Κείμενο 7 - Δύο γλώσσες σ' ένα μυαλό

Όσο εγώ συγκεντρωνόμουν την ώρα των αγγλικών, για να καταλάβω τι λέει η δασκάλα μας και να συνδέσω τις λέξεις με τα πράγματα, η συμμαθήτρια μου η Μαίρη χασμουριόταν. Η Μαίρη φώναζε τον μπαμπά της "ντάντι" και είχε ξεκαθαρίσει από πολύν καιρό πριν τη διαφορά μεταξύ "κατ" και "χατ", χωρίς καν να χρειάζεται να τα μεταφράσει πρώτα στα ελληνικά. Με πατέρα Άγγλο και μητέρα Ελληνίδα, μιλούσε αγγλικά και ελληνικά με την ίδια άνεση!

Η διαφορά μας ήταν πως στο τμήμα εκείνο του εγκεφάλου μου με την πινακίδα "κέντρο του λόγου" είχε θρονιαστεί η "μητρική γλώσσα", τα ελληνικά, με τους ήχους, τις λέξεις, τη γραμματική και το συντακτικό τους, ενώ στο μυαλό της Μαίρης χωρούσαν μια χαρά, χωρίς να στριμώχνονται, δύο γλώσσες με τα όλα τους. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η Μαίρη έχει περισσότερο μυαλό! Απλώς, στον αντίστοιχο χώρο του εγκεφάλου της, όλα είναι διπλά: οι ήχοι, οι λέξεις, η γραμματική και το συντακτικό. Κάθε φορά, ανάλογα με το αν μιλάει στη μητέρα ή τον πατέρα της, ψαρεύει τις λέξεις από τη δεξαμενή των ελληνικών ή των αγγλικών, χωρίς να μεταφράζει από τη μια γλώσσα στην άλλη.

Είναι θαυμάσιο, αλλά δεν πρόκειται για θαύμα! Λίγο πολύ ο καθένας μας στη γλώσσα του, ανάλογα σε ποιον μιλάει, αντλεί τις εκφράσεις του από διαφορετική δεξαμενή. Ακόμα και στην ίδια γλώσσα υπάρχουν χίλιοι δυο τρόποι, για να πούμε το ίδιο πράγμα. Ανάμεσα στο "Παρακαλώ, ησυχία!", στο "Σωπάστε", στο "Σσσς!" και στο "Σκασμός", αν και πρόκειται πάντα για το ίδιο μήνυμα στα ελληνικά, τίποτα δεν είναι ίδιο: οι λέξεις, η γραμματική, το ύφος. Οι δίγλωσσοι άνθρωποι δεν κάνουν κάτι πολύ διαφορετικό, όταν περνούν από τη μια γλώσσα στην άλλη. Μόνο που η Μαίρη άρχισε από πολύ μικρή να γεμίζει τη δεξαμενή των αγγλικών της!

Περ. "Ερευνητές", εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2002