Διατροφή

Οι χωρικοί αρκούνται στα λίγα. Το κύριο συστατικό της διατροφής, το οποίο διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, συμπληρώνεται από προϊόντα που παράγουν ή συλλέγουν. Η διατροφή τους στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα προϊόντα που παράγει η περιοχή τους. Η συνήθεια να συνοδεύεται το φαγητό με ψωμί διαδίδεται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις από το 12ο αιώνα. Με τα χοιροσφάγια, τη σφαγή δηλαδή των γουρουνιών, του Δεκεμβρίου οι χωρικοί διοργανώνουν συμπόσια και εξασφαλίζουν τα βασικά γεύματά τους το μακρύ χειμώνα. Σε όλες τις περιπτώσεις το κρασί αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα. Για τα κυρίαρχα στρώματα της κοινωνίας, αντίθετα, η διατροφή αποτελεί ευκαιρία για να εκδηλώσουν την ανωτερότητά τους. Η πολυτελής διατροφή τους περιλαμβάνει, βέβαια, όλα τα διαθέσιμα προϊόντα, πλούσιο κυνήγι, καρυκεύματα, σπάνια εδέσματα που ετοιμάζουν οι μάγειροι και άφθονο κρασί.

Το πέρασμα του Αγίου Γοτθάρδου […] Την επομένη έφυγα και έφτασα στα πόδια του Περάσματος του Αγίου Γοτθάρδου, ψηλά πάνω στις Άλπεις. Την άλλη μέρα συμπληρώσαμε τις αναγκαίες προετοιμασίες και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε. Ήταν τέλος Αυγούστου και το χιόνι έλιωνε από τη ζέστη. Έκανε έτσι το πέρασμα εξαιρετικά δύσκολο. Ο κόσμος, στα μέρη αυτά, χρησιμοποιεί βόδια που είναι συνηθισμένα στα μονοπάτια. Ένα βόδι πάει μπροστά σέρνοντας, από ένα μακρύ σχοινί, μια ρυμούλκα που μοιάζει με αλωνιστική μηχανή της Καστίλης. Ο ταξιδιώτης κάθεται πάνω σ’ αυτή, ενώ το άλογό του, που το κρατάει από τα γκέμια, ακολουθεί. Αν συμβεί κάποιο ατύχημα - μόνο το βόδι θα κινδυνέψει. Ακόμη πριν μπουν στις στενές κλεισούρες, ρίχνουν μερικές βολές για να πέσουν από ψηλά τα τυχόν ασταθή χιόνια. Γιατί, τέτοιες χιονοστιβάδες, θάβουν καμιά φορά τους ταξιδιώτες. Από την περιγραφή του ισπανού προσκυνητή Πέρο Ταφούρ, στο: Marjorie Rowling, Η Καθημερινή Ζωή στο Μεσαίωνα, εκδ. Παπαδήμα, 1992, 118-119.