Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ

Παράδειγμα για την Πορεία της Ενεργού Έρευνας

Το παράδειγμα που ακολουθεί στηρίζεται σε ερευνητικό πρόγραμμα που αφορούσε μια κριτική προσέγγιση στο Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχαν ως συνερευνητές μαθητές, εκπαιδευτικοί και μία εξωτερική συνεργάτις23. Παρακάτω παρουσιάζονται και σχηματικά τα τέσσερα βήματα που ακολουθούνται στο πλαίσιο ενός ερευνητικού σχεδίου με βάση την Ε.Ε..

ΦΑΣΗ 1η

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Σχεδιάζεται πρόγραμμα ενεργειών για ενεργό συλλογή πληροφοριών από πηγές που προτείνονται στην τάξη.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ. Διαπιστώνεται ότι γίνονται πολύ γενικές συζητήσεις και ότι υπάρχει αδυναμία στην κριτική ανάγνωση και στη συνολική θεώρηση των πληροφοριών.

ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Συνέχιση του αρχικού στόχου, αλλά εξειδίκευση ως προς το πληροφοριακό υλικό που θα συλλεγεί (π.χ. πληροφορίες από αγγελίες σχετικές με τη ζήτηση και προσφορά εργασίας: «ζητείται», «ζητώ»).

ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Διαπιστώνεται ότι οι μαθητές δεν έχουν αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό τους για να «ζητήσουν» επάγγελμα: «υπάρχει φόβος». Αποφασίζεται από κοινού να ακολουθήσουν δραστηριότητες που σχετίζονται με το ζήτημα της 'αυτοαντίληψης' και της 'αυτοεκτίμησης'.

ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ Παρατηρούν και καταγράφουν για ένα διάστημα (π.χ. μια ή δυο εβδομάδες) τις δραστηριότητες με τις οποίες ασχολήθηκαν, καθώς και τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων αυτών.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Οι μαθητές συλλέγουν πληροφορίες και τις οργανώνουν. Στη συνέχεια παρουσιάζουν στην τάξη το έργο τους και εκφράζουν τις διαπιστώσεις τους.

ΦΑΣΗ 2η ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ Οι μαθητές συνεχίζουν τη διερεύνηση του θέματος (π.χ. μέσα από εφημερίδες & περιοδικά), αναλύουν κείμενα, μεταφέρουν τις διαπιστώσεις τους στην τάξη και, μεταξύ άλλων, εντοπίζεται ότι οι αγγελίες με τίτλο «ζητώ επάγγελμα» είναι πολύ λιγότερες από αυτές με το «ζητείται εργαζόμενος». Συζητούνται τα αίτια και προτείνονται δραστηριότητες. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Παρατήρηση και καταγραφή της δραστηριότητας σε ερευνητικό ημερολόγιο (log).

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Ε.Λ. Ενιαίο Λύκειο Ε.Ο.ΜΜ.Ε.Χ Ελληνικός Οργανισμός Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας Ο.Α.Ε.Δ. Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού Τ.Ε.Ε. Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια Ι.Ε.Κ. Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης Υπ.Ε.Π.Θ. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και θρησκευμάτων Ο.Ε.Ε.Κ. Οργανισμός Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης A.E.I. Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα T.E.I. Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Ν.Π.Δ.Δ. Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου Ν.Π.Ι.Δ. Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου Φ.Ε.Κ. Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης Γ.Γ.Ι. Γενική Γραμματεία Ισότητας Τ.Α. Τοπική Αυτοδιοίκηση Μ.Μ.Ε.Ε. Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και Ενημέρωσης Π.Ι. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ε.Ι.Ν. Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας Κ.Ε.Κ. Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης Ι.Κ.Υ. Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Γ.Γ.Ν.Γ. Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς ΚΕ.ΣΥ.Π Κέντρο Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού ΓΡΑ.Σ.Ε.Π. Γραφείο Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ 1. Ως πηγές για το συγκεκριμένο θέμα σε όλη την εργασία χρησιμοποιήθηκαν: α) Κοσμίδου, Χ. (1989). Ενεργός έρευνα: Για μια γνήσια απελευθερωτική παιδεία. Συγχρονη Εκπαίδευση, τ. 48, 22-23, β) Frey, Κ. (1986). Η «Μέθοδος Project». Μια Μορφή Συλλογικής Εργασίας στο Σχολείο ως θεωρία και Πράξη, θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, και γ) Χρυσαφίδης, Κ. (1994). Βιωματική-Επικοινωνιακή Διδασκαλία. Εισαγωγή της «Μεθόδου Project» στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg, 2. Βλ. στο Δημητρόπουλος, Ε. (2003). Αναζητώντας Εργασία. Από την Εκπαίδευση στην Επαγγελματική Αποκατάσταση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 3. Βλ. στα Δημητρόπουλος, α) ο.π. αριθ. 2 και β) Δημητρόπουλος, Ε. (2000). Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ / ΙΔΕΚΕ. 4. Βλ. ενδεικτικά α) Βεργόπουλος, Κ. (1999). Παγκοσμιοποίηση: Η Μεγάλη Χίμαιρα. Αθήνα: Λιβάνης και β) Κοσμίδου-Hardy, Xρ. (1997). Η πρόκληση της μετάβασης και η ανταπόκριση των υπηρεσιών Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού. Στα πρακτικά επιστημονικής ημερίδας με θέμα «Συμβουλευτική-Προσανατολισμός - η συμβολή τους στην ανάπτυξη και προετοιμασία του ατόμου για τη διαρκώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας». Επιθεώρηση Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού, τ, 42-43, 67-89. 5. Από το Κοσμίδου-Hardy, Χρ. (2002). Global Issues with a Critical Perspective: A SYNTHESI Practical Activity- Σύνθεση - Προωθώντας την Εφ-ευρετική Διδασκαλία. Τρίτη Διεθνής Συνάντηση Εκπαιδευτικών, 21 και 22 Ιουνίου 2002. Αθήνα: Πρίσμα. 6. Ιστοσελίδα του ΚΕ.ΣΥ.Π του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, στην οποία δίνονται πληροφορίες για ένα επάγγελμα. Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://www.pi-schoois.gr 7. Ζώνιου-Σιδέρη, Α. (1998). Οι Ανάπηροι και η Εκπαίδευσή τους (Ζ' έκδ.). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 8. Βλ. Ιλίτσεφ, Ι. & Φεντόγιεφ, Π (1985). Φιλοσοφικό Λεξικό. Αθήνα: Καραμπερόπουλος. 9. Βλ. Δροσινού, Μ. (2002). Αντιλήψεις και διαδικασίες ενσωμάτωσης σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Μια προσέγγιση απόψεων από το διεθνές συνέδριο για την Ειδική Αγωγή, Μάντσεστερ 24-28 Ιουλίου 2000. Το Σχολείο και το Σπίτι, τ. 443, 288-299. 10. Βλ. Δροσινού, Μ. (2004). Ειδική αγωγή: Το θεσμικό πλαίσιο και οι πρακτικές εφαρμογές της. Κριτική θεώρηση, τάσεις και εφαρμογές της. Σύναξη, τ. 89, 12-27. 11. Για εκτενή περιγραφή βλ. Δημητρόπουλος, Ε. (2002). Συμβουλευτική-Προσανατολισμός. Τόμος Δεύτερος: Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας - Σχολικός και Επαγγελματικός Προσανατολισμός (θ' Έκδοση). Αθήνα:Γρηγόρη. 12. Βλ. Herman, Η. (1993). Ένα θαύμα Κάθε Αρχή την Κατοικεί. Αθήνα: Σμίλη. 13. Βλ. Φυλλάδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο: Εγώ Ρατσιστής; - Προς την Ισότητα. CSV Media (UK). 14. Βλ. περισσότερα γι' αυτό το θέμα στο βιβλίο Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, που διδάσκεται στη Γ Γυμνασίου (κεφάλαιο με τίτλο «Κοινωνικοποίηση και Κοινωνικός Έλεγχος»). 15. Εφημ. Καθημερινή της 7-3-2004, αφιέρωμα με τίτλο «Γυναίκες στην Πρώτη Γραμμή». 16. Για περισσότερα πάνω στο θέμα της Πληροφόρησης βλ. α) Δημητρόπουλος, ο.π. αρ. 11, β) Κασσωτάκης, Μ. (2003). Πληροφόρηση για Σπουδές και Επαγγέλματα. Αθήνα: Γρηγόρη. 17. Για αναλυτική μελέτη του θέματος των αποφάσεων βλ. Δημητρόπουλος, Ε. (2003). Αποφάσεις - Λήψη Αποφάσεων. Εισαγωγή στην Μχολογία των Αποφάσεων. Αθήνα: Γρηγόρη. 18. Βλ. επίσης για το θέμα των αποφάσεων: α) Κοσμίδου, Χρ. (1997). Η λήψη απόφασης και οι παράγοντες που σχετίζονται με τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές. Μετά, 14-17, και β) Δημητρόπουλος, Ε. (1999). Οι Εκπαιδευτικές και Επαγγελματικές Επιλογές των Νέων: Υπόθεση Κοινωνικής Τάξης; (Β' Έκδ.). Αθήνα: Γρηγόρη, και γ) Δημητρόπουλος, Ε., ό.π. αριθμ. 17. 19. Για μια αναλυτική περιγραφή της διαδικασίας λήψης αποφάσεων βλ. στην πηγή υπ' αριθμ. 17. 20. Προσαρμογή από το Κοσμίδου-Hardy, Χρ. (1999). Η συμβολή της αναπτυξιακής συμβουλευτικής για την προώθηση της διαπολιτισμικής επικοινωνίας: Έμφαση στην κριτική αυτογνωσία και κοινωνιογνωσία του εκπαιδευτικού. Επιθεώρηση Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού, τ. 50-51, 21-57. 21. Προσαρμογή από ανηρτημένη εργασία, στο Β' Ελλαδοκυπριακό Συνέδριο, Σπάρτη, 22-23 Απριλίου 1999, των Ρέππα, Ε. και Σταματοπούλου, Ι. Τίτλος εργασίας: Η Ιδέα του Portfolio στην Εφαρμογή του ΣΕΠ. 22.Προσαρμογή από το Κοσμίδου-Hardy, ό.π. πηγή αριθμ. 1α. 23.Παρουσιάζεται στο Κοσμίδου-Hardy, Χρ. (1996). Ένα κριτικό αναπτυξιακό μοντέλο στον ΣΕΠ: Πολυτέλεια ή αναγκαιότητα; Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, στην Επιθεώρηση Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού, τ. 38-39, 25-52 Με απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης τα διδακτικά βιβλία του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου τυπώνονται από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και διανέμονται δωρεάν στα Δημόσια Σχολεία. Τα βιβλία μπορεί να διατίθενται προς πώληση, όταν φέρουν βιβλιόσημο προς απόδειξη της γνησιότητάς τους. Κάθε αντίτυπο που διατίθεται προς πώληση και δε φέρει βιβλιόσημο θεωρείται κλεψίτυπο και ο παραβάτης διώκεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Νόμου 1129 της 15/21 Μαρτίου 1946 (ΦΕΚ 1946, 108, Α'). Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος αυτού του βιβλίου, που καλύπτεται από δικαιώματα (copyright), ή η χρήση του σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς τη γραπτή άδεια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.