"Institute of Educational Policy" Books

Search

Go
Show

Η πρωτοχριστιανική τέχνη.

Διαμορφώθηκε στους χώρους λατρείας και ταφής των πρώτων Χριστιανών. Η θρησκευτική ζωή στην αρχή αναπτύχθηκε στο περιθώριο της νομιμότητας και στο μέτρο που δεν ενοχλούσε τον επίσημο δημόσιο βίο.

Κατακόμβη διακοσμημένη με ζωγραφιστές παραστάσεις. Την περίοδο των διωγμών του Χριστιανισμού οι κατακόμβες ήταν οι χώροι όπου οι χριστιανοί τελούσαν τη λατρεία τους και έθαβαν τους νεκρούς τους. (Ρώμη, Νέα κατακόμβη της Via Latina)

Οι πρώτοι χώροι λατρείας ήταν οικήματα πλούσιων χριστιανών, όπου υπήρχε η δυνατότητα να γίνονται οι συναθροίσεις των πιστών. Οι χώροι αυτοί ονομάστηκαν εκκλησίες από τον αρχαίο ελληνικό όρο. Η εσωτερική διακόσμηση τους αρχικά ήταν ταυτόσημη με τη διακόσμηση των ελληνιστικών ή ρωμαϊκών οικιών. Από τα τέλη του 2ου αι. μ.Χ. φαίνεται ότι σταδιακά τα οικήματα αυτά προσαρμόστηκαν στις ανάγκες της χριστιανικής λατρείας, δηλαδή ένα δωμάτιο διαμορφώθηκε σε βαπτιστήριο και οι επιφάνειες των τοίχων διακοσμήθηκαν με θέματα σχετικά με τη χριστιανική πίστη. Τα οικήματα αυτά είναι γνωστά με το όνομα ευκτήριοι οίκοι. Το πιο χαρακτηριστικό δείγμα διατηρήθηκε στην Λούρα Ευρωπό στη Μεσοποταμία (230 μ.Χ.). Πρόκειται για μια διώροφη οικία ελληνιστικού τύπου που είχε διαρρυθμιστεί για να καλύψει τις ανάγκες της χριστιανικής λατρείας.

Διακόσμηση τόξου κατακόμβης. Παριστάνεται μέσα σε μετάλλιο ο Χριστός ως «Καλός Ποιμήν». Είναι η δημοφιλέστερη απεικόνιση τον Χριστού με έντονα συμβολικό χαρακτήρα. (Ρώμη, Κατακόμβη Αγίων Πέτρου και Μαρκελλίνου)

Ανάμεσα στις αρχιτεκτονικές κατασκευές αυτής της περιόδου συγκαταλέγονται οι υπόγειες σήραγγες, οι γνωστές κατακόμβες. Στις πλαϊνές πλευρές των σηράγγων λάξευαν θόλους ή σαρκοφάγους, όπου τοποθετούσαν τους νεκρούς. Συχνά οι κατακόμβες ήταν διακοσμημένες με τοιχογραφίες. Μεγάλο δίκτυο κατακομβών έχει βρεθεί στη Ρώμη και στον ελλαδικό χώρο, στη Μήλο. Η εικονογράφηση των ευκτήριων οίκων αλλά κυρίως των κατακομβών γινόταν με διακοσμητικά θέματα προερχόμενα από την ειδωλολατρική τέχνη, όπως ψάρια, πτηνά, άνθη, ερωτιδείς, μάσκες κ.ά. ή από ευαγγελικές και βιβλικές σκηνές· ακόμα από θέματα που είχαν συμβολικό χαρακτήρα για τους πρώτους χριστιανούς, όπως είναι η άγκυρα, το πλοίο, τα παγώνια, τα περιστέρια, το ψάρι, το αμπέλι και ακόμα ο Ορφέας με τη λύρα ή ο Καλός ποιμένας, που συμβόλιζαν το Χριστό.