"Institute of Educational Policy" Books
13.3 Βασικές πολιτικές
Οι βασικές πολιτικές της ΕΕ καθορίζονται από τις Ιδρυτικές Συνθήκες (Παρισίων, Ρώμης, Μάαστριχτ, Άμστερνταμ, Νίκαιας) και περιέχονται στο Σύνταγμα της Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαράσσει τις γενικές κατευθύνσεις για συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις. Στη συνέχεια, τα βασικά όργανα, που μελέτησες στην προηγούμενη ενότητα, διαμορφώνουν, με βάση τις παραπάνω κατευθύνσεις, τους συγκεκριμένους κανονισμούς και οδηγίες που δεσμεύουν τα κράτη-μέλη, τα οποία οφείλουν να εναρμονίσουν* τις πολιτικές τους με τις πολιτικές της ΕΕ. * Εναρμόνιση: Προσαρμογή. Τα κράτη μέλη οφείλουν να προσαρμόζουν τις αποφάσεις και τις εθνικές πολιτικές τους με τις βασικές πολιτικές της ΕΕ. Γι' αυτό και βοηθούνται με οδηγίες και ελέγχονται για την εφαρμογή τους (επιτροπές ελέγχου, πρόστιμα, παραπομπή σε Ευρωπαϊκό Δικαστήριο). Ειδικότερα:
1. Οικονομική και Νομισματική Πολιτική (ΟΝΕ)
Με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1991) αποφασίζεται η Οικονομική και Νομισματική Ένωση των κρατών-μελών, που προβλέπει την είσοδο κοινού νομίσματος, του ευρώ. Σήμερα, με εξαίρεση τη Σουηδία, Δανία και Βρετανία, το ευρώ αποτελεί το κοινό νόμισμα για περισσότερα από 300 εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες.
Η ΟΝΕ προϋποθέτει τη στενή οικονομική συνεργασία των κρατών-μελών. Τα όργανα της ΕΕ διαμορφώνουν κάθε χρόνο γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής που αποστέλλουν στα κράτη-μέλη. Η ΕΕ ελέγχει την εφαρμογή αυτών των οικονομικών προσανατολισμών και στις κυβερνήσεις που δεν τους τηρούν απευθύνει συστάσεις και επιβάλλει πρόστιμα. Σε περίπτωση που κράτος-μέλος αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, η ΕΕ μπορεί να δώσει χρηματική ενίσχυση.
2. Κοινωνική Πολιτική
Με την ψήφιση του Χάρτη Θεμελιωδών Κοινωνικών Δικαιωμάτων στη Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997), η ΕΕ διαμορφώνει μιαν ενιαία ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική. Οι βασικοί στόχοι της είναι η προώθηση μιας κοινωνίας για όλα τα άτομα και η προετοιμασία όλων για τον κόσμο της εργασίας που μεταβάλλεται σε μιαν εποχή παγκοσμιοποίησης και τεχνολογικής αλλαγής.
Οι βασικές δράσεις της ΕΕ περιλαμβάνουν την επιμόρφωση, κατάρτιση και προσανατολισμό των νέων και των ανέργων, τα θετικά μέτρα για την απασχόληση των γυναικών και των ατόμων με ειδικές ανάγκες, τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον κοινωνικό τομέα (εθελοντισμός), τη βελτίωση των υπηρεσιών περίθαλψης παιδιών και ηλικιωμένων.
«Η ΕΕ έχει ως αποστολή…..να προάγει στο σύνολο της Κοινότητας …υψηλό επίπεδο απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας, ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, …υψηλό επίπεδο προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής, την κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών» Άρθρο 2 Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ.. - Να συζητήσετε στην τάξη την κοινωνική πολιτική της ΕΕ. Ποια ευρωπαϊκά προγράμματα γνωρίζετε από την τοπική σας κοινωνία, που προωθούν αυτούς τους στόχους;
3. Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ)
Τα κράτη-μέλη συνεργάζονται με στόχο τον καθορισμό μιας κοινής αμυντικής πολιτικής, που μελλοντικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινή ευρωπαϊκή άμυνα (ευρωπαϊκός στρατός).
Εξάλλου, για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της ελευθερίας στον ευρωπαϊκό χώρο, προβλέπεται η συνεργασία των δικαστικών και αστυνομικών αρχών των κρατών μελών με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά όργανα την Europol και την Eurojust, τα οποία έχουν ως στόχο την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος (λαθρεμπόριο, ναρκωτικά, σωματεμπορία, «ξέπλυμα χρήματος»).