"Institute of Educational Policy" Books
3.10 Ένας αόρατος κόσμος
Γνωρίζουμε ότι με το φως μεταφέρεται θερμότητα. Τοποθετώντας ένα ευαίσθητο θερμόμετρο στις διάφορες περιοχές ενός συνεχούς φάσματος η ένδειξη του θερμομέτρου αυξάνεται. Μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας παρατηρούμε, ωστόσο, όταν τοποθετήσουμε το θερμόμετρο εκτός της ορατής ζώνης του φάσματος και κοντά στο κόκκινο χρώμα. Συμπεραίνουμε επομένως ότι σε αυτήν την περιοχή φθάνει μη ορατή ακτινοβολία η οποία μάλιστα μεταφέρει περισσότερη θερμότητα από όσο μεταφέρει η ορατή. Επειδή η συγκεκριμένη ακτινοβολία συγκεντρώνεται πέρα από την κόκκινη (ερυθρά) περιοχή του φάσματος την ονομάζουμε υπέρυθρη.
Αν τοποθετήσουμε φωτογραφικό φιλμ εκτός της ορατής περιοχής του συνεχούς φάσματος και κοντά στο ιώδες, το φιλμ επηρεάζεται έντονα. Συμπεραίνουμε ότι σε αυτήν την περιοχή φθάνει επίσης μη ορατή ακτινοβολία η οποία προκαλεί έντονη χημική μεταβολή. Επειδή αυτή η ακτινοβολία συγκεντρώνεται πέρα από το ιώδες την ονομάζουμε υπεριώδη.
Εκτός από την υπεριώδη και την υπέρυθρη ακτινοβολία υπάρχουν και άλλες ακτινοβολίες που μοιάζουν με αυτές: Η ακτινοβολία που εκπέμπουν οι κεραίες των ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών. Η ακτινοβολία Χ, η οποία διαπερνά τους ιστούς και απορροφάται από τα οστά -χρησιμοποιείται στην λήψη ακτινογραφιών. Υπάρχει τέλος η ακτινοβολία γ, που έχει ακόμη μεγαλύτερη διεισδυτική ικανότητα από την ακτινοβολία Χ.
Η ορατή ακτινοβολία, η υπέρυθρη, η υπεριώδης, η ακτινοβολία των ασύρματων τηλεπικοινωνιών, η Χ και η γ συνδέονται στενά με τον ηλεκτρισμό και τον μαγνητισμό. Το γεγονός αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε από τη λειτουργία πολλών συσκευών καθημερινής χρήσης: Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές τσέπης λειτουργούν με φως χωρίς μπαταρίες, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση χρειάζονται ηλεκτρική ενέργεια για να επεξεργαστούν τα σήματα που λαμβάνουν, κτλ. Για το λόγο αυτό όλες τις παραπάνω ακτινοβολίες τις ονομάζουμε ηλεκτρομαγνητικές. Το φως είναι η μόνη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που διεγείρει την ανθρώπινη όραση.
ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΟΝΟΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Κεραία ραδιοφώνου Ραδιοφωνικά κύματα Ραδιοτηλεοπτική μετάδοση Κεραία ραντάζ Ραντάρ Ανίχνευση αντικειμένων Φούρνος Μικροκύματα Θέρμανση μη μεταλλικών αντικειμένων Ηλεκτρικό Σίδερο Υπέρυθρη ακτινοβολία Θέρμανση Λάμπα Φως Τηλεόραση Φωτογραφία Κινηματογράφος Λαμπτήρας φθορισμού Λαμπτήρας φθορισμού Υπεριώδης ακτινοβολία Μαύρισμα του δέρματος Μηχανή ακτινογραφίας Ακτίνες Χ Ακτινογραφία Ατομική βόμβα Ακτίνες γ Ακτινοθεραπεία
Δείτε κι αυτό Αν εκτός από την ορατή ακτινοβολία και άλλες ακτινοβολίες διέγειραν την όραση μας, ο κόσμος μας θα φαίνονταν διαφορετικός. Οι αστρονόμοι με τη βοήθεια του υπολογιστή δημιουργούν εικόνες χρησιμοποιώντας κάθε είδος ακτινοβολίας που εκπέμπει ένα ουράνιο σώμα. Το αποτέλεσμα είναι απροσδόκητο. Φωτογραφία από το γαλαξία μας μέσω ραδιοφωνικής, υπέρυθρης και ακτινοβολίας Χ που εκπέμπει.