Κείμενο 6 [Η γλώσσα των άστρων]

Όπως γνωρίζουμε σήμερα, ο Γαλαξίας μας όχι μόνο δεν είναι μοναδικός, αλλά υπάρχουν δισεκατομμύρια άλλοι! Και ο αριθμός των αστέρων κάθε γαλαξία φτάνει τις μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Μερικοί γαλαξίες μοιάζουν με δίσκο, όπως ο δικός μας, κι άλλοι έχουν σπειροειδή μορφή. Υπάρχουν ακόμα ελλειπτικοί γαλαξίες και επίσης γαλαξίες με εξαιρετική φωτεινότητα -οι μυστηριώδεις κβάσαρς- που ανιχνεύονται στις εσχατιές του Σύμπαντος. Δεν είναι, όμως, μόνον η έκταση και οι αριθμοί που εντυπωσιάζουν στην εικόνα που αποκάλυψε το Σύμπαν. Είναι και η απέραντη ποικιλία των αστρικών αντικειμένων, όπου η ύλη συχνά οδηγείται σε ακραίες καταστάσεις. Είναι οι αστέρες νετρονίων και οι μαύρες τρύπες, οι μεγαλειώδεις εκρήξεις αστεριών και τα νεφελώματα, οι αναρίθμητοι κομήτες και οι ερυθροί γίγαντες, οι λευκοί νάνοι αλλά και οι συγκρούσεις των γαλαξιών. Οι σκέψεις παγώνουν από το δέος ενώπιον των μεγεθών και του αγνώστου, αλλά και από την πραγματική (ή φαινομενική!) ασημαντότητά μας. "Για τον αστρονόμο ο άνθρωπος δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια κουκκίδα χωρίς σημασία σε ένα άπειρο Σύμπαν", παρατήρησε κάποιος στον Αϊνστάιν. "Συχνά αισθάνομαι το ίδιο", απάντησε ο Αϊνστάιν. "Συνειδητοποιώ, όμως, ότι αυτή η ασήμαντη κουκκίδα, που είναι ο άνθρωπος, είναι επίσης ο αστρονόμος".

Γ. Γραμματικάκης, στο Ανιχνεύοντας το σήμερα, προετοιμάζουμε το αύριο, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2001

Νεφελώματα στον αστερισμό του Τοξότη

Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας

Νέφη γέννησης άστρων