ΓΝΩΜΗ Βρώμικοι συμβιβασμοί

Ο 20ός αιώνας ήταν ο «αμερικανικός αιώνας», αλλά μήπως ο 21ος γίνεται ο «αντιαμερικανικός»; Δεν είναι λίγες οι ενδείξεις για κάτι τέτοιο που παρουσιάστηκαν στον ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα. Παρά την υποστήριξη της Αγγλίας και της Ισπανίας, η μόνη υπερδύναμη του κόσμου ταπεινώθηκε με την αποτυχία της να πείσει συμμάχους όπως το Μεξικό, τη Χιλή και το Πακιστάν, ακόμα και τη Γουινέα, την Αγκόλα και το Καμερούν να προσφέρουν την υποστήριξή τους στην απαίτηση των ΗΠΑ για ένα τελεσίγραφο του ΟΗΕ όσον αφορά τον αφοπλισμό του Ιράκ.

Οι διπλωμάτες από τα «έξι μεσαία» έθνη αισθάνθηκαν λίγη ναυτία στη σκέψη ότι προστατεύουν έναν τύραννο όπως ο Σαντάμ Χουσεΐν, αλλά μερικοί ήταν αρκετά ειλικρινείς για να παραδεχθούν ότι πιστεύουν πως το να προστατεύουν τον Σαντάμ δεν είναι χειρότερο απ' το να κάνουν πόλεμο για τις νεοϊμπεριαλιστικές ΗΠΑ.

Η μεγάλη μάχη, ωστόσο, είναι για το αν το διεθνές σύστημα μετά την 11η Σεπτεμβρίου θα είναι μονοπολικό ή πολυπολικό. Δεν θα είχε και μεγάλη σημασία αν οι επιθεωρητές έβρισκαν μια ατομική βόμβα κάτω απ' το κρεβάτι του Σαντάμ…. Καθοδηγητής του πολυπολικού στρατοπέδου είναι ο Ζακ Σιράκ, αυτοδιορισμένος ηγέτης αυτού που πιστεύει ότι θα γίνει ο άλλος πόλος. Η δημόσια απειλή του για βέτο «όποιες κι αν είναι οι περιστάσεις», διέλυσε τις ελπίδες για συμβιβασμό με την Ουάσιγκτον.

Η Βρετανία προσπάθησε να πείσει τη Γαλλία να «δώσει το μαγαζί», δηλαδή όλα. Οι Βρετανοί διπλωμάτες πρότειναν την αφαίρεση οποιασδήποτε προθεσμίας από το «ψήφισμα πολέμου» και κυρίως, τη στροφή σε απαγγελία προηγούμενων αποφάσεων του ΟΗΕ για το Ιράκ. Το τελεσίγραφο θα δινόταν μονομερώς.

Όμως, ακόμη κι αυτή η απελπισμένη στρατηγική ναυάγησε. Από τα άλλα 12 έθνη στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η συνδυασμένη δύναμη της Αγγλίας, της Ισπανίας και των ΗΠΑ κέρδισε τη συμπαράσταση μόνο της Βουλγαρίας. Και ο Τόνι Μπλερ έχει να κατηγορήσει μόνο τον εαυτό του για τα διπλωματικά του δεινοπαθήματα.

Πάντως, οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ είναι περιχαρείς που ο οργανισμός τους έχει γίνει το επίκεντρο της προσοχής για τόσο καιρό. Παρά τις αλληλοκατηγορίες και την έλλειψη συναίνεσης, ο ΟΗΕ θα βγει δυνατότερος, ακριβώς λόγω αυτού του βρώμικου συμβιβασμού ανάμεσα στον πολυπολικό και τον μονοπολικό κόσμο.