Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

22. Βαβυλώνια Αιχμαλωσία: ο λαός στην εξορία

α) Το κακό πλησιάζει

Από τις αρχές του 7ου αι. π.Χ. η δύναμη των Ασσυρίων άρχισε να παρακμάζει. Νέος ισχυρός λαός της περιοχής αναδείχθηκαν οι Βαβυλώνιοι. Στο μεταξύ στο θρόνο του Νότιου Βασιλείου ανέβηκε ο Ιωσίας. Τα τριάντα χρόνια βασιλείας του ήταν μια περίοδος ευημερίας και ανεξαρτησίας για το βασίλειο του Ιούδα. Ανάμεσα στα άλλα ο βασιλιάς προσπάθησε να κάνει και μια θρησκευτική μεταρρύθμιση. Να ξεκαθαρίσει δηλαδή τη θρησκεία από τα ειδωλολατρικά στοιχεία και τις ξένες επιδράσεις που είχαν με τον καιρό εισχωρήσει σ’ αυτήν. Φρόντισε, λοιπόν, να γκρεμιστούν τα είδωλα και τα θυσιαστήριά τους και οργάνωσε τη λατρεία με βάση το Νόμο του Θεού. Αυτά τα χρόνια ιερείς άρχισαν να καταγράφουν τις θρησκευτικές παραδόσεις και των δύο βασιλείων.

Την ίδια εποχή ζούσε στην Ιερουσαλήμ και ο προφήτης Ιερεμίας. Ο προφήτης, αν και έβλεπε θετικά την προσπάθεια του βασιλιά Ιωσία, είχε τη βαθιά πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να αλλάζει στ’ αλήθεια μόνον όταν μετανοιώνει πραγματικά. Κι ότι μια τέτοια μετάνοια δεν πετυχαίνεται με εξωτερικές αλλαγές. Είναι πάνω απ’ όλα μια υπόθεση της καρδιάς. Καθώς με το κήρυγμά του αποκάλυπτε τέτοιες αλήθειες, τα λόγια του συχνά ακούγονταν σκληρά: Ο Κύριος λέει: «Βαδίστε μέσα στους δρόμους της Ιερουσαλήμ. Κοιτάξτε και ψάξτε τις πλατείες της. Κι αν βρείτε έστω κι έναν άνθρωπο να κάνει το σωστό και ν’ αναζητάει την αλήθεια, τότε εγώ θα συγχωρήσω την αμαρτία της πόλης… Μπορεί ν’ αλλάξει ο μαύρος το χρώμα του ή η λεοπάρδαλη τα στίγματά της; Άλλο τόσο κι εσείς μπορείτε ν’ αλλάξετε και να κάνετε το καλό…».

Ανάξιοι βασιλείς διαδέχθηκαν τον Ιωσία. Στο μεταξύ στην περιοχή κυριαρχούσε πια ο βασιλιάς των Βαβυλωνίων Ναβουχοδονόσορ. Όλοι ήταν αναγκασμένοι να πληρώνουν φόρο υποτελείας σ’ αυτόν. Κι όμως στην Ιερουσαλήμ οι περισσότεροι κάτοικοί της δεν ανησυχούσαν. Θεωρούσαν ότι δεν διέτρεχαν κανέναν κίνδυνο, αφού ο Ναός του Κυρίου βρισκόταν στην πόλη τους! Ο προφήτης Ιερεμίας προσπαθούσε να τους δείξει το λάθος τους. Στεκόταν στην πόρτα του Ναού και κήρυττε άφοβα: Ακούστε … όλοι όσοι περνάτε για να πάτε να προσευχηθείτε στον Κύριο! Ο Κύριος λέει: «Διορθώστε τη συμπεριφορά σας και τα έργα σας… Μην ξεγελάτε τον εαυτό σας επαναλαμβάνοντας ‘ο Ναός που κατοικεί ο Κύριος είναι εδώ’. Αν πράγματι διορθώσετε τη συμπεριφορά και τα έργα σας … τότε εγώ θα κατοικήσω μαζί σας…».

Έτσι άρχισαν οι δοκιμασίες του προφήτη. Για να του κλείσουν το στόμα, του απαγόρεψαν να μιλάει στο λαό, έκαψαν τις προφητείες του, αποπειράθηκαν να τον δηλητηριάσουν, τον μαστίγωσαν, τον φυλάκισαν. Όμως εκείνος κι από τη φυλακή δεν έπαυε να προειδοποιεί τους συμπατριώτες του: Ο Κύριος λέει: «Έρχεται λαός από μια χώρα του βορρά, έθνος μεγάλο ξεσηκώνεται από της γης τις άκρες. Τόξο κρατάνε και χατζάρι, είναι σκληροί και άσπλαχνοι, στ’ άλογα ανεβαίνουν κι ακούγονται οι φωνές τους σαν τη βοή της θάλασσας. Πολεμιστές που για μάχη παρατάσσονται ενάντια σ’ εσένα, πόλη της Σιών».

Ο ζυγός του Ιερεμία Κάποτε, με την υποκίνηση των Αιγυπτίων, τα μικρά κράτη που γειτόνευαν με το βασίλειο του Ιούδα ήρθαν στο βασιλιά Σεδεκία και του ζήτησαν να δράσουν όλοι μαζί κατά της Βαβυλώνας. Όταν το έμαθε ο προφήτης, άρχισε να κυκλοφορεί στην πόλη κουβαλώντας στους ώμους του έναν ξύλινο ζυγό. Με τη συμβολική αυτή πράξη ήθελε να τους προειδοποιήσει ότι μια τέτοια λαθεμένη επιλογή τελικά θα τους οδηγούσε στην υποταγή.

Πράγματι, τα λόγια του επαληθεύτηκαν τραγικά. Το 597 π.Χ. οι Βαβυλώνιοι πολιόρκησαν την Ιερουσαλήμ και λεηλάτησαν το Ναό. Ο βασιλιάς, οι άρχοντες, και επιφανείς Ιουδαίοι σύρθηκαν εξόριστοι στη Βαβυλώνα. Το κακό όμως δεν τέλειωσε εκεί. Δέκα χρόνια αργότερα, το 587 π.Χ. οι Βαβυλώνιοι επανήλθαν. Και τότε η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. Η Ιερουσαλήμ παραδόθηκε στις φλόγες και άρχισε η περίοδος που είναι γνωστή ως βαβυλώνια αιχμαλωσία.

Η Βαβυλώνα ήταν χτισμένη στις όχθες του Ευφράτη και αποτελούσε κέντρο της περιοχής από τον 19ο μέχρι το 2ο αι. π.Χ. Τη μεγαλύτερη ακμή της τη γνώρισε στην εποχή του Ναβουχοδονόσορα (6ος αι. π.Χ.). Τότε ήταν μια πολυάριθμη πόλη με σπουδαία τείχη, περίφημους κρεμαστούς κήπους κι έναν τεράστιο πυργόμορφο ναό (ζιγκουράτ). Μια ξακουστή πύλη στα τείχη της πόλης ήταν η πύλη της Ιστάρ απ' όπου περνούσε ο δρόμος των πομπών. Ίσως απ' αυτήν πέρασαν οι Βαβυλώνιοι και τους αιχμάλωτους Ιουδαίους! Η διπλανή αναπαράσταση της πύλης της Ιστάρ βασίζεται σε αρχαιολογικά ευρήματα.