ΠΡΟΒΟΛΕΙΣ Μήπως οι ΗΠΑ φοβούνται την Ευρώπη;

Π. Κ. ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΗΣ

Μήπως οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) τελικά φοβούνται την Ευρώπη; Η απάντηση στο ερώτημα δίνεται, μεταξύ άλλων, από τον γνωστό Αμερικανό σχολιαστή W. Pfaff. Σε άρθρο στην "International Herald Tribune" (11/2) γράφει ότι οι ΗΠΑ πράγματι φοβούνται την Ευρώπη γιατί, όπως παρατηρεί, "η νεοσυντηρητική θεωρία που σήμερα κυριαρχεί ως επίσημη ιδεολογία στην Ουάσιγκτον προσδιορίζει την Ευρώπη ως τον κύριο μελλοντικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ και εν δυνάμει αντίπαλο". Αυτό που ιδιαίτερα φαίνεται να ανησυχεί τις ΗΠΑ είναι οι ισχυρο-ποιούμενες τάσεις για ανεξαρτησία της Ευρώπης από κεντρικές επιλογές της Ουάσιγκτον και ειδικότερα η έκδηλη διάθεση της Γερμανίας να διαδραματίσει αυτόνομο πολιτικό ρόλο σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι τάσεις αυτές δεν συνιστούν φαινόμενο πρωτόγονου αντι-αμερικανισμού. Απλώς η Ευρώπη θέλει να προβάλει έναν διαφορετικό πολιτικό ρόλο στο διεθνές προσκήνιο, ρόλο σύστοιχο με τις δημοκρατικές αξίες, απόψεις και συμφέροντά της. Ο νέος αυτός ρόλος προϋποθέτει κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας για την Ευρώπη, πολιτική που μπορεί να συγκροτηθεί τελικά από περιορισμένο αριθμό κρατών-μελών της Ε.Ε.

Βεβαίως πρόσφατα φαινόμενα, όπως η επιστολή των οκτώ για το Ιράκ, δημιουργούν την εντύπωση ότι μέρος τουλάχιστον της Ευρώπης "σύρεται" από τις ΗΠΑ. Αλλά μήπως ακριβώς αυτά τα ίδια φαινόμενα υποδηλώνουν και τις βαθύτερες τάσεις για μεγαλύτερη ανεξαρτησία από πλευράς κάποιων άλλων ευρωπαϊκών κρατών; Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ανάδειξη του διεθνούς ρόλου της Ευρώπης φαίνεται να περνά αναποφεύκτως μέσα από την βαθύτερη αυτονόμηση της Ευρώπης από επιλογές άλλων διεθνών κέντρων εξουσίας και ιδιαίτερα των ΗΠΑ. Και αυτό οφείλουν να κατανοήσουν ιδιαίτερα οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που πρόκειται σύντομα να προσχωρήσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ένταξη στην Ε.Ε. δεν συνιστά συμμετοχή σε σούπερ μάρκετ, όπου κάποιος είναι ελεύθερος να αγοράσει ό,τι θέλει. Αποτελεί συμμετοχή σε πολιτική ένωση που δεσμεύει καθώς στηρίζεται σε συγκεκριμένες αξίες, πολιτικούς στόχους και όραμα.