γ) Ο τελευταίος Κριτής: Σαμουήλ

Ο Σαμουήλ ήταν από παιδί αφιερωμένος στο Θεό. Ήταν άνθρωπος που μπορούσε να διακρίνει την αλήθεια μέσα στα γεγονότα της ζωής. Καλούσε, λοιπόν, συνεχώς το λαό να απομακρυνθεί από τα είδωλα και να μην ξεχνάει τον αληθινό Θεό. Όλες οι φυλές του Ισραήλ από τη Δαν μέχρι τη Βέερ - Σεβά τον αναγνώριζαν ως «άνθρωπο του Θεού».

Όλα αυτά τα κρίσιμα χρόνια της εγκατάστασης στη Χαναάν, οι Ισραηλίτες ζούσαν ανάμεσα σε λαούς που είχαν βασιλείς. Για πολλούς μάλιστα λαούς ο βασιλιάς ήταν θεός. Οι Ισραηλίτες, καθώς ήταν οργανωμένοι σε φυλές, κατ' αρχάς δεν είχαν βασιλιά. Έτσι όμως δυσκολεύονταν π.χ. στο να παίρνουν γρήγορα στρατιωτικές αποφάσεις. Επηρεασμένοι, λοιπόν, από τους γείτονές τους άρχισαν να πιστεύουν ότι με ένα βασιλιά θα ήταν ευκολότερο να νικήσουν τους εχθρούς τους και να ευημερήσουν. Γι' αυτό απευθύνθηκαν στο Σαμουήλ και του ζήτησαν να εκλέξει ένα βασιλιά γι' αυτούς.

Ο Σαμουήλ θεώρησε την απαίτησή τους ασέβεια προς τον Κύριο. Κι αυτό επειδή πίστευε ότι ο Θεός ήταν το μοναδικό στήριγμα του Ισραήλ από την εποχή της Εξόδου. Προσευχήθηκε, λοιπόν, στο Θεό ο οποίος του απάντησε: «Άκουσε το λαό και δέξου όλα όσα σου ζητούν. Δεν περιφρόνησαν εσένα, αλλά εμένα, κι αρνήθηκαν να είμαι πια βασιλιάς τους… Τώρα λοιπόν κάνε ό,τι σου ζητάνε, αλλά ξεκαθάρισέ τους … ποια θα είναι τα δικαιώματα του βασιλιά…». Ο Σαμουήλ ανακοίνωσε όλα τα λόγια του Κυρίου στο λαό… «Να ποια θα είναι τα δικαιώματα του βασιλιά που θα σας κυβερνάει: Θα παίρνει τους γιους σας και θα τους χρησιμοποιεί … για να οργώνουν τα χωράφια του … ή για να του κατασκευάζουν τα πολεμικά του όπλα.. Θα παίρνει τις κόρες σας για να του φτιάχνουν αρώματα, να του μαγειρεύουν και να του ζυμώνουν. Θα πάρει τα καλύτερα χωράφια σας και τα αμπέλια σας… Από τα πρόβατά σας θα παίρνει το δέκατο κι εσείς θα είστε δούλοι του… Θ' αρχίσετε τότε να παραπονιέστε στον Κύριο για το βασιλιά σας που εσείς εκλέξατε να σας κυβερνάει, αλλά ο Κύριος δε θα σας απαντάει».

Ο Σαμουήλ, τοιχογραφία του 16ου αι. στη Μονή Σταυρονικήτα (Άγιον Όρος)