Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Γνώμη (άρθρο σχολιασμού)

( "νέο" δόγμα... 10 ετών :: 28-01-2003) 

"Νέο" δόγμα… 10 ετών

Η θέση για προληπτικά χτυπήματα εναντίων εχθρών είναι παλιά

Οι ΗΠΑ εμφανίζονται έτοιμες να θέσουν σε εφαρμογή το νέο δόγμα τους, το οποίο προβλέπει προληπτικά πλήγματα εναντίον εχθρικών χωρών και τρομοκρατών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή. Η αμερικανική κυβέρνηση ξεκαθάρισε προχθές ότι είναι έτοιμη να αναλάβει μονομερή δράση στο Ιράκ.

Η Αμερική διατηρούσε από καιρό το δικαίωμα να χτυπήσει πρώτη προκειμένου να υπερασπιστεί τα στρατεύματα και τα εδάφη της από επικείμενες απειλές. Όμως, οι ειδικοί λένε ότι αυτή η πολιτική των προληπτικών πληγμάτων παρουσιάζει μερικά εντυπωσιακά χαρακτηριστικά. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση Μπους έχει μετατρέψει τα προληπτικά πλήγματα από απλό ενδεχόμενο σε πεμπτουσία της εξωτερικής πολιτικής της. Και μιλάει γι' αυτά ανοιχτά. Τα προληπτικά πλήγματα είναι πια κάτι που όχι μόνο δεν συζητείται κεκλεισμένων των θυρών, αλλά και διαφημίζεται σε στρατηγικά έγγραφα, διακηρύσσεται σε προεδρικές ομιλίες και περιλαμβάνεται στις ιστοσελίδες του Λευκού Οίκου στο Ίντερνετ.

Οι επικρίσεις

Όμως αυτό το δόγμα έχει πολλούς επικριτές, οι οποίοι πιστεύουν ότι η δημόσια εμμονή της αμερικανικής κυβέρνησης σε αυτό προκαλεί εντάσεις στις σχέσεις των ΗΠΑ με τους συμμάχους της. Ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του προέδρου Κάρτερ, λέει ότι αυτό τροφοδοτεί τα αντιαμερικανικά αισθήματα. Και ο Μπρεντ Σκάουκροφτ, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του πατέρα τού Μπους, έχει πει ότι το δόγμα των προληπτικών πληγμάτων "αφήνει την πόρτα ανοιχτή και για άλλους που θα ήθελαν να διεκδικήσουν αυτό το δικαίωμα".

Το δόγμα Μπους απηχεί θέσεις, οι οποίες είχαν διατυπωθεί τουλάχιστον πριν από μία δεκαετία. Όταν ο Ντικ Τσέινι ήταν υπουργός Άμυνας επί προεδρίας Μπους πατρός, οι συνεργάτες του είχαν συντάξει ένα έγγραφο το οποίο είχε μείνει γνωστό ως Οδηγίες Αμυντικού Σχεδιασμού και περιείχε πολλές από τις αμφιλεγόμενες θέσεις τις οποίες έχει ασπαστεί η σημερινή κυβέρνηση. Μεταξύ των συνεργατών τού Τσέινι ήταν ο Πολ Γούλφοβιτς, νυν υφυπουργός Άμυνας, ο Ι.Λιούις Λίμπι, νυν προσωπάρχης του Τσέινι, και ο Ζαλμάι Χαλιλζάντ, απεσταλμένος του Λευκού Οίκου στην ιρακινή αντιπολίτευση. Οι συντάκτες του εγγράφου υποστήριζαν ότι οι ΗΠΑ πρέπει να είναι προετοιμασμένες να χρησιμοποιήσουν βία, αν χρειαστεί, προκειμένου να αποτρέψουν τη διάδοση των πυρηνικών όπλων.

Υποστήριζαν επίσης ότι η αμερικανική πολιτική πρέπει να διατηρεί την αμερικανική πρωτοκαθεδρία και να αποθαρρύνει την εμφάνιση μιας εχθρικής υπερδύναμης. Σύμφωνα με το έγγραφο, οι στρατιωτικοί συνασπισμοί δεν είναι ανάγκη να βασίζονται σε επίσημες συμμαχίες, αλλά μάλλον σε "ad hoc" συνεργασίες εθνών - θέση η οποία σήμαινε ότι η Ουάσιγκτον δεν θα δεσμευόταν απαραιτήτως από τις απόψεις των συμμάχων της.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2000 τίποτα δεν έδειχνε ότι ο Τζορτζ Μπους θα υιοθετούσε τόσο σκληρές θέσεις. Όμως, όλα άλλαξαν μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Μεταμόρφωσαν την αμερικανική πολιτική, υποχρέωσαν τους συνεργάτες του Μπους να καταστρώσουν μια πιο επιθετική στρατηγική για την αντιμετώπιση των απειλών κατά των ΗΠΑ και έδωσαν την ευκαιρία στους σκληροπυρηνικούς να επιβάλουν τις παλιές τους θέσεις.