2.2 Η οικονομική κρίση

Τον 3ο αι. μ.Χ. εκδηλώνεται μεγάλη οικονομική κρίση που επιτείνεται ακόμα περισσότερο από την πολιτική αστάθεια. Η οικονομική κρίση οφείλεται πρωτίστως στις εξεγέρσεις και τις επιδρομές που εκείνη την εποχή ταράζουν τις επαρχίες και σταματούν το εμπόριο και τη βιοτεχνική παραγωγή. Η μόνη διέξοδος για την αντιμετώπιση της δεινής οικονομικής κατάστασης, στην οποία βρίσκονταν οι άνθρωποι των πόλεων, ήταν η επιστροφή στην ύπαιθρο και η καλλιέργεια της γης. Η γη, ωστόσο, ήταν στα χέρια λίγων ιδιοκτητών. Η ύπαιθρος είχε μοιραστεί σε μεγάλες γαιοκτησίες (latifundia) που ανήκαν σε λίγους. Αυτοί τις διοικούσαν σαν άρχοντες και πολλές φορές τις προστάτευαν με δικό τους στρατό. Η συγκέντρωση μεγάλων εκτάσεων σε λίγους είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της καλλιεργήσιμης γης και την ερήμωση μεγάλου μέρους της. Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε και το γεγονός της εγκατάλειψης της υπαίθρου από μεγάλο μέρος μικρών καλλιεργητών, που για λόγους βιοποριστικούς επιζητούσαν διέξοδο με την κατάταξη τους στο στρατό. Εκεί εξασφάλιζαν κέρδη, αποκτούσαν ασφάλεια και είχαν μια εξέλιξη, εάν επιδείκνυαν ανάλογες ικανότητες.