"Institute of Educational Policy" Books

Search

Go
Show

Η ασθένεια, η ιατρική και κοινωνική περίθαλψη, ο θάνατος

Για την αντιμετώπιση των ασθενειών οι Βυζαντινοί είχαν οργανώσει ιατρικές υπηρεσίες. Κάθε πόλη διέθετε το νοσοκομείο της με αριθμό γιατρών ανάλογα με τον πληθυσμό της. Υπήρχαν, βέβαια, και γιατροί που δέχονταν τους ασθενείς στα ιατρεία τους ή επισκέπτονταν τους ασθενείς στα σπίτια τους. Ωστόσο, οι δεισιδαιμονίες οδηγούσαν συχνά το λαό και στη μαγεία, παρά την αντίδραση της Εκκλησίας, προκειμένου να αντιμετωπίσει προβλήματα υγείας. Μάλιστα υπήρχε και ανταγωνισμός μεταξύ μαγείας και ιατρικής. Σε κάθε πόλη υπήρχαν, επίσης, πτωχοκομεία και ορφανοτροφεία τα οποία ιδρύονταν και συντηρούνταν από την Εκκλησία.

Ο κανονισμός λειτουργίας ενός νοσοκομείου Η Αυτοκρατορική Μεγαλειότητά μου αποφάσισε την ίδρυση και ενός νοσοκομείου για πενήντα ασθενείς. Ορίζω τα εξής: Να υπάρχουν πενήντα άνετα κρεβάτια για τους εισαγόμενους […]. Τα πενήντα κρεβάτια μοιράζονται σε πέντε πτέρυγες. Σε κάθε πτέρυγα να υπάρχει ένα επικουρικό κρεβάτι, που να προορίζεται για επείγουσες περιπτώσεις […]. Σε κάθε πτέρυγα να έχουν υπηρεσία δύο γιατροί, τρεις αρχινοσοκόμοι, δύο βοηθητικοί νοσοκόμοι και δύο υπηρέτες. Από το προσωπικό του νοσοκομείου, τέσσερις νοσοκόμοι και μία νοσοκόμα, δηλαδή ένα άτομο σε κάθε πτέρυγα, πρέπει να διανυκτερεύουν κοντά στους αρρώστους […]. Οι γιατροί πρέπει να επισκέπτονται το νοσοκομείο κάθε μέρα. Από την αρχή του Μαΐου ως τη γιορτή του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) πρέπει να το επισκέπτονται και τα βράδια. Μετά την προσήκουσα προσευχή πρέπει να εξετάζουν τους ασθενείς με προσοχή και με ευσυνειδησία, να κάνουν πλήρη και ακριβή διάγνωση της πάθησης του καθενός, να ορίζουν στον καθένα τα κατάλληλα φάρμακα και να δίνουν σωστές οδηγίες. Από το Τυπικόν του αυτοκράτορα Ιωάννη Β' Κομνηνού για το νοσοκομείο της Μονής Παντοκράτορος στην Κωνσταντινούπολη, έκδ. A. Dimitrievskij, Τυπικά, Κίεβο, 1895, 556-702, στο: H.G. Beck, Η Βυζαντινή Χιλιετία, μετ. Δ. Κούρτοβικ, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1990, 456-457.