3.1 Φως: όραση και ενέργεια

Φως και όραση

Τι εννοούμε με την έκφραση "ρίξε Μια ματιά"; Μήπως εννοούμε ότι κάτι εκπέμπεται από τα μάτια μας και με αυτό τον τρόπο βλέπουμε; Για πολλούς αιώνες υπήρχαν δύο αντίθετες απόψεις για τη σχέση του φωτός με την όραση.

Ο Πυθαγόρας, ο Δημόκριτος και ο Αριστοτέλης πίστευαν ότι κάθε αντικείμενο που παρατηρούμε εκπέμπει σωματίδια. Τα σωματίδια αυτά εισέρχονται στο μάτι μας και διεγείρουν την όραση. Πιο διαδεδομένη όμως ήταν η άποψη του Εμπεδοκλή, του Πλάτωνα και του Ευκλείδη. Σύμφωνα με αυτή, διακρίνουμε ένα αντικείμενο όταν ρεύμα φωτός (θείον πυρ) εξέρχεται από τα μάτια μας και πέφτει επάνω στο αντικείμενο.

Μόλις τον 11ο αιώνα μ.Χ. ο Άραβας αστρονόμος Αλχάζεν έδειξε ότι η πρώτη άποψη είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα. Πράγματι, αν ρεύμα φωτός εξερχόταν από τα μάτια μας, τότε θα ήταν δυνατό να διακρίνουμε αντικείμενα και σε απόλυτο σκοτάδι.

Ωστόσο για να διακρίνουμε ένα αντικείμενο δεν είναι αρκετό να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά. Πρέπει ταυτόχρονα το αντικείμενο να φωτίζεται. Βλέπουμε το αντικείμενο όταν φως που προέρχεται από αυτό μπει στα μάτια μας, διεγείρει τα οπτικά κύτταρα και η διέγερση αυτή μεταβιβαστεί στον εγκέφαλο. Πώς βλέπουμε, όμως, ένα αντικείμενο το οποίο δεν εκπέμπει δικό του φως; Στην περίπτωση αυτή το αντικείμενο που φωτίζεται στέλνει προς κάθε κατεύθυνση φως το οποίο προέρχεται από εκείνο που πέφτει επάνω του (Εικ. 3.6).