ΑΝΤΑΜ ΜΙΧΝΙΚ

Πρόσωπα Μεταξύ ηθικής και επιχειρήσεων

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Άνταμ Μίχνικ ίδρυσε και διευθύνει την «Γκαζέτα Βιμπόρτσα», την καλύτερη εφημερίδα της Πολωνίας. Και ισορροπεί επιδέξια ανάμεσα στην ηθική και τις επιχειρήσεις.

Άνταμ Μίχνικ. Ίδρυσε και διευθύνει την καλύτερη εφημερίδα της Πολωνίας

Πέρυσι το καλοκαίρι, ο Λεβ Ρύβιν, ένας διάσημος κινηματογραφικός παραγωγός, πρόσφερε στον Μίχνικ ένα πολύ μεγάλο ποσό (κάπου 19,5 εκατομμύρια δολάρια) με αντάλλαγμα να παρέμβει στις πολιτικές αρχές της χώρας ώστε να χαλαρώσει ο υπό συζήτηση νέος νόμος για τα οπτικοακουστικά μέσα. Η συναλλαγή αυτή θα μπορούσε να επιτρέψει στον Agora, τον εκδοτικό όμιλο που εκδίδει την «Γκαζέτα Βιμπόρτσα», να πραγματοποιήσει το βασικό του σχέδιο εκείνη την περίοδο - να εξαγοράσει έναν ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό. Αλλά ο Μίχνικ προτίμησε να μαγνητοφωνήσει μία από τις συνομιλίες του με τον παραγωγό και να τη δημοσιοποιήσει, καταγγέλλοντας παράλληλα το κλίμα της έρπουσας διαφθοράς που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην πολωνική πολιτική.

Ο Μίχνικ είναι ένας από τους ιδρυτές της νέας Πολωνίας, ένας άνθρωπος που προωθεί αλλαγές και συμμετέχει ενεργά στις πολιτικές συζητήσεις - στην εβδομαδιαία «Πολίτικα» χαρακτηρίζεται «ο ψυχοθεραπευτής της χώρας». Πρόσφατα το περιοδικό «Πρζέγκλαντ», που πρόσκειται στους νεο-κομμουνιστές, τον κατέταξε στην πέμπτη θέση του κατάλογου των «100 Πολωνών με τη μεγαλύτερη επιρροή», πίσω από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό, τον πριμάτο της πολωνικής εκκλησίας και τον πρόεδρο της Δίαιτας, της πολωνικής Βουλής. Ο όμιλος Agora είναι μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της Πολωνίας, με 28 ραδιοσταθμούς, μια πύλη στο Ίντερνετ, μερικές εφημερίδες που διανέμονται δωρεάν, 16 εικονογραφημένα περιοδικά, ένα τυπογραφείο.

Στον κατάλογο αυτό, ο Μίχνικ είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος των βετεράνων της «Αλληλεγγύης». Ίδρυσε την «Γκαζέτα Βιμπόρτσα» την άνοιξη του 1989 και την έκανε μοναδική στο είδος της στην Ευρώπη, ίσως και στον κόσμο. Είναι πρώτη σε κυκλοφορία (πουλάει κάθε μέρα 424.000 φύλλα) και ωστόσο εξακολουθεί να δημοσιεύει μακροσκελή άρθρα εξαιρετικού πνευματικού και καλλιτεχνικού επιπέδου που πραγματεύονται κυρίως την ηθική διάσταση των πραγμάτων. Και ο διευθυντής της έχει αποδείξει πως τα άρθρα αυτά δεν είναι κενά λόγια. Το 1998, ο όμιλος Agora, που είχε αρχικά τρεις μετόχους - ανάμεσά τους ο σκηνοθέτης Αντρέι Βάιντα - αναδιοργανώθηκε και μπήκε στο χρηματιστήριο. Ο έλεγχος του ομίλου συγκεντρώθηκε στα χέρια πέντε προσώπων στην κορυφή της ηγεσίας της εφημερίδας. Ήταν όμως σαφές πως έπρεπε να υπάρξει συμβολική συμμετοχή όλων και στο πλαίσιο αυτό μοιράσθηκαν μετοχές στους εργαζομένους, αναλόγως αρχαιότητας και αξίας. Αλλά ο Άνταμ Μίχνικ αρνήθηκε να πάρει τις μετοχές που του αναλογούσαν. Και εξήγησε πως η πνευματική ανεξαρτησία της εφημερίδας μπορεί να μειωνόταν, αν η σύνταξη άρχιζε να ανησυχεί για την πορεία της τιμής των μετοχών της και προσαρμοζόταν στην «κοινή γνώμη», αντί να προσπαθεί να τη διαμορφώνει.