Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Διάκριση αλκοολών ROH, φαινολών ArOH και οξέων RCOOH

Γενικά

Έχουμε αναφέρει ότι το υδρογόνο του υδροξυλίου των αλκοολών είναι «ευκίνητο» και αντικαθίσταται από νάτριο. [pic] Δεν είναι όμως τόσο ευκίνητο ώστε να δημιουργεί όξινα υδατικά διαλύματα, γιατί η Ka της αιθανόλης στο Η2Ο είναι περίπου 10-16. Δηλαδή, υδατικό διάλυμα αιθανόλης έχει pH περίπου 7. Η φαινόλη C6H5OH και γενικώς οι φαινόλες δημιουργούν όξινα διαλύματα και η Ka της φαινόλης C6H5OH, είναι περίπου ίσο με 10-10. Δηλαδή η Ka της C6H5OH είναι μικρότερη από την Ka1 του ανθρακικού οξέος H2CO3, που είναι περίπου 10-6 και αυτή είναι μικρότερη από την Ka των κορεσμένων μονοκαρβονικών οξέων RCOOH που είναι συνήθως περίπου 10-5.

Παράδειγμα 5.24 Σε δύο δοχεία που είναι αριθμημένα 1 και 2 περιέχονται διάλυμα οξικού οξέος CH3COOH και διάλυμα φαινόλης C6H5OH δεν ξέρουμε τι περιέχεται στο κάθε δοχείο. Για να βρούμε τι περιέχει το κάθε δοχείο εκτελούμε την εξής δοκιμασία. Προσθέτουμε στα δύο δοχεία όξινο ανθρακικό νάτριο και διαπιστώνουμε ότι στο δοχείο 2 εκλύεται αέριο, ενώ στο δοχείο 1 δεν εκλύεται αέριο. Τι συμπεραίνουμε για το περιεχόμενο των δύο δοχείων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ Το διάλυμα του CH3COOH αντιδρά με τα ανθρακικά άλατα και δίνει διοξείδιο του άνθρακα: [pic] Η φαινόλη που είναι οξύ ασθενέστερο του ανθρακικού οξέος δεν αντιδρά με τα ανθρακικά άλατα. Μετά από αυτά είναι φανερό ότι στο δοχείο 2 περιέχεται διάλυμα οξικού οξέος CH3COOH και στο δοχείο 1 περιέχεται διάλυμα φαινόλης C6H5OH Παράδειγμα 5.25 Σε δοχείο περιέχεται διάλυμα φαινόλης ή διάλυμα 1-βουτανόλης. Πώς θα διαπιστώσετε τι περιέχει το δοχείο; ΑΠΑΝΤΗΣΗ Προσθέτουμε στο διάλυμα ποσότητα διαλύματος NaOH. Αν γίνει αντίδραση (αυτό μπορεί να διαπιστωθεί με κατάλληλο δείκτη), τότε το δοχείο περιέχει διάλυμα φαινόλης. Αν δε γίνει αντίδραση το διάλυμα περιέχει 1-βουτανόλη. [pic] Εφαρμογή Σε δοχείο περιέχεται διάλυμα ουσίας Α που είναι ή διάλυμα 1-προπανόλης ή διάλυμα φαινόλης C6H5OH ή διάλυμα προπανικού οξέος. Πώς θα διαπιστώσετε ποια ουσία περιέχεται στο διάλυμα;