Κριτήρια αξιολόγησης για αλγορίθμους χρονοδρομολόγησης

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αλγορίθμων χρονοδρομολόγησης μπορεί να ευνοούν κάποια ομάδα διεργασιών έναντι άλλων. Για να αξιολογηθεί λοιπόν η επίδοσή τους, χρειάζονται κάποια «αντικειμενικά» κριτήρια, τα οποία μετρούν τις επιδόσεις του υπολογιστικού συστήματος. Υπάρχουν διάφορα τέτοια κριτήρια, αλλά συνήθως δεν είναι δυνατόν ένας αλγόριθμος να είναι αποδοτικός σε όλες τις περιπτώσεις. Έτσι, ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί ένα υπολογιστικό σύστημα, επιλέγονται τα κριτήρια που ταιριάζουν στο σκοπό αυτό και ο αλγόριθμος χρονοδρομολόγησης που τα ικανοποιεί.

Τα πιο συνηθισμένα κριτήρια αξιολόγησης είναι:

1. Ο βαθμός χρησιμοποίησης της KME (CPU utilization). Πρόκειται για το ποσοστό του χρόνου που η ΚΜΕ είναι απασχολημένη. Αν το υπολογιστικό σύστημα λειτουργεί για χρονικό διάστημα Tολ και η ΚΜΕ έχει απασχοληθεί για χρόνο Tαπ, ο βαθμός χρησιμοποίησης της είναι Tαπ / Tολ. Οι καλοί βαθμοί χρησιμοποίησης είναι κοντά στο 1 (όπου η ΚΜΕ είναι συνεχώς απασχολημένη).

2. Η ρυθμαπόδοση (throughput). Είναι το πλήθος των εργασιών που ολοκληρώνονται στη μονάδα του χρόνου. Αν π.χ. μέσα σε μια ώρα ολοκληρωθούν 1800 εργασίες, τότε η ρυθμαπόδοση του συστήματος είναι 0,5 εργασίες/sec. Όσο πιο μεγάλη είναι η ρυθμαπόδοση, τόσο καλύτερη γίνεται η απόδοση του συστήματος.

3. Ο χρόνος ανακύκλωσης (turnaround time). Είναι ο συνολικός χρόνος που απαιτείται για την πλήρη εκτέλεση μιας εργασίας, από τη στιγμή που αυτή υποβάλλεται στο σύστημα μέχρι τη στιγμή που ολοκληρώνεται. Αυτός ο χρόνος περιλαμβάνει την αρχική αναμονή της εργασίας μέχρι να επιλεγεί για φόρτωση στην κύρια μνήμη, το χρόνο εκτέλεσης στην ΚΜΕ, το χρόνο Ε/Ε και το χρόνο αναμονής σε διάφορες ουρές του συστήματος.

4. Ο χρόνος αναμονής (waiting time). Πρόκειται για το χρόνο που πέρασε η διεργασία στη λίστα έτοιμων διεργασιών αναμένοντας την εκτέλεσή της. Ο χρόνος αναμονής είναι ένας «καλύτερος» δείκτης της καθυστέρησης που επιβάλλει το σύστημα σε μια διεργασία από το χρόνο ανακύκλωσης, γιατί ο δεύτερος περιέχει και το χρόνο που εκτελείται η διεργασία στην ΚΜΕ ή εκτελεί λειτουργίες Ε/Ε, ο οποίος είναι σταθερός για κάθε διεργασία και δεν εξαρτάται από το ΛΣ.

5. Ο χρόνος απόκρισης (response time). Σε διαλογικά συστήματα ενδιαφέρει πολλές φορές ο χρόνος που απαιτείται μέχρι το σύστημα να δώσει την πρώτη έξοδο-απόκριση για μια διεργασία, που ονομάζεται χρόνος απόκρισης. Αυτός διαφέρει από το χρόνο ανακύκλωσης κατά το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της εξόδου μιας διεργασίας, και συνεπώς δεν εξαρτάται από την ταχύτητα της συσκευής εξόδου. Αν π.χ. μια διεργασία μετά το τέλος των υπολογισμών της εκτυπώνει τα αποτελέσματα, ο χρόνος απόκρισης μετριέται μέχρι τη στιγμή που αρχίζει η εκτύπωση· ο χρόνος της εκτύπωσης δεν συνυπολογίζεται.