ΓΝΩΜΗ Μακρινή ανάμνηση το Σχέδιο Μάρσαλ

PAUL KRUGMAN

Το Σχέδιο Μάρσαλ ήταν η καλύτερη στιγμή της Αμερικής. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι νικητές έκαναν ό,τι κάνει συνήθως κάθε νικητής: απαίτησαν επανορθώσεις από τους ηττημένους. Όμως, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αμερική έκανε κάτι άνευ προηγουμένου: έδωσε τεράστια ποσά βοήθειας, τόσο στους συμμάχους της όσο και στους ηττημένους εχθρούς της. Δεν ήταν από φιλανθρωπία, φυσικά, αλλά από μακροπρόθεσμο συμφέρον. Η αμερικανική ηγεσία είχε καταλάβει ότι η εξασφάλιση της ευημερίας, της σταθερότητας και της δημοκρατίας ήταν το ίδιο σημαντική όσο και η στρατιωτική ισχύς στον αγώνα κατά του κομμουνισμού. Η σημερινή αμερικανική ηγεσία δεν έμαθε τίποτα από όλα αυτά και ακολουθεί σήμερα μια πολύ διαφορετική στρατηγική. Από τη μια μεριά, σκορπίζει χρήματα δεξιά και αριστερά. Ο πρόεδρος Μπους προσφέρει 26 δισ. δολάρια στην τουρκική κυβέρνηση, αν αυτή αγνοήσει την κοινή γνώμη και στηρίξει τον πόλεμο στο Ιράκ. Και από την άλλη… Ας πάρουμε το Αφγανιστάν. Ο πρόεδρος Μπους είχε υποσχεθεί ότι οι υποχρεώσεις δεν θα τελείωναν μαζί με τον πόλεμο. Δεν θα ξεχνούσαμε το Αφγανιστάν και θα βοηθούσαμε στην ανασυγκρότηση της χώρας. Πόσα χρήματα προβλέπει, λοιπόν, ο αμερικανικός προϋπολογισμός του 2004 για το Αφγανιστάν; Ούτε σεντς. Η ίδια αντιμετώπιση περιμένει και το Ιράκ. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Άρι Φλέισερ, δήλωσε ότι το Ιράκ μπορεί να πληρώσει για την ανασυγκρότησή του - μολονότι οι ειδικοί προειδοποιούν ότι θα περάσουν χρόνια πριν συνέλθει η πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας. Αυτή η κυβέρνηση κάνει στρατιωτικά σχέδια, αλλά δεν κάνει Σχέδια Μάρσαλ: δισεκατομμύρια για επιθέσεις και ούτε σεντς για ανασυγκρότηση. Δεν την απασχολούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες. Φτάνει να ρίξει κανείς μια ματιά στη φορολογική πολιτική της. Θέλει να κάνει τον πόλεμό της. Αλλά δεν υπάρχει ούτε μια ένδειξη ότι ενδιαφέρεται για την επίπονη και δαπανηρή προσπάθεια αποκατάστασης μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης.