γ) Οι Ιουδαίοι της Παλαιστίνης αγωνίζονται να διατηρήσουν την ταυτότητά τους: η Μακκαβαϊκή εξέγερση

Η περίοδος της ειρήνης στην Παλαιστίνη έληξε όταν η χώρα πέρασε στην κυριαρχία των Σελευκιδών, βασιλέων της Συρίας. Αυτοί προσπάθησαν να εξελληνίσουν με βίαιο τρόπο τους Ιουδαίους. Ο βασιλιάς Αντίοχος έστειλε γραπτή διαταγή σ' όλα τα έθνη του βασιλείου του, σύμφωνα με την οποία αυτά θα εγκατέλειπαν τα έθιμά τους και θα γίνονταν όλα ένας λαός. Κι όλα τα έθνη υπάκουσαν. Ακόμη και από τους Ισραηλίτες πολλοί συμφώνησαν και δέχτηκαν τη θρησκεία του βασιλιά. Ο Αντίοχος βεβήλωσε* και λαφυραγώγησε το Ναό και απαγόρευσε την τήρηση του Σαββάτου, την περιτομή* και την προσφορά θυσιών. Επιπλέον διέταξε να προσφέρονται θυσίες στους εθνικούς θεούς μέσα στο Ναό της Ιερουσαλήμ. Οι ποινές που επέβαλλε σε όσους είχαν αντίρρηση έφταναν έως το θάνατο. Τότε μια ιουδαϊκή οικογένεια ιερέων, οι Ασμοναίοι, ξεκίνησαν μια σθεναρή* αντίσταση.

Εκείνο τον καιρό ένας ιερέας … που ονομαζόταν Ματταθίας … περιδιάβηκε την πόλη φωνάζοντας δυνατά: «Όποιος υποστηρίζει με ζήλο το νόμο του Μωυσή και τηρεί σταθερά τη Διαθήκη, ας με ακολουθήσει!». Τότε αυτός και οι γιοι του κατέφυγαν στα βουνά και εγκατέλειψαν όλα τους τα υπάρχοντα στην πόλη. Πολλοί που ήθελαν να ζήσουν με δικαιοσύνη, σύμφωνα με το Νόμο του Μωυσή, βγήκαν στην έρημο με σκοπό να μείνουν εκεί, μαζί με τα παιδιά τους, τις γυναίκες τους και τα ζώα τους, γιατί αντιμετώπιζαν μεγάλους κατατρεγμούς. Ενώθηκαν μ' αυτούς πολλοί… Έτσι συγκροτήθηκε ένας στρατός, ο οποίος χτύπησε τους αμαρτωλούς και ασεβείς ανθρώπους… Οι λόφοι της Ιουδαίας έγιναν το ορμητήριο του ανταρτοπόλεμου των Ιουδαίων ενάντια στους Σελευκίδες.

Μετά το θάνατο του Ματταθία, οι γιοι του, Ιούδας, Ιωνάθαν και Σίμων, συνέχισαν τον αγώνα. Στον Ιούδα μάλιστα έδωσαν το χαρακτηρισμό Μακκαβαίος (=αυτός που σφυροκοπά, ο ισχυρός). Γι' αυτό όλη η εξέγερση ονομάστηκε Μακκαβαϊκή. Έτσι υπερασπίστηκαν το Νόμο του Μωυσή έναντι των ειδωλολατρικών εθνών και των βασιλιάδων τους και δεν άφησαν τον ασεβή βασιλιά Αντίοχο να θριαμβεύσει.