Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

3. ΦΩΣ

Αν ξαφνικά σβήσουν τα φώτα και βυθιστούμε σε απόλυτο σκοτάδι συχνά αισθανόμαστε αμηχανία, φόβο, ακόμα και πανικό: δυσκολευόμαστε να βαδίσουμε ή να βρούμε ένα αντικείμενο. Η όραση δεν αντικαθίσταται από τις υπόλοιπες αισθήσεις μας. Πράγματι, αν φωτίσουμε το δωμάτιο αισθανόμαστε να επανέρχεται κάτι περισσότερο από την όραση μας: βρισκόμαστε πάλι σε άμεση επαφή με τον κόσμο.

Κάθε στιγμή με την όραση μας συλλέγουμε ένα πλήθος πληροφοριών που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Η όραση ωστόσο, δε βοηθά απλώς στο να επιβιώνουμε. Μας βοηθά να ερευνούμε τον κόσμο που μας περιβάλλει και να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας. Κατασκευάζουμε τηλεσκόπια για να επεκτείνουμε την όραση μας στο διάστημα και να αντιληφθούμε τη θέση μας στο Σύμπαν. Κατασκευάζουμε μικροσκόπια για να παρατηρήσουμε το εσωτερικό του κυττάρου και να ανακαλύψουμε τα μυστικά της ζωής.

Επίσης, χάρη στην όραση, επικοινωνούμε μεταξύ μας με εικόνες. Ήδη από την προϊστορική εποχή ο άνθρωπος ζωγράφιζε στα τοιχώματα των σπηλαίων, ωθούμενος από την ανάγκη να δημιουργήσει οπτικές παραστάσεις. Επινοήσαμε τη γραφή για να εκφράσουμε και να μεταδώσουμε τις σκέψεις μας όταν ο προφορικός λόγος απουσιάζει. Σήμερα χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο την οθόνη της τηλεόρασης και του υπολογιστή για να μεταδώσουμε πληροφορίες. Δικαιολογημένα, επομένως η εποχή μας χαρακτηρίζεται και ως εποχή της εικόνας.

Δεν υπάρχει όραση χωρίς φως. Ο άνθρωπος λάτρεψε τον Ήλιο ως θεό όχι μόνο για τη ζεστασιά του αλλά και για το φως του. Μέχρι την ανακάλυψη της φωτιάς το άπλετο φως του Ήλιου και το αμυδρό φως της Σελήνης ήταν ο μοναδικός τρόπος φωτισμού. Το φως ανέκαθεν προκαλούσε το ενδιαφέρον των φυσικών, των ποιητών, των φιλοσόφων, των καλλιτεχνών, των τεχνολόγων, των φυσιολόγων και των ψυχολόγων.

Με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός δημιουργείται και συντηρείται η ίδια η ζωή πάνω στη γη. Τα φυτά αναπτύσσονται χάρις στο ηλιακό φως και από αυτά αρχίζει η τροφική αλυσίδα η οποία δίνει ζωή στα ζώα και τον άνθρωπο. Η στενή σχέση μας με το φως γεννά μια σειρά από ερωτήματα: Πώς διαδίδεται το φώς; Πώς σχετίζεται με την ενέργεια και την ύλη; Ποια είναι η φύση του; Στις επόμενες ενότητες θα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε τις ιδιότητες του φωτός και να απαντήσουμε στα προηγούμενα ερωτήματα. Παράλληλα, θα μάθουμε πώς χρησιμοποιούμε τις γνώσεις μας για το φως στην καθημερινή ζωή.

Εικόνα 3.1. Το τηλεσκόπιο μας βοηθάει να επεκτείνουμε την όραση μας στο διάστημα

Εικόνα 3.2. Η Ζωγραφική στα σπήλαια

Εικόνα 3.3 Το φως δημιουργεί και συντηρεί τη ζωή