1.2 Οι διάδοχοι του Αυγούστου (14-193 μ.Χ.)

Το ρωμαϊκό κράτος από το θάνατο του Αυγούστου (14 μ.Χ.) μέχρι τα τέλη του 2ου αι. μ.Χ. κυβέρνησαν τρεις δυναστείες αυτοκρατόρων. Τα κριτήρια με τα οποία τις διακρίνουμε είναι: οι συγγενικοί δεσμοί μεταξύ των αυτοκρατόρων και η περιοχή της καταγωγής τους.

Ψηφιδωτό από τη Β. Αφρική (4ος αι. μ.Χ.). Παρουσιάζει το Βιργίλιο να κάθεται ανάμεσα σε δύο Μούσες. Ο Βιργίλιος, ο μεγαλύτερος Ρωμαίος ποιητής, με το έργο του υπηρέτησε τον αυτοκρατορικό θεσμό. (Πόλη της Τύνιδας, Μουσείο Bardo)

Αύγουστος 27π.Χ.-14 μ.Χ. Τιβέριος 14-37 μ.Χ. Καλιγούλας 37-41 μ.Χ. Κλαύδιος 41-54 μ.Χ. Νέρων 54-68 μ.Χ. Γάλβας 68-69μ.Χ. Όθων 69 μ.Χ. Βιτέλλιος 69 μ.Χ. Βεσπασιανός 69-79 μ.Χ. Τίτος 79-81 μ.Χ. Δομιτιανός 81-96 μ.Χ. Νέρβας 96-98 μ.Χ. Τραϊανός 98-117 μ.Χ. Αδριανός 117-138 μ.Χ. Αντωνίνος Ευσεβής 138-161 μ.Χ. Λούκιος Βήρος 161-169 μ.Χ. Μάρκος Αυρήλιος 161-180 μ.Χ. Κόμμοδος 180-192 μ.Χ.

- Οι αυτοκράτορες της πρώτης δυναστείας, της ονομαζόμενης Ιούλιο-κλαυδιανής (14-68 μ.Χ.), συνδέονται με δεσμούς αίματος ή μέσω υιοθεσίας με τον Αύγουστο και κατάγονται από τη Ρώμη. - Της δεύτερης, της δυναστείας των Φλαβίων (69-96 μ.Χ.), ο ιδρυτής της Βεσπασιανός και οι διάδοχοι του κατάγονται από ιταλικές πόλεις, γι' αυτό και ονομάζονται «αστοί». - Της τρίτης, της δυναστείας των Αντωνίνων (96-192 μ.Χ.), οι αυτοκράτορες προέρχονται από τις επαρχίες και συμβάλλουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη τους. Το ρωμαϊκό κράτος οδηγείται τότε στο ανώτατο σημείο της ακμής του.