Φαινόμενα

Πιο σκληρή η σιωπή

Σε αυτή τη δίκη της κάμερας, που προηγήθηκε της 17Ν, τα επιχειρήματα κάλυψαν τις διαστάσεις του τετριμμένου διαλόγου για την εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα τηλεόραση, αλλά ξέχασαν μια πολύ ανθρώπινη

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Για τον διάλογο που αφορούσε την παρουσία ή μη της κάμερας κατά τη δίκη της 17Ν εξαντλήθηκαν όλα τα γνωστά επιχειρήματα υπέρ και κατά της τηλεόρασης, έμεινε απ' έξω μόνο μία διάσταση, ίσως η πιο ανθρώπινη

Ενδιαφέρεται ή όχι το κοινό για τη δίκη της 17Ν; Το βέβαιο είναι ότι ελάχιστα το ενδιαφέρει η δίκη της κάμερας, που προς το παρόν διεξάγεται εντός και εκτός του δικαστηρίου. Ωστόσο ουδείς αρνείται ότι η παρουσία της ή μη αποτελεί κομβικό σημείο για την καλλιέργεια του ενδιαφέροντος, όπως αποτελεί άλλωστε και μοχλό για τις εξελίξεις του ίδιου του πολιτικού συστήματος - μην ξεχνάμε ότι κρυφές της "επιδόσεις" υπήρξαν αφορμή για αποπομπή βουλευτή.

Είναι γεγονός ότι η 17Ν δεν είχε ουδέποτε λαϊκό έρεισμα στη χώρα μας και ορισμένες αναιμικές συμπάθειες περιορίζονται χρονικώς στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια και οφείλονται μάλλον σε εκείνον τον μεταχουντικό αντιστασιακό "αυτοματισμό", που αναπτύχθηκε σαν εκτόνωση ενός λαού που είχε καθυστερημένη αντίδραση.

Οι δημοσιευμένες προκηρύξεις της κάθε άλλο παρά πάθιασαν τα πλήθη - περισσότερο έναν εφημεριδιακό ανταγωνισμό τόνωσαν.

Ωστόσο, η ίδια αδιαφορία περιέβαλε και τα θύματά της 17Ν και μαζί η ίδια καχυποψία. Η υπόθεση αντιμετωπιζόταν σαν ένα είδος "ξεκαθαρίσματος λογαριασμών" δύο άκρων ή κάτι παρόμοιο από τον κόσμο που ήθελε την ησυχία του και τη δημοκρατία του.

Αυτό φυσικά και σπίλωσε τη μνήμη των αθώων θυμάτων της 17Ν, καθώς αντιμετωπίζονταν με εκείνη την ισοπεδωτική α-πολιτική καχυποψία του κακομοιροέλληνα "τρομοκράτες οι μεν, αλλά και οι άλλοι, ε, κάτι θα 'καναν".

Με άλλα λόγια, η 17Ν γλίστρησε μέσα σε μια σιωπή, που κατ' εξαίρεση έσπαγαν οι δικές της προκηρύξεις. Μέσα σε αυτή τη σιωπή παρέσυρε τη μνήμη των θυμάτων της και την έδεσε μαζί της.

Αυτή τη σιωπή όφειλε να σπάσει η παρουσία της κάμερας στη δίκη.

Μπερδευτήκαμε όμως, μεταξύ των αμαρτημάτων της τηλεόρασης και των θεαματικών ευκολιών που προσφέρει η κάμερα στους δημοσιογράφους.

Ωστόσο, δεν πρόκειται αυτή τη φορά για καμία από τις δύο περιπτώσεις. Και μόνον το γεγονός ότι ορισμένοι συγγενείς θυμάτων την θέλουν παρούσα μοιάζει να μας δείχνει τη διάσταση που δεν υποψιαζόμαστε.

Την έδειξε ο ίδιος ο πατέρας του Κωστή Περατικού στην εκπομπή του Αλέξη Παπαχελά, όταν είπε πως την θέλει την κάμερα. "Και δεν τον νοιάζει που έτσι θα έχει βήμα ο Κουφοντίνας, ο Γιωτόπουλος;" ρωτήθηκε, για να απαντήσει χωρίς δισταγμό: "Όχι, έτσι είναι, έτσι πρέπει να γίνεται, να μιλούν όλοι".

Ναι, γιατί μιλώντας εκείνοι θα "ακουστεί" και ο δικός του άνθρωπος, που υπήρξε θύμα τους. Η αγωνία του πατέρα είναι να "υπάρξει" η μνήμη του γιου του, να σπάσει η σιωπή. Θα πουν τα δικά τους οι μεν, αλλά θα αντιμετωπιστούν δημοσίως και από τους δε. Και ο λαός θα κρίνει. Χαζός δεν είναι. Να ενδιαφερθεί χρειάζεται. Το ξέρει αυτό ο κ. Περατικός. Και φυσικά το καθημερινό σόου, χωρίς περιεχόμενο, κάνει τον κόσμο αδιάφορο και τον Γιωτόπουλο σταρ - αθέατο μάλιστα, κάτι σαν θρύλο, δηλαδή.

Η σιωπή γύρω από τα θύματα είναι που αγριεύει τους συγγενείς, μια σιωπή που γίνεται ακόμη πιο βαριά μέσα σε ένα γενικό κλίμα συγκατάβασης, που διαμόρφωσαν τα μίντια τελευταία στιγμή, κάπως να σώσουν τα προσχήματα, ότι δεν θα ακούγονται μόνον οι τρομοκράτες, αλλά και η πλευρά των θυμάτων. Για την ισορροπία, για την έξωθεν καλή μαρτυρία του εγχώριου μιντιακού πολιτισμού.

Χώρος για μνήμη

Χρειάστηκαν 27 χρόνια για να αρθρωθεί μια κουβέντα συμπάθειας, για να οργανωθεί μια εκδήλωση συμπαράστασης. Ήταν 27 χρόνια καχυποψίας και σκοτεινής μνήμης για αθώους, που δεν ήταν και όλοι διάσημοι, ώστε να αποκατασταθούν με τιμή.

Η παρουσία μιας κάμερας, χωρίς υπερβολές - που τώρα πια δημιουργήθηκαν - χωρίς πολλές φασαρίες, με συνεχή λειτουργία, θα έδινε μια δημοσιότητα πολύτιμη σε μια υπόθεση που πρέπει πλέον να απομυθοποιηθεί.

Με μια τηλεόραση που θα βουλιάξει στην παθολογία της προσπαθώντας να καλύψει τα κενά της εικόνας κάνοντας σόου αφηγήσεων για τον "αρχηγικό" ή "γοητευτικό" Γιωτόπουλο - ναι, και αυτό το ακούσαμε - προκαλώντας κόπωση και αποστροφή στο κοινό εντέλει για τη δίκη, με τις εφημερίδες να σηκώνουν το βάρος της ενημέρωσης, χωρίς να μπορούν απολύτως να το καλύψουν, η σιωπή θα παραμείνει γύρω από τα θύματα, όταν οι θύτες θα έχουν γίνει σταρ, ήρωες τηλε-μυθιστορημάτων.

Ίσως μεγαλύτερος τρόμος για τον κ. Περατικό και από εκείνον ότι μπορεί να προσβληθεί η μνήμη του γιου του από εκείνους, που ήδη την έχουν προσβάλει, είναι ότι αυτή η μνήμη θα παραμείνει "σιωπηλή", "αθέατη", ανικανοποίητη ακόμη και μετά την απονομή της δικαιοσύνης, γιατί δεν βρήκε χώρο εκεί, που εκείνοι που την πρόσβαλαν, είχαν άφθονο.