ΓΝΩΜΗ Η Χάγη και η επόμενη μέρα

ΑΝΔΡΕΑΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ

Παρά το γεγονός ότι οι αλλαγές που έγιναν στο τρίτο σχέδιο Ανάν ήταν τέτοιες που ικανοποιούσαν περισσότερο την πιο αδιάλλακτη πλευρά, δηλαδή την τουρκική, το ναυάγιο στη Χάγη προήλθε όχι από την ελληνοκυπριακή πλευρά αλλά ως αποτέλεσμα της αδιάλλακτης και μαξιμαλιστικής πολιτικής του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος και αυτή τη φορά είχε την ολόπλευρη στήριξη της Άγκυρας. Σημειώνεται ότι τη στάση της τουρκικής πλευράς στη Χάγη προεξόφλησε ο Ερντογάν (ο οποίος εμφανιζόταν ως διαλλακτικός και έτοιμος για συμβιβασμό) από την Κυριακή 9 Μαρτίου, δηλώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι ο Ανάν είχε εξαπατήσει την Τουρκία. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, παραδόξως, ενώ η τουρκοκυπριακή ηγεσία είναι σκληρή έως αδιάλλακτη, φαίνεται ότι η πλειονότητα των Τουρκοκυπρίων επιθυμεί διακαώς λύση με βάση το σχέδιο Ανάν. Αντίθετα, ενώ η ελληνοκυπριακή ηγεσία φαίνεται ευέλικτη στη συζήτηση των διαφόρων θεμάτων, η ελληνοκυπριακή κοινή γνώμη είναι πολύ επιφυλακτική με τη φιλοσοφία του όλου σχεδίου.

Η ουσία είναι ότι στην Τουρκία επικράτησαν και πάλι οι στρατηγοί και το βαθύ κράτος, ένας βασικός στόχος των οποίων είναι η διατήρηση της εκκρεμότητας στο Κυπριακό μέχρι που να ικανοποιηθούν οι στόχοι της Άγκυρας σε σχέση με τις ευρωτουρκικές σχέσεις.

Από την πλευρά της η Λευκωσία πιστεύει ότι με την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για εμβολιασμό οποιουδήποτε σχεδίου για επίλυση του κυπριακού προβλήματος με το ευρωπαϊκό κοινοτικό κεκτημένο.

Παράλληλα, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια σύζευξη των συμφερόντων και των αρχών της Ε.Ε. με τους στόχους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να εργασθούν σκληρά και η Αθήνα και η Λευκωσία με μια ολοκληρωμένη πολιτική.

Υπογραμμίζεται επίσης ότι η διαδικασία του ΟΗΕ με την ιδιαίτερη προσήλωση στα χρονοδιαγράμματα αποδείχθηκε ανεπιτυχής. Οι προσπάθειες για επίτευξη λύσης του κυπριακού προβλήματος όμως θα συνεχισθούν. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., εξ αντικειμένου ο ρόλος της Ένωσης καθώς και εκείνος των θεσμικών της πλαισίων προς την κατεύθυνση της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος αναβαθμίζονται. Λαμβάνοντας υπ' όψιν όλα τα δεδομένα - την κρίση στο Ιράκ, τους στόχους της Τουρκίας σε σχέση με την Ε.Ε., αλλά και τους στόχους της ίδιας της Ένωσης - μπορεί να υποτεθεί ότι το κυπριακό πρόβλημα θα εισέλθει σε τροχιά επίλυσης μετά τις 16 Απριλίου 2003 και πριν από τον Δεκέμβριο του 2004. Επιπροσθέτως, μετά τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. στις 16 Απριλίου 2003, ο παράγων χρόνος μπορεί να αξιοποιηθεί προς την κατεύθυνση μιας ευρωπαϊκής λύσης του κυπριακού προβλήματος με θετικές προεκτάσεις για όλους τους νόμιμους κατοίκους της Μεγαλονήσου, καθώς και για την εξυπηρέτηση των στόχων της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.