Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Ορίζοντες :: Καλλιτεχνική είδηση

( άγνωστος πόλεμος... καλών τεχνών :: 12-03-2003) 

Άγνωστος πόλεμος… καλών τεχνών

Είναι ο καλλιτέχνης και επιστήμονας; Ένας άγνωστος «πόλεμος» εξελίσσεται ανάμεσα στα τμήματα εικαστικών και στις Σχολές Καλών Τεχνών - και φτάνει ως το Συμβούλιο της Επικρατείας

ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ

Ολόκληρη επιστήμη! Εμείς βλέπουμε μια γυμνή κοπέλα, όμως το μάτι του καλλιτέχνη (ή σπουδαστή) βλέπει αναλογίες και αποχρώσεις… Επιστήμη και Τέχνη; Γι' αυτό ερίζουν οι ελληνικές σχολές Καλών Τεχνών

Μια άγνωστη κόντρα σχετικά με τη λειτουργία της τρίτης Σχολής Καλών Τεχνών στην Ελλάδα, η οποία λειτουργεί από το 2000 ως Τμήμα Επιστημών της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και πρόσφατα μετονομάστηκε σε Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών, υποβόσκει εδώ και καιρό και έχει φτάσει μέχρι το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Εξαιτίας αυτής της διαμάχης ανάμεσα στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών και το νέο Τμήμα, η ανάπτυξη της συγκεκριμένης σχολής (εργαστήρια, κονδύλια) καθυστέρησε μέχρι σήμερα, ενώ το υπουργείο Παιδείας αναγκάστηκε φέτος να την εντάξει σε άλλο επιστημονικό πεδίο (από το 1ο πεδίο ανθρωπιστικών επιστημών στο 4ο τεχνολογικών) και να ορίσει εξέταση στο ειδικό μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου για την εισαγωγή φοιτητών στο εξής, ενώ μέχρι τώρα οι εισακτέοι έμπαιναν με τη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων.

Αυτή η αλλαγή θα ισχύσει από το επόμενο έτος. Ωστόσο, η διαμάχη ενδέχεται να έχει μεγαλύτερες συνέπειες εάν η προσφυγή του Επιμελητηρίου στο ΣτΕ γίνει δεκτή, καθώς θέτει ζήτημα μη ισοτιμίας των πτυχίων που θα παρέχει το νέο Τμήμα με τα πτυχία των δύο υπαρχουσών σχολών.

Και επί της ουσίας, θέτει και ένα πολύ λεπτό, σχεδόν φιλοσοφικό, ζήτημα: Η επιστημονική προσέγγιση της Τέχνης πλάθει καλλιτέχνες ή επιστήμονες;

Ας δούμε τι έχει συμβεί. Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών, με προσφυγή του στο ΣτΕ προ 2 ετών, που δεν έχει ακόμα εκδικασθεί, ζητά να ακυρωθεί η εισαγωγή φοιτητών στο νεοσύστατο Τμήμα Επιστημών της Τέχνης (τότε) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Ως κύριο λόγο ακύρωσης προέβαλλε το ότι οι φοιτητές εισήχθησαν χωρίς να έχουν προηγηθεί ειδικές εξετάσεις με τις οποίες να πιστοποιείται η ικανότητά τους να παρακολουθήσουν διδασκαλία εικαστικών τεχνών. Αντιθέτως, για την εισαγωγή στις υπάρχουσες σχολές Αθήνας και Θεσσαλονίκης διενεργούνται ειδικές εξετάσεις, οι οποίες πιστοποιούν την καλλιτεχνική ικανότητα του υποψηφίου.

Επιπλέον, υποστήριξε ότι στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων δεν υπήρχε υποδομή, ούτε ειδικευμένο διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, ούτε ειδικευμένο πρόγραμμα σπουδών για το Τμήμα και κατέληξε:

«Παρά ταύτα, οι απόφοιτοι του Τμήματος θα έχουν ίσα επαγγελματικά δικαιώματα με τον απόφοιτο των Καλών Τεχνών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, θα μπορούν να διδάσκουν ως καθηγητές καλλιτεχνικών μαθημάτων και να εγγράφονται χωρίς κρίση στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών, να εκλέγουν και να εκλέγονται στα διοικητικά όργανά του και στην Επιτροπή Κατάταξης και Κρίσης Καλλιτεχνικού Έργου, να αναλαμβάνουν δημόσια καλλιτεχνικά έργα. Συνεπώς, χωρίς έγκυρες καλλιτεχνικά σπουδές, θα είναι τυπικά ισότιμοι με τους αποφοίτους των Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών».

Ζήτημα «εγκυρότητος» σπουδών

Τι σημαίνει «έγκυρες καλλιτεχνικά σπουδές»; Σύμφωνα με το μέλος του Επιμελητηρίου κ. Μπ. Δαραδήμο είναι τελείως διαφορετικό πράγμα να σπουδάζει κανείς, λόγου χάριν, Μουσικολογία από το να είναι μουσουργός, Θεατρολογία από να είναι ηθοποιός, όπως ένας καλός φιλόλογος δεν είναι αυτομάτως λογοτέχνης. Κοινώς, το νέο Τμήμα παρέχει σπουδές σχετικές με την Τέχνη. Συνεπώς, «δεν είναι Σχολή Καλών Τεχνών, διότι δεν υποκαθίσταται η καλλιτεχνική σπουδή με οποιαδήποτε επιστημονική γνώση, καθώς η επιστημονική προσέγγιση ενός φαινομένου δεν ταυτίζεται με το ίδιο το φαινόμενο».

Εντελώς διαφορετική άποψη έχει ο ζωγράφος και καθηγητής του νέου Τμήματος κ. Δημ. Ράτσικας. Θέτει ζήτημα «καλλιτεχνισμού εναντίον επιστημονισμού» και υποστηρίζει ότι όλη η αντίδραση οφείλεται κυρίως σε συντεχνιακούς λόγους. «Εμείς, σε αντίθεση με τις υπάρχουσες σχολές, είμαστε προσανατολισμένοι στην ακριβή επιστημονική γνώση. Θεωρούμε ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι και επιστήμονας», τονίζει. Εξάλλου, ο πρύτανης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, κ. Χρόνης Μπότσογλου, θεωρεί ότι η εφαρμοσμένη εκδοχή της Τέχνης είναι θετικό στοιχείο και καλό είναι να δημιουργηθούν νέες σχολές, θα έπρεπε όμως ο χαρακτήρας του Τμήματος να ξεκαθαρίσει, καθώς υπήρχαν ασάφειες. Πάντως, ο κ. Μπότσογλου θεωρεί αθέμιτο να επεμβαίνει ένας επαγγελματικός χώρος (Επιμελητήριο) σε ζητήματα εκπαίδευσης: «Είναι σαν να κάνουν οι αρχιτέκτονες αγωγή στην Αρχιτεκτονική Σχολή».