Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

31. "Τετέλεσται…" - Η σταύρωση και η ταφή του Ιησού

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι για τους χριστιανούς πάντοτε ημέρα απορίας και πόνου για τον Εσταυρωμένο και για τους σταυρωτές του. Αλλά και βαθιάς συγκίνησης και ευγνωμοσύνης προς τον Ιησού, διότι έζησε και θυσιάστηκε, για να έχουν όλοι αληθινή ζωή και να την έχουν περίσσια (βλ. Ιω 10, 10). Δυστυχώς τότε κάποιοι συνάνθρωποι έφτασαν στο σημείο να τον σταυρώσουν. Από παρεξήγηση; Από άγνοια; Από τυφλό ζήλο και φανατισμό; Από τα ευαγγελικά κείμενα θα πληροφορηθούμε όσα ειπώθηκαν και έγιναν εκείνη την Παρασκευή στο διοικητήριο των Ρωμαίων, στους δρόμους της Ιερουσαλήμ και πάνω στον λόφο του Γολγοθά.

Μτ 27, 27: Τότε οι στρατιώτες του Πιλάτου πήραν τον Ιησού στο πραιτώριο και μάζεψαν γύρω του όλη τη φρουρά. Του έβγαλαν τα ρούχα και τον έντυσαν με μια κόκκινη χλαίνη. Έπλεξαν ένα στεφάνι από αγκάθια και του το φόρεσαν στο κεφάλι σαν στέμμα, και στο δεξί του χέρι του έβαλαν ένα καλάμι. Ύστερα γονάτισαν μπροστά του και του έλεγαν περιπαιχτικά: "Ζήτω ο βασιλιάς των Ιουδαίων!" Έπειτα τον έφτυσαν, του πήραν το καλάμι και με αυτό τον χτυπούσαν στο κεφάλι. Κι αφού τον περιέπαιζαν, του έβγαλαν τη χλαίνη, τον έντυσαν με τα ρούχα του και τον πήγαν να τον σταυρώσουν. Βγαίνοντας από το πραιτώριο, οι στρατιώτες βρήκαν κάποιον Σίμωνα από την Κυρήνη (της Λιβύης) και τον αγγάρεψαν να σηκώσει τον σταυρό του Ιησού. Λκ 23, 27: Τον ακολουθούσε (πλήθος) και πολλές γυναίκες θρηνούσαν χτυπώντας τα στήθη τους… Μαζί με τον Ιησού πήγαιναν να σταυρώσουν και άλλους δύο κακούργους. Όταν έφτασαν στο μέρος που ονομαζόταν "Κρανίο" (στα εβραϊκά "Γολγοθά"), σταύρωσαν εκεί τον Ιησού και τους κακούργους, τον ένα στα δεξιά του και τον άλλο στα αριστερά. Ο Ιησούς έλεγε: "Πατέρα, συγχώρησέ τους, δεν ξέρουν τι κάνουν"… Ιω 19, 19: Ο Πιλάτος διέταξε επίσης και έγραψαν μια επιγραφή, και την τοποθέτησαν πάνω στον σταυρό. Και έγραφε: "Ο Ιησούς ο Ναζωραίος, ο Βασιλιάς των Ιουδαίων". …οι στρατιώτες σταύρωσαν τον Ιησού, πήραν τα ρούχα του και τα μοίρασαν σε τέσσερα μερίδια… Πήραν και τον χιτώνα, που ήταν χωρίς καμιά ραφή, υφαντός…από πάνω ως κάτω. Και είπαν…: "Ας μη τον σκίσουμε, αλλά να ρίξουμε κλήρο…ποιος θα τον πάρει". Έτσι εκπληρώθηκε η Γραφή, που έλεγε: Τα ρούχα μου μοίρασαν μεταξύ τους και το ιμάτιό μου το έβαλαν στον κλήρο, … Κοντά στον σταυρό του Ιησού στέκονταν η μητέρα του και η αδερφή της μητέρας του, η Μαρία η γυναίκα του Κλωπά, και η Μαρία η Μαγδαληνή. Ο Ιησούς, όταν είδε τη μητέρα του και τον μαθητή που αγαπούσε, να στέκεται πλάι της, λέει στη μητέρα του: "Αυτός τώρα είναι ο γιος σου". Ύστερα λέει στον μαθητή: "Αυτή τώρα είναι η μητέρα σου". Από κείνη την ώρα ο μαθητής την πήρε στο σπίτι του. Μτ 27, 39: Και οι περαστικοί κουνούσαν ειρωνικά το κεφάλι και τον έβριζαν, λέγοντας: "Εσύ που θα γκρέμιζες τον Ναό και σε τρεις μέρες θα τον ξανάχτιζες, σώσε τον εαυτό σου, αν είσαι Υιός του Θεού, και κατέβα από τον σταυρό". Το ίδιο και οι αρχιερείς τον περιέπαιζαν μαζί με τους γραμματείς, τους πρεσβυτέρους και τους Φαρισαίους και έλεγαν: "Τους άλλους τους έσωσε· τον εαυτό του όμως δεν μπορεί να τον σώσει. Εάν είναι ο βασιλιάς του Ισραήλ, ας κατεβεί από τον σταυρό, και θα πιστέψουμε σ' αυτόν. Λκ 23, 39: Ένας από τους κακούργους που ήταν κρεμασμένος στον σταυρό τον βλαστημούσε και του έλεγε: "Εάν εσύ είσαι ο Μεσσίας, σώσε τον εαυτό σου και εμάς". Ο άλλος στράφηκε σ' αυτόν, τον μάλωσε και του είπε: "Ούτε τον Θεό δε φοβάσαι εσύ;… Εμείς βέβαια δίκαια τιμωρούμαστε γι' αυτά που κάναμε· αυτός όμως δεν έκανε κανένα κακό". Και έλεγε στον Ιησού. "Θυμήσου με, Κύριε, όταν έρθεις στη Βασιλεία σου". Ο Ιησούς του απάντησε: "Σε βεβαιώνω πως σήμερα κιόλας θα είσαι μαζί μου στον παράδεισο". Μτ 27, 45: Από το μεσημέρι ως τις τρεις το απόγευμα έπεσε σκοτάδι σε όλη τη γη. Γύρω στις τρεις κραύγασε ο Ιησούς με δυνατή φωνή: "Ηλί, ηλί, λιμά σαβαχθανί;" δηλαδή, "Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;" (Ψαλμός 21,2) Ιω 19, 28: … ο Ιησούς γνωρίζοντας πως όλα είχαν φτάσει πια στο… τέλος, για να εκπληρωθεί η προφητεία της Γραφής, λέει: "Διψώ". Εκεί κοντά βρισκόταν ένα σκεύος γεμάτο ξίδι. Οι στρατιώτες βούτηξαν ένα σφουγγάρι στο ξίδι, το στήριξαν στην άκρη ενός κλαδιού… και το έφεραν στο στόμα του. Όταν εκείνος γεύτηκε το ξίδι είπε: "Τετέλεσται" (Όλα τώρα εκπληρώθηκαν)… Λκ 23, 46: Τότε ο Ιησούς κραύγασε με δυνατή φωνή και είπε: "Πατέρα, στα χέρια σου παραδίνω το πνεύμα μου" (Ψαλμός 30, 6). Μόλις το είπε αυτό, ξεψύχησε. Μτ 27, 51: Τότε …η γη σείστηκε, οι πέτρες σχίστηκαν… Ο Ρωμαίος εκατόνταρχος και οι στρατιώτες που φύλαγαν μαζί του τον Ιησού, όταν είδαν το σεισμό και τα άλλα συμβάντα, φοβήθηκαν πάρα πολύ και είπαν: "Στ' αλήθεια, αυτός ήταν Υιός Θεού". Εκεί βρίσκονταν και πολλές γυναίκες που παρακολουθούσαν από μακριά· ήταν αυτές που ακολούθησαν τον Ιησού από τη Γαλιλαία και τον υπηρετούσαν. Ιω 19, 31: Ήταν παραμονή του Πάσχα, και οι Ιουδαίοι δεν ήθελαν να μείνουν τα σώματα των σταυρωμένων πάνω στον σταυρό την ήμερα του Σαββάτου… Γι' αυτό παρακάλεσαν τον Πιλάτο να διατάξει να σπάσουν τα σκέλη τους και να τους πάρουν από εκεί. Έτσι οι στρατιώτες ήρθαν και έσπασαν τα σκέλη του πρώτου, έπειτα του άλλου, που είχαν σταυρωθεί μαζί με τον Ιησού· όταν όμως ήρθαν στον Ιησού, δεν του έσπασαν τα σκέλη, γιατί τον βρήκαν ήδη νεκρό. Ένας όμως από τους στρατιώτες του τρύπησε την πλευρά με τη λόγχη, και αμέσως βγήκε από την πληγή αίμα και νερό. Μτ 27, 57: Κατά το δειλινό ένας άνθρωπος πλούσιος από την Αριμαθαία, που τον έλεγαν Ιωσήφ και ήταν και αυτός μαθητής του Ιησού, ήρθε στον Πιλάτο και ζήτησε το σώμα του Ιησού… Ο Πιλάτος διέταξε να του το δώσουν. Αφού λοιπόν ο Ιωσήφ πήρε το σώμα του Ιησού, το τύλιξε σε ένα καθαρό σεντόνι και το έβαλε έπειτα στο δικό του καινούργιο μνήμα, που ήταν λαξευμένο στον βράχο. Ύστερα κύλησε μια μεγάλη πέτρα, έκλεισε την είσοδο του μνήματος και έφυγε. Εκεί έμειναν καθισμένες απέναντι από τον τάφο η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία. Την άλλη μέρα, που ήταν Σάββατο, πήγαν οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι… στον Πιλάτο και του είπαν: "Κύριε, θυμηθήκαμε πως εκείνος ο λαοπλάνος είχε πει όταν ζούσε: "Σε τρεις μέρες θα αναστηθώ". Γι' αυτό δώσε διαταγή να φρουρηθεί καλά ο τάφος ως την τρίτη μέρα, μη τυχόν έρθουν οι μαθητές του τη νύχτα και τον κλέψουν, και έπειτα πουν στον λαό πως αναστήθηκε από νεκρούς· γιατί τότε η τελευταία πλάνη θα είναι χειρότερη από την προηγούμενη". Ο Πιλάτος τους είπε: "Σας διαθέτω τη φρουρά. Πηγαίνετε και πάρτε όποια μέτρα ασφαλείας νομίζετε". Αυτοί τότε πήγαν στον τάφο… σφράγισαν την πέτρα και άφησαν και τη φρουρά εκεί.

Αφού είπε από τον σταυρό: • Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες; • Πατέρα, συγχώρησέ τους· δεν ξέρουν τι κάνουν, • Τετέλεσται! • Πατέρα, στα χέρια σου παραδίνω το πνεύμα μου… έγειρε το κεφάλι του γαλήνιος νεκρός ο Λυτρωτής του κόσμου…

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, Μιχάλης Βασιλάκης

Τμήμα Εσταυρωμένου. Μουσείο Ιερ. Μητρ. Καλαμάτας (φωτ. Θωμά Προβατάκη)

Ερμηνευτικά 1. Η εξελληνισμένη αραμαϊκή λέξη Γολγοθάς σημαίνει κρανίο. Πρόκειται για χαμηλό λόφο έξω από τα τείχη της Ιερουσαλήμ, που έμοιαζε με κρανίο ανθρώπου. 2. Στα ελληνικά, εβραϊκά και ρωμαϊκά (βλ. Λκ 23, 38). 3. Εννοεί τον μαθητή Ιωάννη, μετέπειτα ευαγγελιστή. 4. Συγκινητική η τιμή του Ιωσήφ προς τον νεκρό Ιησού. Για τους σταυρωμένους τότε ίσχυε η βάρβαρη μεταχείριση, να τους αφήνουν νεκρούς στον σταυρό για μέρες. Αυτό το έκαναν για μεγαλύτερο εξευτελισμό τους. Απαγορευόταν να τους αποδώσουν εκεί νεκρικές τιμές. Ο Ιωσήφ τόλμησε και πήρε τελικά την άδεια από τον Ρωμαίο διοικητή για τον άμεσο ενταφιασμό του Ιησού. Η σταύρωση είχε γίνει στις 9 η ώρα πριν το μεσημέρι. Ώρα 3 ξεψύχησε. Λίγο πριν τις 6 το απόγευμα είχε τελειώσει βιαστικά η ταφή του.

Ο σταυρός συγκρατεί τον κομματιασμένο κόσμο. Από το ναό του Αγίου Παύλου, Bietigheim (Μπήτικχάιμ), Γερμανία