Β. Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ

Από την εποχή που έγινε οριστικό το σχίσμα ανάμεσα στην Ανατολική και τη Δυτική Εκκλησία καθεμία από τις δύο Εκκλησίες πορεύτηκε το δικό της δρόμο. Το γεγονός ότι επί αιώνες δεν υπήρχε καμία σχέση μεταξύ τους μεγάλωσε το χάσμα, την καχυποψία και την εχθρότητα. Η Ανατολική παρέμεινε ταπεινή και ταπεινώθηκε περισσότερο με την κατάκτηση των ορθοδόξων περιοχών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Οθωμανούς, ενώ θα μπορούσε να αποτραπεί αυτό, αν βοηθούσαν οι Δυτικοί. Οι Δυτικοί αρκέστηκαν στην επίδειξη της δύναμής τους με την επιβολή των διδασκαλιών της Εκκλησίας τους, με τρόπο υπερήφανο και βίαιο, στις συνειδήσεις των λαών της Ευρώπης. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος (16ος αι.) να δημιουργήσει ένα κίνημα διαμαρτυρίας κατά των αυθαιρεσιών του Πάπα και των απεσταλμένων του, με αποτέλεσμα να γίνει ένα νέο σχίσμα στην Ευρώπη μεταξύ των Ρωμαιοκαθολικών και των Προτεσταντών ή των Διαμαρτυρομένων. Οι τελευταίοι αρνήθηκαν το μυστηριακό χαρακτήρα της Εκκλησίας, τον κλήρο και τα μυστήρια εκτός από το Βάπτισμα.

Η Ορθοδοξία δεν έπαψε να προσεύχεται υπέρ της ενώσεως των Εκκλησιών και επιστροφής κάθε πλανημένου στην Ορθοδοξία. Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχει ξεκινήσει μια σειρά διαλόγων με τη Ρωμαιοκαθολική και την Αγγλικανική Εκκλησία, ενώ βρίσκεται σε μια ειρηνική σχέση με την Προτεσταντική Εκκλησία και συνεργάζεται με αυτήν σε πολλά επίπεδα μέσω του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών.

«Και οι δυο πλευρές βαρύνονται με σφάλματα στο ανθρώπινο επίπεδο. Οι Ορθόδοξοι, παραδείγματος χάριν, θα πρέπει να μέμφονται τους εαυτούς τους για την υπεροψία και την περιφρόνηση που έδειχναν στη Δύση κατά τη Βυζαντινή περίοδο… Κάθε δε πλευρά, ενώ ισχυρίζεται πως αποτελεί τη Μία αληθινή Εκκλησία, θα πρέπει να παραδεχτεί πως στο ανθρώπινο επίπεδο έχει αξιοθρήνητα φτωχύνει λόγω του χωρισμού. Η ελληνική Ανατολή και η λατινική Δύση χρειάζονταν και ακόμη χρειάζονται η μια την άλλη. Το μέγα σχίσμα αποδείχτηκε εξίσου τραγικό και για τα δυο μέρη» Κάλλιστος Ware, Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σσ. 104-105.

«Εμείς οι χριστιανοί, οφείλουμε να εργασθούμε πολύ με την προοπτική αυτής της συνάντησης (με τις άλλες θρησκείες). Αυτό είναι περισσότερο ενδιαφέρον παρά να φιλονικούμε μεταξύ μας» Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο βιβλίο Olivier Clement, Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 1997, σ. 291.