4.1 Λογισμικό συστήματος

Για να λειτουργήσει ένα υπολογιστικό σύστημα, εκτός από το υλικό του, είναι απαραίτητο και το λογισμικό, το σύνολο δηλαδή των προγραμμάτων που συντονίζουν τις λειτουργίες του υλικού και αξιοποιούν τις δυνατότητές του για τη χρήση του υπολογιστή ως εργαλείου.

Το λογισμικό χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) στο λογισμικό συστήματος β) στο λογισμικό εφαρμογών.

Στο λογισμικό εφαρμογών (application software), το οποίο θα εξετάσουμε σε επόμενο κεφάλαιο, συγκαταλέγονται τα διάφορα προγράμματα που έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση εξειδικευμένων προβλημάτων των χρηστών. Όπως για παράδειγμα ο επεξεργαστής κειμένου, ειδικό λογισμικό για την έκδοση της μισθοδοσίας των υπαλλήλων μιας επιχείρησης. Η επιλογή του κατάλληλου λογισμικού εφαρμογών γίνεται από τον ίδιο το χρήστη και εξαρτάται από τις ανάγκες που θέλει να καλύψει με τη χρήση του υπολογιστή. Για να χρησιμοποιηθεί, όμως, ο υπολογιστής ως εργαλείο, είναι απαραίτητο να διαθέτει ήδη το λογισμικό συστήματος, το οποίο εξαρτάται από το είδος του συγκεκριμένου υλικού. Στο λογισμικό συστήματος (system software), συγκαταλέγονται όλα τα προγράμματα που έχουν σχέση με το συντονισμό της λειτουργίας του συστήματος και με τη διαχείριση των μονάδων του. Τα προγράμματα αυτά χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) τα ειδικά εργαλεία β) το λειτουργικό σύστημα.

Τα ειδικά εργαλεία χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη λογισμικού εφαρμογών και την εκτέλεση βοηθητικών εργασιών. Το λειτουργικό σύστημα (operating system) είναι ένα πρόγραμμα πολλών χιλιάδων εντολών που λειτουργεί ως ενδιάμεσος ανάμεσα στο χρήστη και το υλικό και ασχολείται με τον έλεγχο και το συντονισμό του υλικού, ώστε να εκτελούνται σωστά τα διάφορα προγράμματα εφαρμογών.