Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

8. Τα παιδικά χρόνια του Ιησού

Άραγε τι απέγινε ο μικρός Ιησούς μετά την επιστροφή από την Αίγυπτο; Πώς έζησε και μεγάλωσε στη Ναζαρέτ; Πώς συμπεριφερόταν ως παιδί και ως νέος; Πήγε σχολείο; Εργαζόταν; Πώς περνούσε τον καιρό του; Ποιες ήταν οι σχέσεις του με τα παιδιά του Ιωσήφ; Τι ανάστημα είχε και πώς ήταν η όψη του; Πάμπολλα τα ερωτήματα για τον Ιησού ως παιδί, ως νέο και ως άντρα μέχρι τη βάπτισή του στον Ιορδάνη. Δυστυχώς δεν ξέρουμε. Δεν έχουμε πληροφορίες από τα Ευαγγέλια ούτε από άλλες αξιόπιστες ιστορικές πηγές. Μόνον ο ευαγγελιστής Λουκάς διηγείται κάτι σχετικά, όταν ο Ιησούς ήταν 8 ημερών, 40 ημερών και 12 ετών: Ονοματοδοσία, Υπαπαντή, δωδεκαετής στον Ναό. Για τα υπόλοιπα μόνον κάποιες βάσιμες υποθέσεις υπάρχουν. Μερικές θα τις δούμε στο τέλος αυτού του μαθήματος.

α' Λκ 2, 21: Όταν συμπληρώθηκαν οχτώ μέρες, έκαναν στο παιδί περιτομή και του έδωσαν το όνομα Ιησούς, όπως δηλαδή το είχε ονομάσει ο άγγελος (στον Ευαγγελισμό)… Όταν, σύμφωνα με τον μωσαϊκό Νόμο, συμπληρώθηκαν και οι μέρες για τον καθαρισμό τους, έφεραν το παιδί πάνω στα Ιεροσόλυμα, για να το αφιερώσουν στον Θεό. Σύμφωνα με τον Νόμο του Κυρίου, "αν το πρώτο παιδί που φέρνει μια γυναίκα στον κόσμο είναι αγόρι, πρέπει να θεωρείται αφιερωμένο στον Κύριο". (Έξοδος 13, 2) Έπρεπε να προσφέρουν και θυσία ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια, όπως λέει ο Νόμος του Κυρίου. Στα Ιεροσόλυμα βρισκόταν ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Συμεών. Ήταν πιστός και ευλαβής, περίμενε τη σωτηρία του Ισραήλ και τον καθοδηγούσε το Πνεύμα το Άγιο. Του είχε φανερώσει λοιπόν το Άγιο Πνεύμα ότι δεν θα πεθάνει, προτού να δει τον Μεσσία. Τότε το Άγιο Πνεύμα του υπέδειξε να πάει στον Ναό. Μόλις οι γονείς έφεραν εκεί το παιδί, τον Ιησού, για να κάνουν γι' αυτό τα έθιμα του Νόμου, τον πήρε στην αγκαλιά του, δόξασε τον Θεό και είπε: "Τώρα, Κύριε, μπορείς να αφήσεις τον δούλο σου να πεθάνει ειρηνικά, όπως του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου είδαν τον σωτήρα που ετοίμασες για όλους τους λαούς, φως που θα φωτίσει τα έθνη και θα δοξάσει τον λαό σου τον Ισραήλ". Ο Ιωσήφ και η μητέρα του θαύμαζαν για όσα λέγονταν γι' αυτό. Ο Συμεών τους ευλόγησε και είπε στη Μαριάμ, τη μητέρα του Ιησού: "Αυτός θα γίνει αιτία να καταστραφούν ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες. Θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών όσο για σένα, ο πόνος για το παιδί σου θα διαπεράσει την καρδιά σου σαν δίκοπο μαχαίρι"… Όταν έκαναν όλα όσα πρόσταζε ο Νόμος του Κυρίου, γύρισαν στην πατρίδα τους Ναζαρέτ. Το παιδί στο μεταξύ μεγάλωνε και δυνάμωνε στο πνεύμα, γέμιζε από σοφία και η χάρη του Θεού ήταν μαζί του.

β' Κάθε χρόνο, τη γιορτή του Πάσχα, οι γονείς του πήγαιναν στην Ιερουσαλήμ. Όταν ο Ιησούς έγινε δώδεκα χρονών, ανέβηκαν στα Ιεροσόλυμα, στη γιορτή… Όταν τελείωσε η γιορτή και γύριζαν πίσω, το παιδί ο Ιησούς παρέμεινε στην Ιερουσαλήμ, χωρίς να το ξέρουν ο Ιωσήφ και η μητέρα του. Νομίζοντας ότι ήταν μέσα στο πλήθος των προσκυνητών, περπάτησαν μιας μέρας δρόμο και ύστερα άρχισαν να τον αναζητούν ανάμεσα στους συγγενείς και τους γνωστούς. Επειδή δεν τον βρήκαν, γύρισαν στην Ιερουσαλήμ και τον αναζητούσαν. Έτσι, ύστερα από τρεις μέρες, τον βρήκαν στον Ναό καθισμένον ανάμεσα στους νομοδιδασκάλους να τους ακούει και να τους κάνει ερωτήσεις. Όλοι όσοι τον άκουγαν έμεναν έκπληκτοι για τη νοημοσύνη και τις απαντήσεις του. Μόλις τον είδαν οι γονείς του απόρησαν, και η μητέρα του του είπε: "Παιδί μου, γιατί μας το 'κάνες αυτό; Ο πατέρας σου κι εγώ σε αναζητούσαμε με πολλή αγωνία". Ο Ιησούς τους απάντησε: "Γιατί με αναζητούσατε; Δεν ξέρατε ότι πρέπει να βρίσκομαι στο σπίτι του Πατέρα μου;" Εκείνοι όμως δεν κατάλαβαν τα λόγια που τους είπε. Ο Ιησούς κατέβηκε μαζί τους και ήρθε στη Ναζαρέτ και ζούσε κοντά τους με υπακοή. Η μητέρα του όμως διατηρούσε μέσα στην καρδιά της όλα αυτά τα λόγια. Ο Ιησούς μεγάλωνε και πρόκοβε στη σοφία, και η χάρη που είχε ευαρεστούσε τον Θεό και τους ανθρώπους.

Ερμηνευτικά 1. Κατά τις τότε αντιλήψεις, η μητέρα μετά τον τοκετό θεωρούνταν ως "μη καθαρή", το ίδιο και όσοι επικοινωνούσαν με αυτήν. Για τον καθαρισμό τους προβλεπόταν ειδική τελετή στον Ναό 40 μέρες μετά τη γέννηση του παιδιού. Κύριος σκοπός αυτής της τελετής ήταν η αφιέρωση του μικρού Ιησού στον Θεό. 2. Τα λόγια του αγίου Συμεών: "Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα." (Λκ 2, 29-32) τα επαναλαμβάνουν οι ιερείς της Εκκλησίας μας κάθε απόγευμα στον ναό, λίγο πριν το τέλος του Εσπερινού. 3. Ο καθαρισμός στον Ναό και η αφιέρωση του Ιησού (με όσα έγιναν και ειπώθηκαν εκεί) ονομάζονται στην εκκλησιαστική γλώσσα Υπαπαντή του Ιησού, δηλ. επίσκεψη, συνάντηση και υποδοχή του από τον φωτισμένο από το Άγιο Πνεύμα προφήτη Συμεών. 4. Η συμμετοχή στον εορτασμό του Πάσχα στην Ιερουσαλήμ για κάθε Ισραηλίτη ήταν καθήκον τιμής και όνειρο ζωής. Έτσι συνέρρεαν εκεί κάθε χρόνο χιλιάδες ευλαβείς Ισραηλίτες τόσο από το εσωτερικό της χώρας όσο και από τη Διασπορά τους σε ολόκληρο τον τότε κόσμο. Τους προσκυνητές αυτούς τιμούσαν με τη φιλοξενία τους οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ. 5. Κάθε Ισραηλίτης πατέρας είχε ιερό καθήκον να διδάξει στον γιο του, ώσπου να γίνει δώδεκα χρονών: α) το "Άκουε, Ισραήλ…" (Δευτερονόμιο 6, 4-9), β) τις Δέκα Εντολές και γ) βασικά στοιχεία του θρησκευτικού Νόμου. Στα σχολεία των συναγωγών διδάσκονταν βασικές αλήθειες της ισραηλιτικής πίστης. (Τα κορίτσια μάθαιναν τα παραπάνω από τη μητέρα τους. Οι συναγωγές δεν φρόντιζαν γι' αυτά. Τα περισσότερα έμεναν στο σπίτι. Ελάχιστα είχαν δυνατότητες για περισσότερες σπουδές). 6. Από Ναζαρέτ ως Ιεροσόλυμα η απόσταση ήταν 120 χλμ. Βαδίζοντας κάποιος κατά μέσο όρο 30 χλμ. τη μέρα χρειαζόταν για το ταξίδι αυτό ένα 8ήμερο (4 μέρες μετάβαση και 4 επιστροφή). 7. Τα λόγια του Ιησού στο Λκ 2, 49 είναι τα πρώτα και μόνα που μας έχουν διασωθεί από τα παιδικά χρόνια ως τη βάπτιση του στον Ιορδάνη.

Υπαπαντή τον Χριστού. Ρωσική εικόνα του 15ου αι.