Τα πήρε όλα κι έφυγε

Ρεκόρ όλων των εποχών. Επτά νέες ταινίες, τουτέστιν "Σικάγο". Περίπου σαν τη ρήση "τα πήρες όλα κι έφυγες"!

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ

Περίπου. Οι καλύτερες χορογραφίες, το καλύτερο τάιμινγκ, η καλύτερη μουσική και οι καλύτερες χορεύτριες. Από την Κάθριν Ζέτα Τζόουνς; Ναι, το… αγγούρι μεταλλάχθηκε σε πολυμορφικό εργαλείο. Βάζεις το κλειδί, πατάς μίζα και το όχημα εκτοξεύεται στην άσφαλτο καταπίνοντας χιλιόμετρα με το τσουβάλι. Η απίστευτη αυτή γυναίκα χορεύει, τραγουδάει και παίζει με το μπρίο αχαλίνωτης αδρεναλίνης. Άσε το άλλο. Η γκριζοασημίζουσα χαίτη ενός Ρίτσαρντ Γκιρ χοροπηδάει - από τη μία παίκτρια στην άλλη - με τη λαστιχένια ευελιξία που διαθέτει ένα μπαλάκι του πινγκ πονγκ. Τουτέστιν, όταν η ομάδα πετάει, ακόμα και ο Γεωργέας της ΑΕΚ μεταμορφώνεται σε Καρεμπέ!

Το διασκεδαστικό της ιστορίας είναι η ίδια η ιστορία. Η πεμπτουσία του american way of life. Δηλαδή, δύο παμπόνηρες φόνισσες, που έχουν εκτελέσει τ' αγόρια τους και βλέπουν τουλάχιστον ισόβια, δικαιώνονται από τους ενόρκους, μετατρέπονται σε ηρωίδες και σκαρφαλώνουν στο ρετιρέ του Μπρόντγουεϊ, πλασάροντας και πουλώντας την ιστορία τους σαν το πιο "ιν" θέαμα της πόλης! Ο άνθρωπος που λειτουργεί σαν μοχλός αυτής της εκτόξευσης είναι ένας πανούργος, παραδόπιστος και κυνικός δικηγόρος, που διά της ευγλωττίας και των σκηνοθετικών του προσόντων καταφέρνει πάντα να κάνει το μαύρο άσπρο και να τυλίγει σε μια κόλλα χαρτί όλα τα μέλη του δικαστηρίου! Πράγμα που σημαίνει πως το "Σικάγο", πέρα από τις διασκεδαστικές του αρετές, προσφέρεται για τρισχαριτωμένο χλευασμό και για απομυθοποιητικό στριπτίζ μέχρις εσχάτων!

Όμως το ερώτημα που αιωρείται καθ' όλη τη διάρκεια της προβολής καταλήγει σε μία από τις πιο εξωφρενικές απορίες που μου έτυχαν ποτέ. Μα είναι δυνατόν να προκύπτουν όλα αυτά από έναν πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη; Μα πώς, ακούγεται τρελό. Λάθος μας. Διότι συνηθίζουμε να κρίνουμε με τα δικά μας, τα ευρωπαϊκά (για να μην πω ελληνικά) δεδομένα. Η απόσταση που μας χωρίζει από το show business ισούται με εκείνη μιας μεταποιητικής βιοτεχνίας, με τη… NASA. Δηλαδή, ο σκηνοθέτης είναι ένα από τα εξαρτήματα της μηχανής. Η συνεισφορά του - στα βιομηχανοποιημένα "προϊόντα" - καταλαμβάνει ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 40%. Την υπόλοιπη δουλειά την αναλαμβάνουν οι… υπόλοιποι. Τεχνικοί, συγγραφείς, εκτελεστές παραγωγής και διευθυντές διανομής. Εξηγώ:

"Σικάγο": Κάθριν Ζέτα Τζόουνς - Ρένε Ζελβέγκερ κυκλοφορούν, οπλοφορούν, σκοτώνουν

Πρώτον, το "Σικάγο" είναι δημιούργημα του Μπομπ Φόσι, της πιο ευρηματικής, αστραφτερής και δημιουργικής υπογραφής του αμερικανικού μιούζικαλ των τελευταίων σαράντα χρόνων. Έτσι προς ενημέρωση, θυμίζω τις τρεις μεγάλες κινηματογραφικές του στιγμές: "Καμπαρέ", "Λένι ο βρωμόστομος", "All that Jazz". Πάμε παρακάτω. Δεύτερον, ο άνθρωπος που ανέλαβε την κινηματογραφική διεκπεραίωση του μπομπφοσικού "Σικάγο", δηλαδή ο Ρομπ Μάρσαλ, συγκαταλέγεται στους τρεις καλύτερους χορογράφους του μιούζικαλ. Τρίτον, τα κρυφά χαρτιά και τα "αόρατα" ονόματα που πατάνε το γκάζι αυτής της πουσαρισμένης μηχανής είναι (κατά αξιολογική σειρά): Μάρτιν Γουόλς (μοντάζ), Ρομπ Μάρσαλ (χορογραφίες), Κόλιν Άτγουντ (κοστούμια), Μπιλ Κόντον (σενάριο), Ντιόν Μπιμπ (φωτογραφία), Τζον Κάντερ (μουσική).

Με άλλα λόγια, φανταστείτε πως βρίσκεστε μπροστά από μια ορχήστρα. Μια ορχήστρα που λειτουργεί τόσο πειθαρχημένα όσο κι ένα τάγμα Πεζοναυτών που κατευθύνεται στο Ιράκ. Αρχηγός, η… μπαγκέτα του Μάρσαλ. Ταμπούρλο το μοντάζ, τρομπόνι τα κοστούμια, έγχορδα οι χορογραφίες, παρτιτούρες το σενάριο και άρπα η φωτογραφία. Φανταστείτε, επίσης, πως σολίστ αυτής της ορχήστρας είναι τρία καλοκουρδισμένα όργανα. Σαξόφωνο η Ρένε Ζελβέγκερ, τρομπέτα η Κάθριν Ζέτα Τζόουνς και κόντρα μπάσο ο Ρίτσαρντ Γκιρ. Μπορεί το αποτέλεσμα να μη χαϊδέψει την ψυχή σας και να μην αναμοχλεύσει την καρδιά σας. Όμως σας βεβαιώ πως θα καθηλώσει τον αμφιβληστροειδή σας. Διάολε, τέτοια πειθαρχία, τέτοιο τάιμινγκ, τέτοιος συγχρονισμός δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Με άλλα λόγια, αν στείψεις όλο το βιομηχανοποιημένο entertainment του φετινού Χόλιγουντ, οι μοναδικές… χυμώδεις σταγόνες που θα προκύψουν στο δοχείο του λεμονοστείφτη θα γράφουν Chicago!

Πάρ' τ' αυγό και κούρεφ' το

"Όνειρα γλυκά", κάτι σαν ανθυποβραζιλιάνικη σειρά. Ο Γιάννης Φερτης με καρκίνο, η σύζυγος (Μπέτυ Λιβανού) με εραστή και ο καλύτερός του φίλος με τη Λιβανού. Τι είχες Γιάννης, τι είχα πάντα.

Θα μου πείτε, κακό πράγμα είναι το τρίγωνο; Ούτε να το σκέπτεσθε. Μερικά από τα πιο αθάνατα αριστουργήματα είναι… τριγωνικά. Όταν όμως η μία κοινοτοπία διαδέχεται την άλλη και όταν διαχειρίζεσαι όλες αυτές τις κοινοτοπίες με την ευκολία και τον αρπακολλισμό ελληνικής σειράς, τότε το τρίγωνο καταλήγει στο σχήμα οπής. Δηλαδή (για να σας φέρω ένα απλό παράδειγμα):

"Όνειρα γλυκά": Ο μελλοθάνατος (Γ. Φέρτης), η σύζυγος (Μπ. Λιβανού) και ο εραστής της

Εκείνος χωρίς μαλλιά στο κρεβάτι του πόνου, εκείνη παραδίπλα του να τον φροντίζει σαν αδελφή τού ελέους κι εκείνος να τη ρωτάει με φωσκολική αγωνία: "Πάντως σεβαστήκατε το σπίτι μου, το κάνατε στο ξενοδοχείο, έτσι;". Όχι του λέει εκείνη, "το κάναμε εδώ μέσα"! Ως εκ τούτου, το ερώτημα που πλανάται εντός της οικίας είναι το εξής (επίσης) φωσκολικό: Άραγε το ένα ή και τα δύο παιδιά του δεν είναι δικά του;

Ούτε που με νοιάζει. Το μόνο που με νοιάζει είναι πως για χιλιοστή φορά βλέπω ελληνική ταινία χωρίς σενάριο, χωρίς ερμηνείες (διότι ακόμα κι αυτή η αξιοπρεπής προσπάθεια του Φέρτη προέρχεται από αβανταδόρικο ρόλο), χωρίς φωτισμούς, χωρίς ντεκόρ, χωρίς μοντάζ, χωρίς μακιγιάζ και χωρίς σκηνοθέτη. Το υπογράφει ο Παντελής Παγουλάτος, αλλά σας βεβαιώ πως και ο τελευταίος μαθητής του Γιάννη Δαλιανίδη θα το 'κανε καλύτερο.

Το μετέωρο βήμα του Μάλκοβιτς

Από "Σικάγο" και κάτω τραβάω γραμμή και γράφω "οι λοιποί". Διότι ο άνθρωπος που κάτω από άλλες συνθήκες, με άλλο μυαλό και με διαφορετικά αποτελέσματα θα μπορούσε να διεκδικήσει τη δεύτερη θέση θα ήταν ο Τζον Μάλκοβιτς. Όμως, στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα!

Ο τίτλος του "Dancer upstairs" - "Ο χορευτής του επάνω ορόφου" - είναι παραπλανητικός. Εκείνος που του ταιριάζει γάντι είναι "το μετέωρο βήμα του πελαργού". Με πελαργό τον ίδιο τον Μάλκοβιτς στην πρώτη σκηνοθετική του εμφάνιση. Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό αιωρείται σαν αλαζονικό εκκρεμές υπεράνω γκουερίλας, δικτατόρων και Λατινικής Αμερικής. Σαν τυπικός διανοούμενος της αριστερής όχθης του Παρισιού με τη "Monde" υπό μάλης και μ' έναν έτοιμο σαρκασμό να βγαίνει από τα χείλη του προς όλους και όλα.

"Ο χορευτής του επάνω ορόφου": Χορεύοντας πάνω στα πτώματα μιας μπανανίας

Το στόρι αυτού του πολιτικού θρίλερ, που περιέχει υπολανθάνουσες πινελιές εξωτικής ξενάγησης, διαδραματίζεται σε μια τριτοκοσμική κουκκίδα του πλανήτη, σε κάποια μπανανία της Νότιας Αμερικής (πλάγια αναφορά στην περουβιανή επανάσταση της οργάνωσης "Φωτεινά μονοπάτια" και στον αρχηγό αυτής Αμπιμαέλ Γκούζμαν). Κάποιος διανοούμενος και ιδεαλιστής μπάτσος (!) που έχει εγκαταλείψει τη δικηγορία χάριν μιας πιο άμεσης και πρακτικής εφαρμογής της δικαιοσύνης, αναλαμβάνει την πιο δύσκολη υπόθεση της καριέρας του. Να εντοπίσει τα ίχνη ενός αόρατου επαναστάτη που φέρει το συμβολικό (και προφητικό) ψευδώνυμο "Ιεζεκιήλ"!

Πλάι του πέφτουν βόμβες σαν χαλάζι. Δίπλα του παιδιά και γυναίκες θυσιάζονται για τον αγώνα και μπροστά του η διαφθορά τού καθεστώτος κάνει θραύση. Με ποιους είναι; Με κανέναν. Αηδιασμένος και μπαϊλντισμένος παίρνει των ομματιών του και κατευθύνεται προς τον έρωτα και το χωριό του. Άρες, μάρες, κουκουνάρες.

Και για να τελειώνω. Χωρίς το ερμηνευτικό σώμα του Χαβιέρ Μπαρδέμ ("Όταν πέφτει η νύχτα") και χωρίς τη φωτογραφία τού Χοσέ Λουίς Αλκέιν, η ταινία και ο Μάλκοβιτς θα χόρευαν στο τηγάνι!

Στεγνό και πρωτόλειο

Και δεύτερη ελληνική ταινία. Εξέρχονται ταυτοχρόνως σαν πρόβατα επί σφαγής. Πόσο μάλλον αυτή που φέρει τον τίτλο "Πάμε για ένα ούζο;". Κρίμα, η σκηνοθέτις Κλεώνη Φλέσσα - με αυτόν τον τίτλο - αδικεί και τον εαυτό της και το πρωτόλειό της.

Το επιμύθιο καταλήγει στην πασίγνωστη (θηλυκή) επωδό: Νέα γυναίκα μόνη ψάχνει. Δηλαδή, όλες οι δυστυχίες του κόσμου πέφτουν πάνω σε κάποια Σοφία. Ο γκόμενος τη στήνει, ο αδελφός απλώνει χέρι για βοήθεια, η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ της κόβουν την παροχή και εκείνη μέσα στην απελπισία της γίνεται… ταξιτζού.

"Πάμε για ένα ούζο;": Ευχαριστώ δεν θα πάρω

Συμπαθητικές προθέσεις, επίπεδα αποτελέσματα. Στη θέση της θα είχα επιλέξει τη σκληρή και ρεαλιστική οδό. Μηχανή στο χέρι και όποιον πάρει ο Χάρος. Τελικό αποτέλεσμα; Πολύ πίσω από τις δύο πρόσφατες ιστορίες με αντίστοιχο θέμα. Και της Μασκλαβάνου (με την Κουλίεβα) και του Τζίτζη με τη Ζορμπά. Κρίμα. Μας τα 'παν καλύτερα οι άλλοι!

Άλλα τρία…

Πέφτουν οι ταινίες σαν χαλάζι. Τρεις ακόμα. Ούτε που βλέπονται. Κατά σειρά: "Τα σαΐνια του Collinwood" των Άντονι και Τζόε Ρούσο. Φτωχό, χλωμό, άνευρο, αγέλαστο και φλύαρο ριμέικ του νεορρεαλιστικού, ιταλικού και ξεκαρδιστικού "Ο κλέψας του κλέψαντος" του Μάριο Μονιτσέλι.

"Τα σαΐνια του Collinwood": Ο κλέψας του κλέψαντος

Με Σαμ Ρόκγουελ, Τζορτζ Κλούνι, Τζένιφερ Εσποζίτο, Γουίλιαμ Μέισι στη θέση των Μαρσέλο Μαστρογιάνι, Βιτόριο Γκάσμαν, Τοτό, Ρενάτο Σαλβατόρε. Σαν να συγκρίνεις τη Γιουβέντους με την Παναχαϊκή.

"Εθνική ασφάλεια" (National security") του κάποιου Ντένις Ντάγκαν. Οτι πρέπει για να κάνουν ποδόλουτρο οι απόμαχοι και τα ΚΑΠΗ της Αφροαμερικανικής μειονότητας. Ένας καραγκιόζης με το όνομα Μάρτιν Λόρενς, παριστάνει τον κωμικό. Γκρεμίζεται το σύμπαν, τα τύμπανα της ακοής σου υποφέρουν και τα σαγόνια σου σέρνονται στο πάτωμα. ¨Παιδιά που είναι το αστείο για να γελάσω κι εγώ;

"Αντιμέτωποι με τον θάνατο" (Ballistic) με σκηνοθέτη το ψευδώνυμο Kaos (πώς λέμε… Χάος;): Ένας αξύριστος Μπαντέρας παρέα με θηλυκό Μπρους Λι κατεδαφίζουν τη μισή Αμερική. Φαντάζομαι πως ο μισός προϋπολογισμός της παραγωγής καταναλώθηκε σε σφαίρες, πυροβόλα όπλα, αυτοκίνητα και σε πάσης φύσεως οπτικά εφέ. Σαν λούνα παρκ με συγκρουόμενα αυτοκινητάκια!

Τα Oscar της εβδομάδας

Καλύτερου μιούζικαλ: "Σικάγο"

Καλύτερου entertainment: "Σικάγο"

Χορού: "Σικάγο"

Μουσικής: "Σικάγο"

Γυναικείας ερμηνείας: Κάθριν Ζέτα Τζόουνς - Ρένε Ζελβέγκερ (Σικάγο)

Ανδρικής: Απίστευτο, αλλά ο Ρίτσαρντ Γκιρ (Σικάγο)

Σκηνοθεσίας: Ρομπ Μάρσαλ (μονότονο, αλλά… Σικάγο)

Ελληνικής ταινίας: Ουδεμία

Συμπάθειας: "Χορεύοντας με τον Ραϊντέλ"

Καραγκιόζη: Μάρτιν Λόρενς (National security)

Ανυπαρξίας: "Τα σαΐνια του Collinwood"

Αριθμητικής: Επτά ταινίες, η εξής μία "Σικάγο"