηση της θερμοκρασίας μετατοπίζει την ισορροπία προς την κατεύθυνση εκείνη όπου απορροφάται θερμότητα. Αντίθετα, η μείωση της θερμοκρασίας μετατοπίζει την ισορροπία προς την κατεύθυνση εκείνη όπου εκλύεται θερμότητα. Με άλλα λόγια η αύξηση της θερμοκρασίας ευνοεί την ενδόθερμη αντίδραση, ενώ η μείωση ευνοεί την εξώθερμη αντίδραση. Ας πάρουμε για παράδειγμα την ισορροπία: 2SO2(g) + O2(g) [pic] 2SO3(g) ΔΗ 198 kJ (εξώθερμη) Αν σ’ ένα δοχείο σταθερού όγκου που περιέχει σε ισορροπία τα αέρια SO2, O2 και SO3 αυξήσουμε τη θερμοκρασία, τότε η ισορροπία μετατοπίζεται προς τα αριστερά, δηλαδή προς τη διάσπαση του SO3, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η μεταβολή που προκαλέσαμε.

ΣΧΗΜΑ 4.5 Η εξώθερμη ισορροπία, που γίνεται σε υδατικό διάλυμα: CoCl4 2- + 6 H2O (μπλε) [pic] Co(H2O)6 2+ + 4 Cl - ΔΗ

Η παρουσία υδρατμών μετατοπίζει την ισορροπία CoCl2(s) + 6H2O (μπλε) [pic] CoCl2.6H2O(s) (κόκκινο) προς τα δεξιά, οπότε το χρώμα αλλάζει από μπλε που είναι του CoCl2(s) σε ροδόχρουν που είναι του CoCl2.6H2O(s) Μ΄ αυτό τον τρόπο μπορεί να γίνει ανίχνευση της υγρασίας.

Μεταβολή της πίεσης επίσης προκαλείται με εισαγωγή ευγενούς αερίου στο μίγμα ισορροπίας, υπό σταθερό όγκο και θερμοκρασία. Στην περίπτωση αυτή η χημική ισορροπία δεν επηρεάζεται.