Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Χρονογράφημα

( δρόμοι :: 03-03-2003) 

Δρόμοι

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

Στην αρχή…

… τον είχαν πει Θεό. Αργότερα τον απέρριψαν σαν ένα παράδοξο τέρας. Ο Φίλιππος Ε' της Ισπανίας τον χρησιμοποιούσε για να του διώχνει τη μελαγχολία. Κάθε βράδυ που ο καστράτος Φαρινέλι (φωτ.) τραγουδούσε στα βασιλικά διαμερίσματα, η φωνή του γινόταν το φάρμακο που έδινε στη μεγαλειότητά του τη δύναμη να κυβερνάει. Ο Μότσαρτ λάτρευε τους καστράτους. Νεαρός ακόμη στο Μιλάνο, γοητεύεται από τον Βενάντσιο Ραουτσίνι και γράφει γι' αυτόν το «Exultate Jubilate». Ο Καζανόβας γνωρίζει πως πρόκειται για «τέρατα», μα γνωρίζει επίσης πως έχουν αγγελική φωνή. Ο Ναπολέων δάκρυζε όταν άκουγε καστράτους.

Οι αποκαλύψεις…

… πως για πολλούς αιώνες το Βατικανό ενθάρρυνε τον ευνουχισμό των αγοριών για χάρη της τέχνης, έκανε πολλές φωνές να ακουστούν και να ζητήσουν μια παπική απολογία. Επίσημα, το Βατικανό πάντα καταδίκαζε αυτή την πρακτική - που πιστεύεται πως άρχισε το 1500 - και τιμωρούσε τους ευνουχιστές με αφορισμό. Το 1902 εξέδωσε απόφαση που απέκλειε τους καστράτους από την Καπέλα Σιστίνα. Όμως, τόση ήταν η ωραιότητα της φωνής τους, που άλλοι πάπες εξακολούθησαν μέχρι το 1959 να δέχονται καστράτους στη χορωδία, με το πρόσχημα πως είχαν γίνει έτσι από πτώση ή από δήγμα εντόμου.

Η υπόσχεση…

… μιας πλούσιας καριέρας έπειθε πολλούς φτωχούς Ιταλούς να ευνουχίζουν τους γιους τους, όταν διαπίστωναν πως έχουν μουσικό ταλέντο. Δεν τηρούνταν αρχεία, αλλά οι ιστορικοί πιστεύουν πως πολλές τέτοιες επεμβάσεις είχαν ατυχή κατάληξη, καταδικάζοντας τα παιδιά σε μολύνσεις και πόνους. Η επέμβαση γινόταν με τομή του οσχέου και αποκοπή της σπερματικής χορδής. Απέτρεπε το τράχυνση της παιδικής φωνής, αναστέλλοντας την ανάπτυξη του λάρυγγα. Έτσι η φωνή παρέμενε παιδική, στο ίδιο ύψος με τη γυναικεία (οι γυναίκες ήταν αποκλεισμένες από τις εκκλησιαστικές χορωδίες). Η συχνότητα της ανδρικής φωνής φτάνει μέχρι τους 500 παλμούς, ενώ της γυναικείας ξεπερνάει τους 1.000 παλμούς. Με την επίγνωση πως το κοινό λάτρευε τις «αγγελικές φωνές», ο πάπας Σέστος Ε' επικύρωσε την παρουσία τους στο Βατικανό με παπική βούλα, το 1589. Οι ακροατές λιποθυμούσαν και ξεσπούσαν σε λυγμούς στις παραστάσεις και οι φανατικοί οπαδοί των καστράτων φορούσαν στο πέτο κονκάρδες με το πορτρέτο των αγαπημένων τους.

Οι ευνούχοι…

… αποβάλλουν για πάντα τα χαρακτηριστικά της αρρενωπότητας και κατά το σώμα και κατά την ψυχοσύνθεση. Γίνονται αβρόδερμοι, με πλαδαρούς και άτονους μυς, με καθυστερημένη διάνοια και ενεργητικότητα, φιλέκδικοι και ωμοί (ευνούχοι ήταν ο Σύλλας ο δικτάτορας της Ρώμης και ο Ερμείας ο τύραννος της Μυσίας). Παρ' όλα αυτά, ακόμη και στους σημερινούς καιρούς λιποθυμούμε και ξεσπάμε σε λυγμούς σαν φανατικοί οπαδοί τους, σηκώνουμε πανό και φοράμε κονκάρδες με τα πορτρέτα τους. Έχουμε αφεθεί να μας παρασύρουν οι υψίσυχνες νότες. Ο Οδυσσέας είχε φροντίσει να δεθεί στο κατάρτι.