β) Πρώτη φροντίδα των Ιουδαίων: η ανοικοδόμηση του Ναού τους

Μόλις έφτασαν στην ερημωμένη Ιερουσαλήμ, το πρώτο που έκαναν ήταν να θεμελιώσουν το Ναό πάνω στα ερείπια του Ναού του Σολομώντα. Όταν οι χτίστες έβαλαν τα θεμέλια του Ναού του Κυρίου, ήρθαν οι ιερείς με τις στολές τους και τις σάλπιγγες και οι λευίτες* … με τα κύμβαλα, για να υμνήσουν τον Κύριο… Έψαλαν … ευχαριστώντας τον Κύριο… Πολλοί απ' αυτούς που ήταν αρκετά ηλικιωμένοι και είχαν προλάβει τον πρώτο Ναό, έκλαιγαν δυνατά τώρα που έβλεπαν τον καινούριο Ναό να θεμελιώνεται. Οι άλλοι πανηγύριζαν με αλαλαγμούς.

Όμως το έργο αργούσε να ολοκληρωθεί. Οι δυσκολίες ήταν πολλές. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Ιουδαίοι βρήκαν τη γη κατεστραμμένη και τα σπίτια τους γκρεμισμένα. Επιπλέον είχαν να αντιμετωπίσουν και τις επιδρομές των γειτονικών λαών, αλλά και να πληρώνουν δυσβάστακτους φόρους στους Πέρσες. Σ' αυτές τις δυσκολίες προστέθηκε και το πρόβλημα με τους Σαμαρείτες. Σαμαρείτες λέγονταν οι κάτοικοι του πρώην Βορείου Βασιλείου, οι οποίοι είχαν στο μεταξύ αναμιχθεί με ειδωλολατρικούς πληθυσμούς. Αυτό έκανε τους Ιουδαίους να τους θεωρούν «ακάθαρτους». Όταν, λοιπόν, οι Σαμαρείτες θέλησαν να βοηθήσουν στο κτίσιμο του Ναού, εκείνοι αρνήθηκαν τη βοήθειά τους. Τότε οι Σαμαρείτες τους συκοφάντησαν στους Πέρσες ότι δήθεν με τα οικοδομικά τους έργα οχύρωναν την Ιερουσαλήμ. Έτσι, με απόφαση του πέρση μονάρχη η ανοικοδόμηση του Ναού σταμάτησε. Αργότερα, με την καθοδήγηση του Ζοροβάβελ το κτίσιμο ξανάρχισε. Τελικά το 515 π.Χ. έγιναν τα εγκαίνια του Ναού. Το μεγάλο όνειρο είχε πια πραγματοποιηθεί!

Ιουδαίοι της διασποράς Δεν επέστρεψαν όλοι οι Ιουδαίοι μετά το διάταγμα του Κύρου. Πολλοί εξακολουθούσαν να ζουν σε διάφορα μέρη της περσικής επικράτειας, στην Αίγυπτο, αλλά και σ' όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Εκεί, οργανωμένοι σε κοινότητες διατήρησαν την ιουδαϊκή τους ταυτότητα. Παρέμεναν πιστοί στη θρησκεία των πατέρων τους και μελετούσαν με ζήλο την παράδοσή τους. Οι Ιουδαίοι αυτών των κοινοτήτων ονομάζονται Ιουδαίοι της Διασποράς.