ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ Έναν μέτριο με ολίγη…

Ένας μέτριος υπουργός με ολίγη φαντασία…

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ

Αλήθεια το σάπιο μέσα μας θ' αλλάξει κύτταρο ποτέ;

Ν. Φωτόπουλου, «Η γεωμετρία μιας αθέατης γενιάς»

Ο τίτλος του άρθρου παραπέμπει ίσως σε παρασκευή καφέ. Είναι όμως παραπλανητικός. Στην πραγματικότητα αναφέρεται και περιγράφει «έναν μέτριο υπουργό με ολίγη φαντασία».

Αυτό το είδος των εν ενεργεία πολιτικών αντί να εξαφανίζεται όσο πάει και διευρύνεται. Σπάνια συναντάς πλέον κυβερνώντες με ανοικτό μυαλό, ξεκάθαρη πολιτική θέση, αμετακίνητη (και ασυμβίβαστη) ηθική στάση και κυρίως δημιουργικότητα, νέες ιδέες, όραμα και πάθος. Οι περισσότεροι - αν και εμφανίζονται κοσμικοί και επικοινωνιακοί - στην ουσία ζουν σ' ένα κλειστοφοβικό σύστημα και βιώνουν καθημερινά τον κίνδυνο ή το άγχος της απώλειας της καρέκλας. Προκειμένου μάλιστα ν' αποφύγουν ένα τέτοιο σοκ, προτιμούν να χάνουν τη μνήμη τους και το νήμα της προσωπικής τους ιστορίας.

Οι εν λόγω πολιτικοί έχουν αποφασίσει να επαναπροσδιορίσουν την έννοια της πολιτικής, την έννοια των θεσμών και την έννοια της ευθύνης. Ως πολιτική νοούν ένα αυτοεξυπηρετούμενο σύστημα το οποίο δευτερευόντως ικανοποιεί τούς κατά καιρούς «δικούς μας» και - μόνο κατά τύχη - μπορεί να ωφελήσει και κάποιον άγνωστο, περαστικό ή μη ανήκοντα σε ομάδα, παρεούλα, φράξια, απλό πολίτη. Ως θεσμό του κράτους νοούν μετακινούμενους από θέση σε θέση παράγοντες, συμμάχους ή παρίες, οι οποίοι όχι μόνο κληρονομούν «τις νόσους» των προηγουμένων, αλλά προσθέτουν και τις δικές τους (εν είδει προσωπικής σφραγίδας).

Ως ευθύνη (πολιτική, κοινωνική, ηθική) νοούν την καταστρατήγηση των κωδίκων και αξιών χωρίς φανερά ίχνη (που δημιουργούν πολιτικό κόστος) και πάντοτε υπέρ του μηχανισμού που τους διόρισε.

Μ' αυτά και μ' αυτά, καταλήξαμε στο να έχουμε «πιστοποιητικά εντιμότητας» χορηγούμενα διά νόμου (βλέπε διατάξεις σχετικές με την a posteriori απαλλαγή των διατελεσάντων διοικητών Οργανισμών Ανασυγκρότησης) καθώς και ανεύθυνο κράτος (σε θέματα αγοράς, ασφάλειας, καταστροφών κ.λπ.) που αναζητεί ευθύνες μόνο στους πολίτες. Το κοινωνικό συμβόλαιο αντεστράφη. Οι πολίτες εγγυώνται τη λειτουργία του κράτους και όχι το κράτος την ειρηνική συνύπαρξη των πολιτών. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε τι ακριβώς δουλειά κάνουν οι «μέτριοι με ολίγη…»; Ιδέες δεν γεννάνε, δουλευταράδες δεν είναι, ως τεχνοκράτες διαχειριστές δεν διαπρέπουν, πολιτικό λόγο με ουσία δεν εκφέρουν. Τι άλλο μένει από το να εξασφαλίζουν το καθημερινό τους προφίλ, την κληρονομικώ δικαίω διαδοχή τους, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, το μικροπολιτικό κουτσομπολιό και το υπουργικό τους μέλλον; Σχεδόν τίποτα, αν εξαιρέσει κανείς κάποιους νόμους που γίνονται για να (ξε)γίνονται και κάποιες ευρωπαϊκές φιέστες που βγάζουν μάτι (ως προς τη χλιδή) αλλά «ουδέν νεώτερον» (ως προς τα συμπεράσματα).

Εύλογα θα με ρωτήσετε: Όλοι είναι έτσι; Όχι βέβαια. Αλλά ο κοινός παρονομαστής δίνει το χρώμα και διαμορφώνει το κλίμα. Η ευρηματικότητα ενός υπουργού Πολιτισμού, η αποτελεσματικότητα ενός υπουργού Δημόσιας Τάξης, η διαλλακτικότητα ενός υπουργού Δημόσιας Διοίκησης, ακόμα και η ηπιότητα ενός υπουργού Υγείας δεν μπορούν να καλύψουν τη μεγάλη μαύρη πολιτική - ιδεολογική τρύπα, που κατ' ευφημισμόν αποκαλείται «κυβερνητικό έργο».

Θα ρωτήσετε και πάλι. Υπάρχουν άμεσες μαγικές λύσεις; Όχι βέβαια. Όταν όμως είσαι στον δρόμο του χαλασμού, όσο νωρίτερα βγεις τόσο το καλύτερο, λένε οι Κινέζοι σοφοί. Καιρός νομίζω είναι για τους Έλληνες εκπροσώπους της κινεζικής σοφίας να συνειδητοποιήσουν ότι με μέτρια υλικά δεν παράγεται άριστο (ούτε καν καλό) αποτέλεσμα και ν' αλλάξουν τρόπο σκέψης. Τούτο σημαίνει Νέα Κυβέρνηση με νέα πρόσωπα, Νέο Εκτελεστικό Γραφείο με παλαιούς και έμπειρους πολιτικούς και Νέα Επικοινωνιακή Πολιτική με ανθρώπους των οποίων τα πρόσωπα ακτινοβολούν φρεσκάδα και ο λόγος τους ειλικρίνεια.

Όλα τ' άλλα αποτελούν συνταγή αποτυχίας (όχι των έτσι κι αλλιώς αποτυχημένων «μέτριων με ολίγη», αλλά τής «μέσα» κι «έξω» Ελλάδας του 2003 προς 2004).